کمبود آهن چه علائمی دارد؟ چطور بدانیم که کمبود آهن داریم؟ اگر فکر می‌کنید که سطح آهن بدن شما، همان چیزی نیست که باید باشد، بهترین کار این است که به دکتر مراجعه کنید تا سطح آهن بدن شما رو مورد بررسی قرار دهد.

در ادامه روش‌های بررسی سطح آهن را توضیح داده‌ایم که برای تشخیص کمبود آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین علائم کمبود آهن توضیح داده شده است.

1. مراجعه به پزشک

بهترین راهی که می‌توانید سطح آهن بدن خود را مورد بررسی قرار دهید، مراجعه به پزشک است. اگر علائم کمبود آهن مانند خستگی را دارید، طی یکی دو هفته‌ی اول مشاهده‌ی این علائم، به پزشک مراجعه کنید.

دکتر، ابتدا در مورد سابقه‌ی کمبود آهن، از شما سوال می‌کند. سپس سوالاتی در مورد علائم و حال اخیر شما، از شما خواهد پرسید.

• اگر تپش قلب یا تنگی نفس دارید، بسرعت به اورژانس یا مراقبت فوری مراجعه کنید.
• اگر هم دچار درد قفسه‌ی سینه و هم دچار مشکلات تنفسی هستید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
• پزشک ممکن است در مورد رژیم غذایی‌تان از شما سوال کند. از خانم‌ها، نیز ممکن است در مورد اینکه اخیرا یک قاعدگی سخت، داشته‌اند یا خیر، سوال کند.
• می‌توانید، قبل از اینکه به دکتر مراجعه کنید، علائم خود را یادداشت کنید، بدین ترتیب، وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، علائم خود را فراموش نخواهید کرد.

انتظار یک معاینه‌ی جسمانی را داشته باشید

دکتر ممکن است به دهان، پوست و زیر ناخن‌های شما نگاه کند، به ضربان قلب گوش دهد و ریه‌های شما را مورد بررسی قرار دهد و شکم شما را نیز لمس کند. آنها، اینکار را برای بررسی علائم کمبود یا ازدیاد آهن، انجام می‌دهند.

برخی از نشانه‌های کمبود آهن، عبارتند از:

• خستگی؛
• تنگی نفس؛
• سرگیجه؛
• احساس سردی در نقاط انتهایی بدن
• رنگ پریدگی؛
• کاهش اشتها و میل به غذاهای کاذب.

اگر هر کدام از این علائم دارید، به پزشک مراجعه کنید و بگذارید شما را معاینه کند.

سایر علائم جسمانی کمبود آهن که پزشکان، بدنبال آن هستند، عبارتند از:

• ناخن‌های شکننده
• زبان متورم؛
• ترک در دو طرف دهان؛
• عفونت های مکرر.

برای آزمایش خون، آماده باشید

اگر پزشکان در مورد کمبود آهن شما، شک داشته باشند، خون شما را مورد آزمایش قرار می‌دهند. پزشک برای اینکه متوجه شود که کمبود آهن دارید یا خیر، می‌تواند چند نوع آزمایش خون از شما بگیرد. معمولا، پس از 1 تا 3 روز پس از انجام آزمایش، نتایج آن آماده می‌شود.

این آزمایشات، میزان سطح هموگلوبین شما را به پزشک نشان می‌دهند، که هموگلوبین، میزان اکسیژن موجود در گلبول های قرمز را نشان می‌دهد.

2. خون بدهید

یکی دیگر از روش‌های بررسی سطح آهن بدن، خون دادن است. می‌توانید به مراکز اهدای خون مراجعه کنید و خون بدهید. اهدای خون، باعث خواهد شد که بدن شما، سالمتر بماند.

• برای اهدای خون باید سالم باشید و “سالم” بودن به این معنا است که بتوانید کارهای روزانه‌ی خود را انجام دهید و بیماری‌های مزمن مثل دیابت نداشته باشید.
• همچنین به این معناست که عفونت‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفلونزا یا بیماری‌های خاصی مانند مالاریا، سیفلیس و HIV یا ایدز نداشته باشید.

انتظار اینکه، به انگشت شما سوزن بزنند و از آن نمونه بگیرند، را داشته باشید.

قبل از اینکه، خون اهدا کنید، متخصص انگشت شما را با یک انگشت نگه می‌دارد و سپس با استفاده از یک سوزن مخصوص، انگشت شما را سوراخ می‌کنند. طی این فرآیند، فرد متخصص یک قطره از خون شما را برای بررسی میزان هموگلوبین مورد بررسی قرار می‌دهد.

در مورد میزان هموگلوبین خود، از پزشک سوال کنید.

احتمالا، متخصص، عدد دقیقی را به شما نخواهد گفت. با این حال، این آزمایش نشان دهنده‌ی میزان هموگلوبین شماست که بالا یا پایین بودن میزان همگلوبین، نشان دهنده‌ی بالا یا پایین بودن آهن بدن شماست. بنابراین، اگر شرایط خون دادن نداشتید، می‌توانید از پزشک خود در مورد بالا یا پایین بودن میزان هموگلوبین خود، سوال کنید.

• متخصص برای بررسی میزان هموگلوبین خون، از شما آزمایش می‌گیرد؛ اما احتمالا، غیر از هموگلوبین، مواردی دیگر نیز هستند که متخصص می‌تواند متوجه کم یا زیاد بودن آنها شود. اگر مواردی کمتر از میزان استاندارد، در خون شما وجود داشته باشد، آنها را به شما گزارش خواهند داد.
• به عنوان مثال، اگر میزان هموگلوبین خانم ها زیر 12.5 دسی/لیتر، و برای آقایان زیر 13 دسی/لیتر باشد، بدلیل اینکه سطح آهن بدن شما، بسیار پایین است، نمی‌توانید خون بدهید.
• اگر میزان هموگلوبین برای آقایان و خانم‌ها، بالای 20 دسی/لیتر باشد، بدلیل اینکه سطح آهن بدن شما، بسیار بالاست، نمی‌توانید خون بدهید؛ که البته این اتفاق خیلی نادر است.

3. به علائم کمبود آهن توجه کنید

کمبود آهن، یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که اغلب در زنان دیده می‌شود. آهن برای تولید گلبول‌های قرمز حیاتی است. گلبول‌های قرمز، نوعی پروتئین است که به انتقال اکسیژن در سراسر بدن کمک می‌کند.

اگر فکر می‌کنید که دچار کمبود آهن هستید، ممکن است به دلیل یکی از علائم زیر باشد.

خستگی و ضعیف

خستگی، یکی از نشانه‌های اولیه‌ی کمبود آهن است؛ آهن برای گلبول های قرمز ضروری است و گلبول های قرمز، نیز اکسیژن را در بدن شما ، جابجا میکنند. هنگامی که گلبول های قرمز بدن شما کم باشد، به معنی این است که بدن شما به اندازه ی کافی، اکسیژن مصرف نمیکند، در نتیجه ، احساس خستگی یا ضعف خواهید داشت.

• اگر بیش از یکی دو روز است که احساس خستگی میکنید، کمبود گلبول قرمز دارید، زیرا خستگی عمیق تر، خود را در به  مرور زمان نشان میدهد.

تنگی نفس و سرگیجه

توجه داشته باشید که تنگی نفس و سرگیجه، نشانه‌ی کمبود آهن است. چون بدن شما اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند، به علت کمبود اکسیژن، ممکن است احساس سرگیجه یا گیجی داشته باشید. این کمبود اکسیژن در موارد حادتر، می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی شود، مثلا نتوانید نفس عمیق بکشید. چنین شرایطی نادر هستند و این شرایط با شرایط بدنی فردی که خیلی خون از دست می‌دهد، مرتبط است.

• یکی دیگر از علائم کمبود آهن، سردرد است.

سرد شدن دست و پاها

زمانی که سطح آهن بدن شما پایین باشد، بدلیل اینکه بسیاری از سلول‌های قلب شما اکسیژنی را جابجا نمی‌کنند قلب شما مجبور است تندتر کار کند تا خون را به تمام بدن شما برساند. بنابراین، انگشتان دست و پای شما، سردتر از حالت طبیعی خواهند بود.

رنگ پریدگی

یکی دیگر از نشانه‌های کمبود آهن، رنگ پریدگی است. چون قلب به اندازه‌ی کافی خون را پمپاژ نمی‌کند، ممکن علائمی مانند رنگ پریدگی داشته باشید. همچنین ممکن است این رنگ پریدگی را در زیر ناخن‌ها یا لثه‌های خود نیز مشاهده کنید.

مشکلات قلبی

مراقب مشکلات قلبی باشید، زیرا مشکلات قلبی با کمبود آهن ارتباط دارند. چون قلب شما برای انتقال خون به تمام بدن شما، سخت تر کار می‌کند، ممکن است مشکلات قلبی نیز داشته باشید. برای مثال، ممکن است آرتیمی قلبی یا سرگیجه داشته باشید، و احساس کنید که قلبتان، بیش از اندازه تند می‌زند.

تمایل به غذاهای کاذب یا مواد غیر غذایی

یکی دیگر از علائم کمبود آهن،تمایل به غذاهای کاذب یا مواد غیر غذایی است. اگر بدن شما، کمبود مواد مغذی یا آهن داشته باشد به غذاهای کاذب و عجیب و غریب، تمایل نشان می‌دهد.

• برای مثال، ممکن است به خاک، یخ و نشاسته، تمایل نشان دهد.

ناخن‌های شکننده و قاشقی شکل

از علائم معمول کمبود آهن ناخن‌های شکننده و قاشقی شکل است. این امر اغلب با ناخن‌های شکننده که به راحتی خرد و ترک می‌خورند، شروع می‌شود و در مراحل بعدی کمبود آهن، ناخن‌های قاشق شکل می‌تواند رخ دهد، وسط ناخن فرو می‌رود و کناره‌ها بیرون می‌آید، مانند قاشق اما این اثر جانبی نادری است و معمولاً تنها در موارد شدید کم خونی ناشی از کمبود آهن دیده می‌شود.

کم کاری تیروئید

کمبود آهن، عملکرد تیروئید را کند می‌کند. کم کاری تیروئید که از هر 10 نفر در 6 نفر دیده می‌شود، توسط بیمار تشخیص داده نمی‌شود. بنابراین اگر دچار کمبود انرژی هستید، اضافه وزن دارید یا دمای بدنتان پایین است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.