آیا روان درمانی برای درمان افسردگی مناسب است؟ روان درمانی برای درمان کدام اختلالات مناسب است؟ از روان درمانی چه انتظاری باید داشته باشیم؟ روان درمانی یعنی کمک به افراد در درک افکار، رفتارها و احساساتی که بر روی علائم اختلال افسردگی تأثیرگذار است. در ادامه درباره انواع روان درمانی و روش‌های درمان افسردگی با روان‌درمانگر را توضیح داده‌ایم.

بهترین روش برای درمان افسردگی چیست؟

کمک گرفتن از یک متخصص روان‌شناس که در زمینه‌ی افسردگی تخصص دارد می‌تواند بهترین روش برای درمان افسردگی باشد که شما برای غلبه بر افسردگی و در دست گرفتن عنان زندگی‌تان انجام می دهید. تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که درمان افسردگی با رواندرمانی یا درمان روانشناختی، بیش از سایر گزینه‌ها مانند درمان دارویی و ورزش موثر است.

روان درمانی چیست؟

روان‌درمانی (Psychotherapy) یک واژه‌ی عمومی برای درمان افسردگی از طریق صحبت کردن درباره‌ی وضعیت بیمار و مشکلات مربوط به آن با یک متخصص سلامت روان است. متخصص سلامتِ روان ممکن است روش‌های درمانی دیگری را نیز به شما توصیه کند.

روان‌درمانی می‌تواند فرصت بی‌نظیری برای شما باشد تا بر افسردگی غلبه کنید و احتمال بازگشت و بروز مجدد آن را کاهش دهید. تحقیقات نشان داده‌اند که کسانی که از روان‌درمانی برای درمان افسردگی استفاده کرده‌اند، کمتر از سایرین که درمان نشده اند یا درمان دارویی را پی گرفته‌اند، در برابر افسردگی مقاوم هستند.

رواندرمانی یا درمان روانشناختی یا صحبت درمانی راهی برای کمک به افرادی است که دچار انواع مختلفی از بیماری های روانی و اختلالات عاطفی هستند.

روان درمانی برای درمان کدام اختلالات مناسب است؟

از روان‌درمانی برای رفع بسیاری از مشکلات روانی استفاده می‌شود، مانند:

• اختلالات اضطراب: اختلال وسواس فکری و عملی (OCD)، فوبیاها، حملات پانیک، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)؛
• اختلالات خلق‌وخو: اختلالاتی مانند اختلال دوقطبی یا افسردگی؛
• اعتیاد: انواع اعتیاد مانند اعتیاد به الکل، مواد مخدر یا کارهایی مانند قمار کردن؛
• اختلالات خوردن: مشکلاتی نظیر بی اشتهایی یا پرخوری عصبی؛
• اختلالات شخصیتی: اختلال شخصیت مرزی یا اختلال شخصیت وابسته؛
• اسکیزوفرنی: اختلالاتی از این دست که موجب جدایی و دوری از واقعیت می‌شوند.

مراجعه و اقدام برای روان درمانی لزوما به معنای این نیست که فرد دچار بیماری‌ها و اختلالات نام‌برده است. برخی از انواع استرس ها و تضادهای موجود در زندگی نیز می‌توانند باعث آزردگی روان و نیاز به مراجعه به روان‌درمان‌گر بشوند.

انواع روان درمانی

روانپزشک و دیگر متخصصان سلامت روان از انواع مختلف تراپی استفاده می‌کنند. انتخاب نوع تراپی به اختلال خاص بیمار و شرایط و اولویت او بستگی دارد. ممکن است تراپیست برای اینکه نیازهای درمان فرد بیمار به بهترین نحو برطرف شود، عناصر مختلف چند رویکرد را با هم ترکیب کند.

انواع روش‌های روان درمانی عبارتند از:

• درمان شناختی-رفتاری (CBT):به افراد کمک می‌کند الگوهای فکری و رفتاری را که مخرب و زیانبار است بشناسد و تغییر دهد و به جای آن افکار و رفتار صحیح و مناسب‌تری داشته باشد. فرد با استفاده از این روش می‌تواند روی مشکل فعلی و راه‌حل آن تمرکز کند. در این روش اغلب مهارت‌های جدید در «دنیای واقعی» تمرین می‌شود.
• درمان شناختی-رفتاری: در معالجه ی انواع مختلفی از اختلالات مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات مربوط به سانحه و اختلال خوردن موثر واقع می‌شود. مثلا، CBT به فرد دچار افسردگی کمک می‌کند تا الگوی فکری و رفتاری منفی را که باعث افسردگی شده بشناسد و تغییر دهد.
• تراپی میانفردی (IPT): روش درمان کوتاه مدت است و به بیمار کمک می‌کند تا مشکلات میانفردی بنیادین مانند اندوه، تغییر در نقش اجتماعی یا کار، تعارض با افراد خاص و مشکلات مربوط به دیگران را که دردسرساز است درک کند. فرد در این روش، راهکارهای سالم برای بروز عواطف و بهبود برقراری ارتباط را یاد می‌گیرد. معمولا از این تراپی برای درمان افسردگی استفاده می‌شود.
• رفتار درمانی دیالکتیکی: نوع خاصی از CBT است که به تعدیل عواطف کمک می‌کند. اغلب از آن برای معالجه‌ی کسانی استفاده می‌شود که فکر مزمن خودکشی دارند یا دچار اختلال شخصیت مرزی، اختلال خوردن و PTSD هستند. در این روش مهارت های جدید ارائه می‌شود تا فرد برای تغییر رفتار مخرب یا ناسالم احساس مسوولیت کند. رفتاردرمانی دیالکتیکی هم به صورت فردی و هم گروهی انجام می‌شود.

 سایر روش‌ها که گاهی از آن درکنار رواندرمانی استفاده می‌شود عبارت است از:

• درمان به کمک حیوان: کار کردن با سگ، اسب یا سایر حیوانات برای ایجاد احساس آرامش به مهارت برقراری ارتباط و کنار آمدن با آسیب روحی کمک می‌کند.
• هنردرمانی خلاق: استفاده از هنر، رقص، نمایش، موسیقی و شعر درمانی.
• بازی درمانی: تا به کودک کمک شود عواطف و احساسات خود را بشناسد و درمورد آن حرف بزند.

روان درمانی چطور به درمان افسردگی کمک می‌کند؟

روان درمانی، مهم نیست که از چه روشی استفاده شود، ولی می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد برخی از عواملی که ممکن است در احساس افسردگی نقش داشته باشد، رفتار بهتری داشته باشید. بخش بزرگی از این امر شامل رهایی از افکار منفی، بهبود روابط، کنترل استرس و جستجوی راه‌های جدید برای حل مشکلات زندگی است.

برخی از تأثیرات درمانی که ممکن است هنگام روان درمانی انجام دهید، تا حد زیادی به علائم فردی شما و تکنیک‌های خاص مورد استفاده بستگی دارد.

یک برنامه درمانی منظم داشته باشید که بسته به نیاز شما شامل یک یا دو بارملاقات درهفته با درمانگر است. درست مانند رویکردهای مبتنی بر دارو برای درمان افسردگی، روان درمانی هم زمان می‌برد. با این حال، درمانگر می‌تواند به شما در ایجاد مهارت‌های جدید مقابله‌ای کمک کند تا در مدیریت استرس و مقابله با افکار واحساسات منفی و مدیریت ترس‌های خود موفق شوید. چنین مهارت‌هایی وقتی منتظر شروع درمان‌های ضد افسردگی هستید، مفیدتر به نظر می‌رسند.

ممکن است برای چندین هفته نتیجه مثبتی از روان درمانی نبینید و درمان ممکن است چندین ماه یا سال یا بیشتر طول بکشد. همکاری شما با با پزشک، مشخص می‌کند زمان توقف درمان چه موقع است.

آیا روان درمانی برای درمان افسردگی شدید مناسب است؟

روان درمانی به تنهایی برای مبتلایان به افسردگی شدید توصیه نمی‌شود. بیماران با علائم افسردگی شدید شامل تمایلات خودکشی، روان پریشی، اختلال درعملکردهای اصلی زندگی و قضاوت ضعیف که ممکن است به خودآزاری منجر شود، ‌باید به روانپزشک مراجعه کنند ویا حتی بستری شوند.

چرا استفاده از روان درمانی توصیه می‌شود؟

روان‌درمانی می‌توان به شما کمک کند تا:

• با وضعیت بحرانی و مشکلات کنونی زندگی خود کنار بیایید.
• باورها و رفتارهای منفی و غلط را شناسایی کرده و آن‌ها را با باورها و رفتارهای مثبت جایگزین کنید.
• روابط و تجارب خود را تقویت کرده و با دیگران تعاملات سالمی داشته باشید.
• راه‌های بهتری برای تطبیق و حل مشکلات پیدا کنید.
• مشکلاتی که افسردگی شما را تشدید می‌کنند را پیدا کرده و رفتارهای خود را تغییر دهید.
• اهداف واقع‌گرایانه‌ای برای زندگی خود تعیین کنید.
• توانایی تحمل مشکلات خود را تقویت کرده و رفتارهای خود را اصلاح کنید.

تقریبا 75 درصد از کسانی که وارد جلسات رواندرمانی می‌شوند تاثیر مثبتی از خود نشان می‌دهند.

توجه داشته باشید که روان‌درمانی نمی‌تواند مشکل افراد را درمان کند و آن را ریشه‌کن کند، اما می‌تواند به افراد کمک کند تا شیوه رویارویی با مشکلات به شکلی صحیح و سالم را بیاموزند و احساس بهتری نسبت به خود در زندگی داشته باشند.

حرف پایانی

اگر برای اختلال روانی خود می‌خواهید به یک روان‌درمانگر مراجعه کنید، مطمئن بشوید که با روان‌درمان‌گر راحت هستید و برای اینکه روان درمانی بیشترین تاثیر را داشته باشد، در آن مشارکت داشته باشید، رک و راست صحبت کنید و برنامه‌ی درمان را دنبال کنید.

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.