اسهال مدفوعی شل و آبکی است که در طول روز سه بار یا بیشتر رخ داده و به دلیل وجود باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها به وجود می‌آید و ممکن است از دو روز تا چهار هفته به طول بینجامد. اسهال؛ سلامت بخش‌های مهم بدن را تا حد بالایی تهدید می‌کند و باید درمان اسهال را جدی گرفته شود. بهتر است برای درمان اسهال، برخی از درمان‌های خانگی آن را بررسی کنیم.

چرا دچار اسهال می‌شویم؟

دلایل متعددی برای بروز اسهال وجود دارد. برخی از آنها به شرح زیر هستند:

• آلرژی غذایی: گاهی اوقات مردم محصولات غذایی را می‌خورند که توسط بدنشان پذیرفته نیست. تمایل بدن در این حال، دفع کردن این محصولات غذایی تا حد امکان است و این باعث اسهال می‌شود.
• آب آلوده: آیا تا به حال در مکان جدیدی بوده‌اید و به خاطر نوشیدن آب دچار اسهال شده‌اید؟ گاهی اوقات نیازی نیست که آب آلوده باشد تا باعث اسهال شود. فقط کافی است ناآشنا باشد تا بتواند مدفوع را کمی شل کند.
• بیماری‌های روده‌ای: انواع مختلفی از بیماری‌های روده‌ای وجود دارند که مردم در حال حاضر از آنها رنج می‌برند. یکی از شناخته شده ترین آنها IBS یا سندرم روده تحریک پذیر است. داشتن یک بیماری روده‌ای می‌تواند منجر شود که به دفعات زیاد، دچار اسهال شوید.

چند نوع اسهال وجود دارد؟

• اسهال حاد: این نوع اسهال بیش از یک روز تا یک هفته به طول می‌کشد.
• اسهال مزمن: در اغلب مواقع اسهال مزمن بیش از چند هفته به طول می‌کشد.

از کجا بدانیم که اسهال داریم؟

علائم اسهال با دردهای شکم شروع می‌شود به خصوص گرفتگی عضلات شکم از علامت‌های شایع آن است. از دیگر علائم اسهال می‌توان موارد زیر را نام برد:

• نفخ شکم؛
• دل پیچه؛
• تهوع؛
• سردرد و ضعف؛
• استفراغ؛

درمان دارویی اسهال

سابقاً پزشکان به محض اینکه فرد دچار اسهال می‌شد به تجویز داروهای ضد اسهال می‌پرداختند. امروزه بر این باوریم که بهترین کار مسدود نکردن جریان طبیعی آن است.

استفاده از داروهای ضد اسهال به جز در مواردی مانند یک جلسه مهم کاری که فرد احتیاج به کنترل خود دارد، توصیه نمی‌شود.

درمان خانگی اسهال

درمان‌های خانگی اسهال شامل استفاده از مایعات دارای نشاسته هستند؛ مانند چای سبز، کشک، زنجبیل، آبلیمو، انگور فرنگی، سرکه‌ی سیب، زیره سبز، مخلوط دانه‌های شنبلیله و ریحان. تاثیر این درمان‌های خانگی به وخامت شرایط و دلیل ایجاد آن وابسته هستند.

رژیم غذایی BRAT

این رژیم غذایی از موز، برنج سفید، کمپوت سیب، نان تست خشک و چای تشکیل شده است که غذاهایی متعادل هستند که معده را تسکین داده و به سرعت موجب درمان اسهال می‌شوند.

چای سبز

توصیه می‌شود به صورت روزانه از چای سبز استفاده شود؛ زیرا این چای، دل درد را تسکین داده و شدت و مدت اسهال را کاهش می‌دهد.

چای بابونه

چای بابونه، چایی است که به طور خاص برای کمک به تسکین دردهای ناشی از اسهال به کار می‌رود. نکته مهم در مورد این چای، آن است که قسمت‌های تحریک شده دستگاه گوارش را تسکین می‌دهد، به طوری که اسهال می‌تواند در زودترین زمان ممکن متوقف شود.

کشک و ماست

دو بشقاب کشک در درمان اسهال موثر بوده و بهترین و ساده‌ترین روش درمان است و در بازار نیز در دسترس قرار دارد.

آبلیمو

آبلیمو یکی از بهترین درمان‌های خانگی اسهال است. می‌توانید آبلیمو را در آب ولرم ریخته و آن را بنوشید؛ هم‌چنین می‌توانید مقداری عسل به آن اضافه کنید. برای کسب بیشترین نتیجه، 2-3 بار در روز از آن استفاده کنید.

زنجبیل

زنجبیل، درمانی طبیعی بوده و می‌توانید از آن در برنامه‌ی غذایی روزانه‌تان نیز استفاده کنید. می‌توانید تکه‌ی کوچکی زنجبیل را له یا رنده کرده و با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید. اما به خاطر داشته باشید که بلافاصله پس از خوردن آن، آب ننوشید.

برنج قهوه‌ای

برنج قهوه‌ای با جذب آب اضافی و افزودن آن به ادرار، اسهال را کاهش می‌دهد.

عسل

اندکی پودر فلفل به یک قاشق عسل اضافه کرده و این ترکیب را بخورید. حداقل نیم ساعت پس از خوردن آن، آب ننوشید تا بیشترین نتایج را کسب کنید.

موز

موز رسیده به دلیل دارا بودن پکتین بالا یک درمان اسهال قوی به شمار می‌رود. پکتین یک فیبر محلول در آب است که به کاهش اسهال کمک می‌کند. برای درمان اسهال چند موز رسیده بخورید.

از لبنیات و غذاهای چرب اجتناب کنید

باید از لبنیات به جز کشک اجتناب کنید؛ زیرا موجب بدتر شدن شرایط می‌شوند. به همین نحو، هضم غذاهای چرب دشوار بوده و نباید از آن‌ها استفاده کنید.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

اسهال معمولاً پس از یک تا دو روز بهبود یافته، تنها عوارض مختصری به جای می‌گذارد. اما اسهال حاد در نوزادان، کودکان، افراد سالمند، افراد بیمار یا کسانی که در اثر بیماری دیگری آب بدن خود را از دست داده‌اند ممکن است بیار جدی بوده، نیازمند مراقبت‌های ویژه پزشکی باشد.

همچنین در صورت قطع نشدن اسهال پس از 1 تا 2 روز و یا توام بودن آن با تب و دل پیچه‌های شدید، لکه‌ها (بثورات)، یرقان (یعنی زرد شدن سفیدی چشم و پوست)، و ضعف شدید باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد.

در صورت مشاهده هرگونه خون، چرم و بلغم در مدفوع نیز حتماً با پزشک خود مشورت نمایید. بیشترین خطری که متوجه افراد مبتلا به اسهال حاد است، از دست دادن آب بدن است. بنابراین اگر به فرد مبتلا به اسهال شدید در طول دوره اسهال هیچ‌گونه غذا و آشامیدنی نرسیده باشد، نیاز مبرم به معاینه توسط پزشک دارد.

روش‌های جلوگیری از اسهال

برای پیشگیری از این شرایط باید برخی موارد را به خاطر بسپرید:

• از خوردن غذاهای خیابانی اجتناب کنید.
• دست‌ها را پیش از خوردن غذا به خوبی بشویید.
• تا حد ممکن از غذاهای خانگی استفاده کنید.

هشدار: به طور کلی، اسهال مضر نیست، اما ممکن است نشانه‌ی یک مشکل جدی بوده و اگر مدت زیادی به طول بینجامد، خطرناک خواهد بود؛ زیرا باعث کم آبی بدن می‌شود. توصیه می‌شود با یک پزشک مشورت کنید؛ زیرا اسهال با نشانه‌های دیگری نیز همراه است.
این نشانه‌ها عبارتند از: درد شدید روده یا شکم، وجود خون در ادرار، تب، اسهالی که بیش از سه روز به طول می‌انجامد یا نشانه‌های کم آبی. اگر کودکان دچار اسهال شوند، حتماً باید درمان شوند.

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.