زینک یا روی، یکی از ریزمغدی‌های ضروری برای بدن است که در تقویت سیستم ایمنی، رشد مو، سلامت پوست، باروری و بهبود زخم نقش دارد.

چرا زینک این‌قدر مهم است؟

زینک یا روی، یکی از مهم‌ترین مواد معدنی ضروری برای بدن انسان است که در بیش از ۳۰۰ واکنش آنزیمی نقش دارد. این عنصر ارزشمند به طور مستقیم بر سیستم ایمنی، رشد مو، سلامت پوست، عملکرد مغز، قدرت باروری و بهبود زخم‌ها اثر می‌گذارد.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز، مکمل روی را برای سوءتغذیه شدید و اسهال توصیه می‌کند. مکمل‌های روی به پیشگیری از بیماری و کاهش مرگ و میر، به ویژه در کودکانی که در هنگام تولد وزن کم یا رشد ناقص دارند، کمک می‌کنند.

بسیاری از ما روزانه به اندازه کافی زینک دریافت نمی‌کنیم، و همین مسئله باعث بروز مشکلاتی مثل ریزش مو، ضعیف شدن سیستم ایمنی، تأخیر در بهبود زخم‌ها و حتی اختلالات باروری می‌شود.

زینک چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

زینک (Zinc) یک میکرومینرال ضروری است؛ یعنی بدن به آن نیاز دارد اما نمی‌تواند خودش آن را بسازد و باید از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها تأمین شود. این ماده معدنی در فرآیندهای حیاتی بدن مثل:

• ساخت پروتئین و DNA
• تقسیم سلولی
• رشد و ترمیم بافت‌ها
• عملکرد صحیح هورمون‌ها
• تقویت سیستم ایمنی
• پشتیبانی از سلامت مغز و اعصاب

نقش کلیدی دارد.

فواید زینک برای بدن

زینک یکی از ریزمغذی‌های کلیدی برای حفظ سلامت عمومی بدن است که در واکنش‌های شیمیایی حیاتی، تولید پروتئین، و عملکرد صحیح سیستم ایمنی نقش محوری دارد. این ماده معدنی به دلیل دخالت در فرآیند تقسیم سلولی، رشد و ترمیم بافت‌ها، و تنظیم هورمون‌ها، برای تمام سنین از کودکی تا سالمندی ضروری است. دریافت کافی زینک می‌تواند به پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها کمک کند و انرژی و شادابی بدن را افزایش دهد. در ادامه تعدادی از فواید زینک را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تقویت سیستم ایمنی

یکی از مهم‌ترین خواص زینک، حمایت از سیستم ایمنی است. زینک با کمک به تولید سلول‌های ایمنی و بهبود عملکرد آن‌ها، بدن را در مقابل ویروس‌ها، باکتری‌ها و عفونت‌ها مقاوم می‌کند.

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف کافی زینک می‌تواند طول مدت سرماخوردگی را کاهش دهد و حتی از بروز بیماری‌ها پیشگیری کند.

رشد و استحکام موها

کمبود زینک یکی از دلایل اصلی ریزش مو در مردان و زنان است. این ماده معدنی با تقویت فولیکول‌های مو، رشد مو را تسریع کرده و از شکنندگی و نازکی تارهای مو جلوگیری می‌کند.

بسیاری از مکمل‌های تقویت مو حاوی زینک هستند تا ریزش مو ناشی از استرس یا کمبود مواد معدنی را برطرف کنند.

شفافیت و سلامت پوست

زینک خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌باکتریال دارد و به همین دلیل برای درمان جوش و آکنه مؤثر است. این ماده باعث کنترل ترشح چربی پوست شده و به بازسازی سلول‌های پوستی کمک می‌کند.

کرم‌های ترمیم کننده زخم و ضدآفتاب‌ها نیز اغلب حاوی زینک اکسید هستند که به محافظت پوست در برابر اشعه UV کمک می‌کند.

افزایش قدرت باروری

زینک نقش مهمی در تولید هورمون‌های جنسی دارد. در مردان باعث افزایش کیفیت اسپرم و در زنان باعث تنظیم چرخه قاعدگی می‌شود. تحقیقات ثابت کرده که کمبود زینک می‌تواند احتمال ناباروری را افزایش دهد.

نقش زینک در دوران بارداری و شیردهی

زنان باردار نیاز بیشتری به زینک دارند، چون این ماده معدنی در رشد سلول‌های جنین و تشکیل اندام‌ها نقش کلیدی دارد. کمبود زینک در بارداری می‌تواند باعث وزن کم نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس و مشکلات رشدی شود. همچنین در دوران شیردهی، زینک برای تأمین نیازهای رشد نوزاد از طریق شیر مادر ضروری است.

تقویت حس چشایی و بویایی

زینک برای عملکرد صحیح گیرنده‌های چشایی و بویایی لازم است. کمبود آن ممکن است منجر به ضعف یا حتی از دست رفتن حس بویایی و چشایی گردد. مصرف کافی زینک به ویژه در سنین بالا، این عملکردها را حفظ می‌کند.

زینک و کنترل قند خون در دیابت

مطالعات جدید نشان داده‌اند که زینک در بهبود حساسیت به انسولین و کنترل قند خون مؤثر است. این عنصر با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، خطر عوارض دیابت را نیز کاهش می‌دهد.

بینایی و سلامت چشم‌ها

زینک برای متابولیسم ویتامین A و تولید رنگدانه شبکیه ضروری است. مصرف کافی آن می‌تواند خطر تباهی لکه زرد (AMD) و سایر بیماری‌های چشمی وابسته به سن را کاهش دهد.

کمک به بهبود زخم‌ها

زینک برای سنتز کلاژن و بازسازی بافت‌ها ضروری است. به همین دلیل در فرآیند ترمیم زخم، سوختگی و جراحی‌ها نقش کلیدی دارد و سرعت بهبود را افزایش می‌دهد.

قرص ول وومن بالای ۵۰ سال

حمایت از سلامت مغز و اعصاب

این ماده معدنی در انتقال پیام‌های عصبی و عملکرد شناختی نقش دارد. کمبود زینک ممکن است باعث اختلال حافظه، کاهش تمرکز و حتی افسردگی شود.

منابع غذایی سرشار از زینک

برای تأمین نیاز روزانه زینک، می‌توانید از این خوراکی‌ها استفاده کنید:

• گوشت قرمز بدون چربی (گوشت گوساله، گوسفند)
• مرغ و بوقلمون
• ماهی و میگو
• تخم مرغ
• مغزها (بادام، گردو، بادام هندی)
• حبوبات (عدس، نخود، لوبیا)
• غلات سبوس‌دار
• دانه‌ها (تخمه کدو، کنجد)

علائم کمبود زینک

کمبود زینک می‌تواند باعث بروز علائم زیر شود:

• ریزش مو
• تأخیر در بهبود زخم‌ها
• ضعف سیستم ایمنی
• کاهش اشتها و لاغری ناخواسته
• مشکلات پوستی مانند جوش یا خشکی شدید
• کاهش تمرکز و اختلال حافظه
• تأخیر رشد در کودکان

میزان مصرف روزانه زینک

میزان نیاز روزانه به زینک بستگی به سن، جنس و شرایط بدنی دارد:

• مردان بالغ: ۱۱ میلی‌گرم
• زنان بالغ: ۸ میلی‌گرم
• زنان باردار: ۱۱ میلی‌گرم
• زنان شیرده: ۱۲ میلی‌گرم

عوارض مصرف بیش از حد زینک

مصرف زیاد زینک (بیش از ۴۰ میلی‌گرم در روز برای بزرگسالان) ممکن است باعث:

• تهوع و استفراغ
• درد شکم و اسهال
• کاهش جذب مس و آهن
• ضعف سیستم ایمنی در طولانی مدت

شود، بنابراین بهتر است مصرف مکمل زینک زیر نظر پزشک انجام شود.

قرص اکتی اید

انتخاب بهترین نوع مکمل زینک

انواع مختلفی از مکمل زینک وجود دارد که جذب و اثرگذاری آن‌ها متفاوت است:

• زینک پیکولینات (جذب بالا)
• زینک سیترات
• زینک گلوکونات
• زینک سولفات

انتخاب نوع مناسب باید با توجه به وضعیت سلامتی و نظر پزشک انجام شود.

تداخلات دارویی مهم با زینک

برخی داروها می‌توانند جذب زینک را کاهش دهند یا برعکس، زینک اثر آن‌ها را کم کند. از جمله:

• آنتی‌بیوتیک‌ها (تتراسایکلین، کینولون‌ها)
• داروهای ضدصرع
• داروهای کاهنده اسید معده

به همین دلیل، بهتر است بین مصرف زینک و این داروها حداقل ۲ ساعت فاصله باشد.

کلاژن مکس یوروویتال

نکات مهم برای زمانبندی صحیح مصرف زینک

• از مصرف همزمان زینک با مکمل‌های آهن و کلسیم خودداری کنید، زیرا این مواد با یکدیگر رقابت کرده و مانع جذب کامل می‌شوند. بهتر است بین مصرف زینک و این مکمل‌ها حداقل ۲ تا ۳ ساعت فاصله وجود داشته باشد.
• نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مثل چای و قهوه) می‌توانند جذب زینک را کاهش دهند؛ بنابراین بهتر است مکمل زینک را همراه این نوشیدنی‌ها مصرف نکنید.
• مصرف زینک در شب قبل از خواب نیز برای برخی افراد گزینه مناسبی است، زیرا در طول خواب بدن فرصت بیشتری برای بازسازی و ترمیم دارد. البته در این حالت، بهتر است زینک با معده نیمه‌خالی یا بعد از یک وعده سبک شبانه مصرف شود.
• اگر پزشک برای شما زینک را به عنوان بخشی از درمان تجویز کرده است (مثلاً برای مشکلات پوستی یا ضعف سیستم ایمنی)، توصیه‌های او را در مورد زمان مصرف دقیقاً رعایت کنید.

در مجموع، بهترین زمان مصرف زینک معمولاً یک ساعت قبل از غذا است، اما بسته به شرایط فردی و تحمل گوارشی، می‌توان آن را در زمان‌های دیگر هم مصرف کرد. مهم‌ترین نکته این است که مصرف مکمل به صورت منظم و پیوسته انجام شود تا بیشترین اثرگذاری را داشته باشد.

سخن پایانی

زینک بدون شک یکی از مهم‌ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن است که از تقویت سیستم ایمنی گرفته تا حفظ سلامت پوست، مو، ناخن و حتی بهبود باروری، نقش غیرقابل‌انکاری ایفا می‌کند. کمبود این ماده می‌تواند پیامدهای جدی بر کیفیت زندگی داشته باشد و مشکلاتی مانند ضعف عمومی، ریزش مو، تأخیر در ترمیم زخم‌ها و اختلال در رشد کودکان را به همراه داشته باشد. به همین دلیل، توجه به دریافت کافی زینک از طریق رژیم غذایی و در صورت نیاز، مکمل‌های معتبر، برای همه افراد ضروری است.

اما انتخاب یک مرجع مطمئن برای تهیه مکمل‌های زینک و سایر فرآورده‌های دارویی اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از مراکز معتبر در این زمینه، داروخانه شبانه‌روزی حاتم است که امکان خرید حضوری و آنلاین انواع داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات بهداشتی را برای مشتریان فراهم کرده است. ویژگی مهم این داروخانه، دسترسی شبانه‌روزی، ارسال سریع، مشاوره دارویی تخصصی و تضمین اصالت کالاهاست؛ به همین دلیل می‌تواند بهترین انتخاب برای افرادی باشد که به سلامت خود اهمیت می‌دهند.