چرا زیاد عرق می کنیم؟ علت عرق کردن زیاد و تعریق شدید چیست؟ چه روش‌هایی برای کاهش عرق کردن زیربغل و بوی بود بدن وجود دارد؟ عرق کردن مخصوصاً در فصل تابستان و بوی بد ناشی از عرق کردن و همچنین دیدن لکه‌های عرق روی لباس اصلاً خوشایند نیست. اگر می‌خواهید کمتر عرق کنید، در این مطلب از سایت زوم لایف روش‌هایی برای کاهش تعریق را توضیح داده‌ایم.

چرا عرق می‌کنیم؟

عرق توسط غدد زیر پوست به اسم «اکراین» و «آپوکراین» تولید می‌شود. عرق واکنش طبیعی بدن در مقابل گرماست. درواقع بدن با عرق کردن می‌خواهد خود را خنک کند. بیشتر حجم عرق را آب تشکیل می‌دهد. البته در عرق اسید لاکتیک، اوره و مقدار کمی مواد معدنی دیگر مانند سدیم، پتاسیم و… نیز وجود دارد. عرق به غیر نقش خنک کردن بدن، پوست را نرم و مرطوب می‌کند. یک فرد بالغ می‌تواند تا 14 لیتر در روز عرق کند (1).

شایع‌ترین دلایلی که باعث می‌شوند عرق کنیم، عبارتند از:

• گرما؛
• تحرک و فعالیت‌های فیزیکی؛
• خوردن غذای داغ یا تند؛
• عوامل احساسی و عاطفی مانند ترس و استرس؛
• عوارض جانبی داروها؛
• بیماری و تب؛
• تغییرات هورمونی مانند یائسگی، بارداری، بلوغ و…؛
• پوشیدن لباس از الیاف مصنوعی؛
• داشتن اضافه وزن.

علت زیاد عرق کردن چیست؟

عرق کردن فرآیندی طبیعی است که دمای درونی بدن را به ویژه هنگام ورزش و یا در هوای گرم، تنظیم می کند. به محض اینکه عرق از روی سطح پوست تبخیر می شود، حرارت اضافی را از بین برده و بدن را سرد می کند. متاسفانه این عملکرد طبیعی گاهی اوقات به دلیل استفاده از داروهای مختلف و یا شرایط و مشکلات احساسی، ممکن است دچار اختلال شده و میزان تعریق افزایش یابد (2).

شرایطی که ممکن است منجر به تعریق شدید شود عبارتند از:

• دیابت؛
• بلوغ؛
• گرگرفتگی یائسگی؛
• مشکلات تیروئید؛
• غدد تعریق بیشتر؛
• قند خون پایین؛
• برخی از انواع سرطان؛
• حمله‌ی قلبی؛
• ورزش و فعالیت‌های بدنی؛
• استرس زیاد؛
• اختلالات سیستم عصبی؛
• عفونت‌ها؛
• بعضی از داروها؛
• ترک اعتیاد نیز می‌تواند منجر به تعریق شدید شود.

درمان عرق کردن زیاد به روش خانگی

کاهش تعریق با روش‌هایی ساده و کاربردی امکان‌‌‌پذیر است. تعریق به طور کلی به خنک شدن دمای بدن و همچنین دفع سموم کمک فراوانی می‌کند. اما گاهی اوقات در فصل تابستان عرق کردن به یک مشکل جدی و آزاردهنده تبدیل می‌شود؛ به خصوص اگر تعریق باعث ایجاد لکه بر روی لباس شود. در ادامه بهترین روش‌های ممکن برای کم شدن تعریق بخصوص در فصل تابستان را بخوانید.

چطور کمتر عرق کنیم؟

برای کاهش تعریق می‌توانید سبک زندگی خود را تغییر دهید و یا از روش‌های دارویی موجود برای کاهش تعریق استفاده کنید.

کاهش تعریق به کمک روش‌های پزشکی

داروهایی که در درمان تعریق شدید استفاده می‌شود شامل: داروها یا پماد ضد عرق، داروهای مسدود کننده عصب، داروهای ضد افسردگی، تزریق سم بوتولیسم. اگر داروهای ضد عرق به شما کمک نکنند، ممکن است لازم باشد از دیگر داروها و درمان‌ها استفاده کنید. در موارد شدید، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای حذف غده عرق یا قطع اعصاب مسئول تولید بیش از حد عرق انجام دهد.

روش‌های پزشکی مناسب برای کاهش تعریق

• استفاده از ضد تعریق‌های نسخه‌ای
  این دسته از ضد تعریق‌ها مقاومت بسیار بالایی داشته و به صورت OTC (بدون نسخه) به فروش نمی‌رسند. تجویز این محصولات یکی از روش‌های کم شدن تعریق است.
• داروهای خوراکی
  داروهای خوراکی مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد. این داروها با اثر بر روی اعصاب خاص می‌توانند به کم شدن تعریق کمک کنند. این داروها عوارض جانبی مختلفی همچون مشکلات مثانه، تاری دید و خشکی دهان دارند. بنابراین بهتر است حتما زیر نظر پزشک مصرف شوند.
• داروهای ضد افسردگی
  افسردگی یکی از دلایل اصلی تعریق است. اگر فکر می‌کنید تعریق بیش از حد شما به دلیل افسردگی است برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.
• تزریق بوتاکس
  در این روش با تزریق بوتاکس و فلج کردن موقت اعصاب منافذ را مسدود کرده و باعث کاهش تعریق می‌شوند. این تزریقات باید 6 تا 12 ماه منظم انجام شوند. بعد از این دوران، درمان زیر نظر پزشک به تکرار نیاز دارد. این روش نیز عوارضی همچون درد، کبودی، تورم و … را به همراه دارد بهتر است پیش انجام این روش با پزشک خود مشورت کنید.
• کاهش تعریق با جراحی
  در موارد شدید برای کم شدن تعریق پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می‌دهد. ماکرویو تراپی (microwave therapy)، برداشتن غدد عرق و … از جمله روش‌های پیشنهادی پزشک برای کاهش تعریق است.

کاهش تعریق با تغییر سبک زندگی

• پوشیدن لباس‌های مناسب: انتخاب لباس‌هایی با پارچه نخی و دارای منافذ تنفسی بهترین راه برای کم شدن تعریق در فصل تابستان است.
• به طور مرتب آب بنوشید: این کار علاوه بر خنک نگه داشتن بدن شما از گرمازدگی نیز جلوگیری می‌کند.
• از تکنیک‌های آرامش بخش استفاده کنید: تنش‌های بیش از حد روزانه و استرس باعث تعریق بیشتر می‌شوند. برای کاهش تعریق، کمی ‌آرام‌تر باشید و استرس خود را کنترل کنید.
• مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار را محدود کنید: نوشیدن برخی مایعات از جمله چای، قهوه و نوشابه های کولا می‌تواند باعث افزایش تعریق در فصل‌های گرم شود. پس مصرف آنها را به حداقل برسانید.
• غذاهای کم‌ادویه بخورید و از خوردن غذاهای تند و فلفلی منصرف شوید؛
• روزانه دوش بگیرید.
• کفش‌ها و جوراب‌های ساخته شده از الیاف طبیعی استفاده کنید.
• جوراب‌های خود را با فاصله زمانی کم عوض کنید.
• لباس و نوع پوششتان را با توجه به فعالیت خود انتخاب کنید.

استفاده از لیمو به عنوان دئودورانت طبیعی

روش‌های گیاهی برای کمتر عرق کردن

استفاده از روش‌های گیاهی برای کاهش عرق زیربغل بسیار توصیه می‌شود.

استفاده از جوش شیرین

جوش شیرین زمانیکه با عرق بدن مخلوط می شود، گاز تولید کرده و به تبخیر عرق کمک می‌کند.

روش استفاده:

• جوش شیرین را با آب مخلوط کرده تا زمانیکه به یک محلول سفت مانند خمیردندان تبدیل شود.
• ترکیب فوق الذکر را زیر بغل خود بمالید، و بگذارید 25 دقیقه زیربغل شما بماند، بعد از این مدت محلول مالیده شده را با آب پاک نمایید.
• از این درمان برای مدتی استفاده کنید، تا بدنتان به سریع‌تر خشک‌کردن عرق کمک نماید.

استفاده از سرکه سیب

• اگر موهای زیربغلتان بلند است، آنرا اصلاح نمایید و سپس سرکه سیب را برروی زیربغل بمالید.
• سرکه راه خود را به سمت روزنه‌های زیربغل باز می‌نماید و باکتری تولید کننده بوی طبیعی زیربغل را خنثی می‌نماید و درنتیجه حالتی در زیربغل ایجاد شده که در آن زیربغل کم‌تر عرق کرده و خشک‌تر باقی می‌ماند.
• با سرکه‌ای که زیربغل مالیده‌اید، بخوابید و صبح که بیدار شدید سرکه را با آب و صابون از زیربغل خود پاک نمایید.

سایر محلول های طبیعی

• قبل از خواب زیربغل خود را با آبلیمو بمالید.
• روزانه 15 دقیقه تفاله گوجه فرنگی زیربغل خود مالیده و بعد پاک نمایید و اینکار را برای چندهفته تکرار کنید.
• خمیری از گردو و اکالیپتوس درست کرده و زیربغل خود بمالید.
• هرروز چای مریم گلی بنوشید.
• نمک زیربغل خود بمالید و بگذارید برای بیست دقیقه باقی بماند. سپس آنرا شسته و همه نمک را پاک نمایید.

برای کاهش تعریق؛ استفاده از دئودورانت‌ها (مام) توصیه نمی‌شود. برخی از دئودورانت‌ها ممکن است سلامت پوست را به خطر بیاندازد. برای خواندن توضیحات بیشتر درباره استفاده از دئودورانت‌ و سلامت پوست، اینجا کلیک کنید.

برای از بین بردن بوی بد عرق چه باید کرد؟

یکی از مهم‌ترین نکات برای کاهش و یا از بین بردن بوی بد عرق، از بین بردن موهای زائد بدن است. اگر بدن شما موهای زائد نداشته باشد، باکتری‌ها کمتر در پوست شما جمع خواهند شد و در نتیجه بوی بد بدن کاهش می‌یابد. در فصل گرم سعی کنید تا همیشه موهای زائدتان را از بین ببرید.

همچنین بسیاری از پزشکان برای کاهش بوی بد ناشی از تعریق قرص‌های آنتی‌باکتریال تجویز می‌کنند. به این دلیل که این دارو می‌تواند میکروب‌های بدن را کاهش دهد و درنتیجه بدن در عرص تعریق بد بود نشود (6).

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر تعریق بیش از حد باعث ایجاد اختلال در فعالیت‌های روزمره شما شده است، به پزشک مراجعه کنید. اگر تعریق بیش از حد و غیر قابل توضیح شما در شب‌ها شروع شود می‌تواند نشانه‌ی مشکلات جدی‌تری مانند لنفوم باشد، لذا در چنین شرایطی حتما به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مشاهده‌ی هر کدام از علائم زیر باید به دکتر غدد مراجعه کنید:

• عرق کردن فعالیت‌های روزمره شما را مختل کرده باشد.
• عرق کردن باعث ناراحتی‌های احساسی یا دوری از اجتماعی می‌شود.
• شما ناگهان شروع به عرق کردن بیشتر از حد معمول کنید.
• شما بدون هیچ علتی دچار تعریق شبانه شوید.
• اگر عرق شدید شما با سرگیجه، درد قفسه سینه یا حالت تهوع همراه باشد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• گاهی اوقات عرق بیش از حد نشانه‌ای از یک مشکل جدی است.

ممکن است پزشک شما برای رد برخی موارد مشکوک برای شما آزمایش خون، رادیوگرافی قفسه سینه یا سایر آزمایش‌های مختلف را تجویز کند.

سخن پایانی

تعریق یک عمل طبیعی با هدف خنک کردن بدن و دفع سموم است. گاهی اوقات در فصول گرما تعریق بیش از حد و آزار دهنده می‌شود. شما می‌توانید با مصرف منظم آب، پوشیدن لباس‌های مناسب، مصرف غذاهای سالم و … از تعریق بیش از حد در فصول گرما جلوگیری کنید. در صورتی که تعریق شما حاد و غیر طبیعی است برای درمان جدی حتما به پزشک مراجعه کنید.

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.