پیش از آنکه نام جنگ جهانی اول بر سر زبان‌ها بیفتد، مردم آن را «جنگ بزرگ» می‌نامیدند؛ نبردی ویرانگر میان قدرت‌های جهانی که زندگی میلیون‌ها نفر را دگرگون کرد.

این جنگ، منبع الهام صدها داستان، شعر و فیلم شد. برخی از فیلم‌ها در قالب آثار ضدجنگ مانند Paths of Glory ساخته شدند و برخی دیگر با نگاهی حماسی و پرشکوه، رنج و شکوه انسان را در میانه نبرد به تصویر کشیدند.
در این مقاله از مجله زوم لایف، با ۱۰ فیلم برتر آشنا می‌شوید که هر یک به شکلی متفاوت، گوشه‌ای از این دوران تاریک اما الهام‌بخش تاریخ را روایت می‌کنند — از شاهکارهای کلاسیک تا آثار مدرن و خیره‌کننده.

معرفی بهترین فیلم‌های حماسی درباره جنگ جهانی اول

همه‌ی فیلم‌های فهرست حاضر به طور کامل در تعریف کلاسیک «حماسه» نمی‌گنجند، اما همگی به نحوی با جنگ جهانی اول در ارتباط هستند و بر‌اساس منابعی به عنوان فیلم‌های حماسی شناخته شدند.

۱۰. فیلم All Quiet on the Western Front (2022)

تازه‌ترین اقتباس از رمان معروف اریش ماریا رمارک، یکی از تکان‌دهنده‌ترین و واقع گرایانه‌ترین آثار ضدجنگ قرن حاضر است. در این فیلم، گروهی از جوانان آلمانی که در آغاز با شور و هیجان به جنگ می‌پیوندند، به سرعت درمی یابند که جنگ هیچ شباهتی به ماجراجویی ندارد و تنها کابوس مرگ و وحشت در انتظارشان است.

این نسخه برخلاف کتاب و فیلم کلاسیک ۱۹۳۰، دامنه وسیع تری دارد و علاوه بر‌روایت میدانی نبرد، به زمینه‌های سیاسی منتهی به آتش بس ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ نیز می‌پردازد.

۹. فیلم The Lighthorsemen (1987)

این فیلم استرالیایی کمتر در خارج از کشور سازنده‌اش شناخته شده است، اما به دلیل نمایش نبرد کمتر شناخته شده «بئرالسبع» و تمرکز بر‌سواره نظام استرالیا اهمیت ویژه‌ای دارد. فیلم The Lighthorsemen با بازسازی صحنه‌های نبرد با اسب ها، جلوه‌ای تماشایی و کم‌نظیر خلق کرده است.

هرچند از نظر کارگردانی در بخش‌هایی ضعف دارد، اما به عنوان یک اثر حماسی و مستندگونه درباره بخشی کمتر روایت شده از جنگ جهانی اول، اثری قابل توجه محسوب می‌شود.

۸. فیلم Legends of the Fall (1994)

اگرچه این فیلم در میان‌آثار شاخص برد پیت یا سینمای دهه ۹۰ قرار نمی‌گیرد، اما همچنان روایتی گسترده و تأثیرگذار دارد. فیلم Legends of the Fall تنها بخشی از داستان خود را در دوران جنگ جهانی اول روایت می‌کند، اما پیامدهای جنگ در تمام طول فیلم احساس می‌شود.

۷. فیلم Wings (1927)

فیلم Wings یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال واقع گرایانه‌ترین فیلم‌های مرتبط با جنگ جهانی اول است. صحنه‌های نبرد هوایی آن با خلبانان واقعی و هواپیماهای واقعی فیلم برداری شد و نتیجه‌کار شگفت انگیز بود. این فیلم که ترکیبی از حماسه جنگی، ملودرام و داستان عاشقانه است، نخستین برنده جایزه بهترین فیلم در تاریخ اسکار به شمار می‌رود و حتی پس‌از گذشت نزدیک به یک قرن، همچنان تماشایی و تأثیرگذار است.

۶. فیلم Reds (1981)

هرچند Reds مستقیماً یک فیلم جنگی نیست، اما بخشی از آن در خلال جنگ جهانی اول می‌گذرد و تأثیر آن دوره بر‌انقلاب اکتبر روسیه را بازتاب می‌دهد. فیلم روایتگر زندگی یک آمریکایی است که از انقلاب الهام می‌گیرد و ایده‌های سوسیالیستی را در کشور خود گسترش می‌دهد.

۵. فیلم All Quiet on the Western Front (1930)

نسخه کلاسیک این فیلم، هرچند امروز ممکن است از نظر فنی قدیمی به نظر برسد، اما هنوز یکی از قدرتمندترین آثار ضدجنگ تاریخ سینما است. روایت آن مشابه نسخه جدید است، اما با رویکردی ملایم‌تر در پایان بندی. با این حال، برای زمان خود اثری بسیار جاه طلبانه و تکان‌دهنده بود. صحنه‌های نبرد در این فیلم، با گذشت بیش از نود سال، همچنان اثرگذار و تماشایی اند.

۴. فیلم Doctor Zhivago (1965)

به کارگردانی دیوید لین، این فیلم رمانتیک و تاریخی هم‌زمان به جنگ جهانی اول و انقلاب روسیه می‌پردازد. شخصیت اصلی، پزشکی است که در جبهه خدمت می‌کند و پس‌از جنگ، شاهد آشفتگی اجتماعی و جنگ داخلی در روسیه است. فیلم Doctor Zhivago از لحاظ بصری چشم نواز، از نظر موسیقایی ماندگار و از نظر روایت، ترکیبی شاعرانه از عشق و ویرانی است. طولانی و تأمل برانگیز، اما بی‌تردید یکی از شاهکارهای کلاسیک سینما محسوب می‌شود.

۳. فیلم 1917 (2019)

فیلم 1917 اثری مدرن و خیره‌کننده است که به لطف روایت در قالب برداشت بلند خود، مخاطب را مستقیماً در میانه میدان نبرد قرار می‌دهد. داستان دو سرباز جوان را دنبال می‌کند که مأموریت دارند پیامی فوری را برای جلوگیری از حمله‌ای بی‌فایده برسانند. این فیلم نه تنها از نظر فنی شاهکاری تحسین برانگیز است، بلکه با ریتمی پرتنش و احساسی، یکی از بهترین بازنمایی‌های جنگ جهانی اول در دوران معاصر را ارائه می‌دهد.

۲. فیلم Gallipoli (1981)

اثری ماندگار از پیتر ویر که همانند All Quiet on the Western Front، جنگ را از زاویه دید انسانی و تراژیک روایت می‌کند. فیلم Gallipoli به نبرد بدفرجام گالیپولی و سربازان استرالیایی می‌پردازد که با رؤیای قهرمانی به جنگ می‌روند و در نهایت با مرگ و پوچی روبه رو‌می‌شوند. حتی اگر دقت تاریخی فیلم مورد بحث باشد، حس واقع گرایانه و تلخ آن از تجربه سربازان جوان چیزی کم‌ندارد.

۱. فیلم Lawrence of Arabia (1962)

فیلم Lawrence of Arabia فراتر از یک فیلم جنگی است؛ اثری حماسی درباره شخصیت تاریخی تی. ای. لارنس و نقش او در قیام عرب‌ها در جریان جنگ جهانی اول. این فیلم تقریباً چهار ساعته با کارگردانی دیوید لین، از نظر بصری خیره کننده، از لحاظ بازیگری درخشان و از نظر موسیقی، فیلم نامه و کارگردانی بی‌نقص است.

فیلم Lawrence of Arabia نه تنها بهترین فیلم مرتبط با جنگ جهانی اول، بلکه یکی از بزرگ‌ترین آثار تاریخ سینما است؛ فیلمی که بیش از شش دهه است تحسین منتقدان و تماشاگران را برمی انگیزد.

حرف پایانی

جنگ جهانی اول، تنها صحنه‌ای برای نبرد نبود؛ میدان تقابل آرزو، ترس و انسانیت بود. سینما با روایت‌های گوناگون خود، از Lawrence of Arabia تا All Quiet on the Western Front (2022)، نشان داده است که حتی در میان ویرانی و مرگ، روح انسان می‌تواند معنا و زیبایی بیابد.
تماشای این فیلم‌ها فقط بازگشت به گذشته نیست، بلکه فرصتی است برای اندیشیدن به صلح، آزادی و رنجی که انسان‌ها در مسیر تاریخ متحمل شده‌اند. اگر به سینمای تاریخی و روایت‌های پرقدرت علاقه‌مندید، این ده فیلم تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شما خواهند بود.