شاید باورتان نشود اما یکی از مهمترین مسائلی که در دوران نوجوانی ذهن هر فرد را به‌ شدت درگیر خود می‌کند، موضوع زیبایی ظاهری خصوصا سلامت پوست است. در این دوران بواسطه تغییراتی که در تغذیه و سبک زندگی، هورمون‌ ها و ژنتیک ما رخ می‌دهد، بدن دوران پرتحولی را طی می‌کند و دگرگونی‌ های چشمگیری در سطح پوست ایجاد می‌شود. بروز جوش و آکنه، ترشح چربی طبیعی بر روی سطح پوست، تغییرات در بافت پوست، به هم خوردن تعادل رطوبتی پوست و حتی گاهاً حساسیت بیشتر به نور خورشید، همگی از اتفاقاتی هستند که نوجوانان در این دوران با آنها روبرو خواهند شد.

پس ما این مطلب را با هدف ارائه روتین مراقبتی پوست برای تمام تایپ‌ های پوستی خصوصا در دوران نوجوانی تهیه کرده‌ایم و امیدواریم که کاربردی و مفید باشد.

مراحل روتین مراقبتی پوست برای دختران و پسران نوجوان چیست؟

دوران نوجوانی اصولاً دورانی پرتحول، پرتکاپو و جذاب است که شاید پیشتر از این‌ ها، افراد در این دوران توجهی به روتین پوستی خود نداشتند. اما با گذشت زمان و به واسطه تحولات صنعت زیبایی و پیشرفتی که در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی ایجاد شده؛ حالا افراد، بیشتر از گذشته به ظاهر خود اهمیت می‌دهند و به جرات می‌توان گفت که یکی از فاکتورهای اصلی در بروز موفقیت‌ ها و حضور راحت در اجتماع داشتن یک پوست سالم و شاداب از همان ابتدای دوران نوجوانی است.

برهمین اساس بد نیست بدانید که اگر یک روتین پوستی ساده ولی اساسی را از دوران نوجوانی برای خود در نظر بگیرید و به‌ طور منظم آن را اجرا کنید؛ قطعاً در دوران بزرگسالی و میانسالی با پوستی سالم‌ تر و بی‌ نقص‌ تر نسبت به همسالان خود، همیشه و همه جا خواهید درخشید.

1. تشخیص تایپ پوستی

تشخیص تایپ پوستی اولین مرحله برای داشتن روتین پوستی نوجوانان است. محققان و متخصصین پوست و مو در منابع گوناگون، پوست‌ را به ۵ دسته اصلی خشک، چرب،  مختلط، نرمال یا معمولی، حساس طبقه‌ بندی کرده‌ اند که همگی انواع مختلف تایپ‌ های پوستی هستند و امروزه ما با آن‌ ها سر و کار داریم. البته نکته مهم این است که هر تایپ پوستی روتین مخصوص به خود را دارد که اگر به درستی تشخیص داده شود، می‌تواند در انتخاب‌ های بعدی شما تاثیر خود را نشان دهد.

2. تمیز کردن پوست با یک شوینده ملایم

در ادامه روند روتین مراقبتی پوست نوجوانان باید بدانید که اثربخشی کرم‌ ها، ضدجوش‌ ها و تمام محصولاتی که برای پوستتان استفاده می‌کنید، بستگی به این دارد که سطح پوستتان تمیز باشد تا به خوبی بر روی پوست جذب شده و اثربخشی خود را نشان دهند. به همین دلیل بعد از شناخت تایپ پوستی، باید یک شوینده ملایم و مناسب برای پوست خود انتخاب کنید. البته دقت کنید که در سن نوجوانی تغییرات هورمونی زیاد بوده و به‌ طور کلی پوست‌ ها معمولاً بیشتر چرب و مستعد جوش هستند. ضمن اینکه منافذ پوست بازتر بوده و محل مناسبی برای تجمع سبوم و آلودگی‌ ها به حساب می‌آیند. به همین دلیل توصیه ما انتخاب یک ژل شستشوی متناسب با تایپ پوستی خودتان است.

برای مثال به هیچ عنوان از صابون‌ های معمولی استفاده نکنید، چون صابون‌ ها PH پوست شما را به هم می‌زنند و باعث خشکی بیش از حد یا تحریک شدن غدد چربی پوستتان خواهند شد. شوینده‌ ای که انتخاب می‌کنید هم بهتر است فاقد الکل، عطرهای قوی و پارابن باشد. برای شستشوی پوست هم همیشه از آب ولرم و نه داغ استفاده کنید و سعی کنید که صورت خود را روزانه دو بار، صبح و شب با شوینده مخصوصتان تمیز کنید. البته تعداد شستشوی روزانه هم به تایپ پوستی شما بستگی دارد، مثلاً اگر تایپ پوست خشک هستید، بهتر است که با شستشوی زیاد پوستتان را تحریک نکنید.

3. رطوبت رسانی

رطوبت رسانی به پوست در تمام سنین مخصوصا دوره نوجوانی، اهمیت زیادی دارد. همانطور که در قسمت‌ های قبل هم اشاره کردیم پوست شما تغییرات هورمونی زیادی را تجربه می‌کند و به همین دلیل تعادل خود را از دست می‌دهد. این اتفاق سبب می‌شود که یا پوست شما چربی بیش از حدی تولید کند یا دچار خشکی  مفرط شود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که به‌‌ عنوان یک گام مؤثر در روتین پوستی نوجوانان، حتماً مرطوب کننده متناسب با تایپ پوستی خود را انتخاب کنید. دقت کنید که ترکیبات این مرطوب کننده حتما شامل گلیسیرین، هیالورونیک اسید، اوره و ترکیبات قفل کننده رطوبت مانند روغن‌ های سبک یا سرامیدها باشد تا آب جذب شده در لایه سطحی پوست شما را حفظ کند. تفاوتی هم ندارد که تایپ پوستی شما چرب، خشک یا غیره است، حتما روزی 2 بار بعد از شستن صورت، از مرطوب کننده استفاده کنید.

4. کنترل چربی پوست

در دوران نوجوانی به‌ واسطه تغییرات ایجاد شده، غدد سبابه بیشتر تحریک می‌شوند که برهمین اساس تولید چربی افزایش چشمگیری خواهد داشت. اگر نتوانید این حجم چربی را کنترل کنید، منافذ بزرگتر دیده شده، براقیت پوست افزایش یافته و احتمال انسداد منافذ و ایجاد جوش‌ های سرسیاه و سرسفید برای شما بیشتر خواهد شد. به همین دلیل بهترین راه کنترل کردن چربی، بکاربردن شوینده‌ های ملایم و سبک است. همچنین استفاده از لوسیون‌ های فاقد چربی و ژل‌ هایی که از سنگینی جلوگیری می‌کنند هم، کمک خواهد کرد تا پوست شما به تعادل رسیده و دچار چربی بیش از حد یا خشکی مفرط، نشود.

5. استفاده از محصولات ضد آکنه

این دوران دقیقاً همان دورانی است که پوست شما با آکنه و جوش بسیار زیادی روبرو خواهد شد. برای پیشگیری کردن و همینطور درمان این جوش‌ ها با هدف دستیابی به کاربردی‌ ترین روتین پوستی نوجوانان، حتماً از محصولات ضد جوش یا ضد آکنه هم استفاده کنید. دقت کنید که ترکیبات موجود در این محصولات شامل بنزوئیل پروکسید، اسید سالیسیلیک، رتینوئیدهای موضعی، آنتی بیوتیک‌ های موضعی و در موارد شدیدتر داروهای خوراکی هستند که مکانیسم‌ هایی مانند کاهش التهابات، کنترل کردن چربی، لایه‌ برداری ملایم و از بین بردن باکتری‌ های عامل آکنه را بر روی سطح پوست شما انجام می‌دهند تا سبب بهبود وضعیت پوستتان شوند. ناگفته نماند که پوست شما در دوران نوجوانی حساس‌ تر از سنین دیگر است، پس حتماً از موادی استفاده کنید که غلظت ملایمی دارند و طبق دستور پزشک تجویز شده‌اند.

6. زدن ضدآفتاب

ضدآفتاب، ضدآفتاب و ضدآفتاب … کرمی که اگر آن را در دوران نوجوانی جدی نگیرید، بدون شک در سنین بزرگسالی شما را با اتفاقات ناگواری روبرو خواهد کرد. استفاده روزانه از ضد آفتاب‌هایی که متناسب با تایپ پوستی شما هستند، یکی از پایه‌ های اصلی برای مراقبت پوست در دوران نوجوانی است. خصوصاً نوجوانانی که با مشکل جوش و آکنه روبرو هستند، حتماً باید در طول روز از ضد آفتاب استفاده کنند. اشعه فرابنفش یا UV به راحتی باعث بروز التهابات، تشدید لکه‌ ها و حتی ایجاد آسیب سلولی بر روی پوست حساس شما خواهد شد و به همین دلیل دقت کنید که ضد آفتاب شما پهنه وسیعی از اشعه‌ های UVA و UVB را پوشش دهد و با فاکتور حفاظتی مناسب مثلاً SPF 30 به بالا، فرمولاسیون سبک و فاقد چربی بودنش، به‌ خوبی از پوستتان مراقبت و محافظت کند.

7. اجتناب از لمس کردن مکرر صورت

یکی از مواردی که شاید کمتر کسی برای داشتن بهترین روتین پوستی نوجوانان به آن اشاره کند این است که لمس کردن مکرر و ناخودآگاه صورت با دست، گوشی تلفن یا وسایل دیگر به راحتی می‌تواند سبب ایجاد باکتری‌ های آلوده و انتقال چربی کف دست به سطح پوست صورت شود. اینکار منافذ را مسدود کرده و باعث بروز جوش و آکنه خواهد شد. ضمن اینکه اگر صبور نباشید و جوش‌ ها و آکنه‌ ها را دستکاری کرده یا آن‌ها را فشار دهید، سبب خواهید شد که التهابات جوش شدیدتر شده و بعد از به پایان رسیدن التهاب، حالا با لکه جوش روبرو شوید.

اسم وسایل روتین پوستی برای نوجوانان چیست؟

یک روتین پوستی ساده برای نوجوانان در کنار وجود محصولات بهداشتی مناسب، می‌تواند شامل وسایل و تجهیزاتی باشد که اثربخشی روتین پوستی را چندین برابر می‌کنند.

1. فیس براش

استفاده از فیس براش به شما کمک می‌کند که پاکسازی ملایم پوست خود را سریعتر و عمیق‌ تر انجام دهید. فیس براش‌ ها که در دسته مفیدترین وسایل روتین پوستی نوجوانان هستند، برقی یا دستی بوده که با استفاده از شوینده مناسب، سلول‌ های مرده پوست شما را جدا کرده و پوست را از آلودگی‌ ها پاک می‌کنند.

2. پد پاک کننده پوست

پد پاک کننده پوست یک پد پنبه‌ای یا پد آغشته به تونر است که برای پاک کردن باقیمانده آرایش و آلودگی‌ ها از روی پوست شما بهترین انتخاب خواهد بود. این پدها را معمولا به تونر یا میسلار واتر آغشته کرده و بر روی سطح پوست می‌کشند تا آلودگی‌ های باقیمانده به‌ طور کامل پاک شوند.

*نکته: شاید ندانید که تونرها بعد از شستن صورت، برای پاکسازی عمیق و تنظیم PH استفاده می‌شوند. اما میسلار واتر را معمولا برای پاک کردن آرایش از روی صورت، مورد استفاده قرار می‌دهیم.

3. ماسک‌ های ملایم صورت

روتین پوستی نوجوانان اگر شامل ماسک صورت باشد، یک قدم از بقیه روتین‌ های مشابه خود جلوتر است. شما می‌توانید با درنظر گرفتن تایپ پوستی خود، هفته‌ای 1 الی 2 بار حتما از ماسک‌ های ملایم استفاده کنید تا چربی را کنترل کرده و آلودگی‌ ها را بطور کامل پاک کنید.

4. حوله کوچک نخی

برای خشک کردن رطوبت بعد از شستشوی پوستتان، حتما چند حوله نخی کوچک داشته باشید. ضمن اینکه حتما بعد از چند بار استفاده، حوله را بشویید.

پوست کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان چه تفاوتی باهم دارد؟

واقعیت این است که پوست انسان در هر مرحله از زندگی خود ویژگی‌ های عملکردی و ساختاری خاصی دارد که همگی تحت تاثیر فاکتورهایی مانند ژنتیک، هورمون‌ها و عوامل محیطی، تغییر خواهند کرد.

• در کودکان لایه بیرونی سطح پوست یا همان لایه اپیدرم نازک‌تر بوده و سد محافظتی پوست آنها هنوز به‌ طور کامل تکامل پیدا نکرده است.
• در نوجوانان پوست با افزایش ترشح هورمون‌ های جنسی به‌ ویژه آندروژن‌ ها، فعال شدن غدد چربی و افزایش تولید چربی در سطح خود روبرو می‌شود.
• در دوران جوانی پوست به یک تعادل نسبی در تولید چربی و رطوبت رسیده و ساختار کلاژن و الاستین در بهترین وضعیت خود قرار دارند.
• و در نهایت در بزرگسالی فعالیت غدد چربی به شدت کاهش پیدا می‌کند. فیبر‌های کلاژن و الاستین تحلیل می‌روند و رطوبت طبیعی پوست کمتر می‌شود. به‌ عبارتی از ۳۰ سالگی به بعد سرعت بازسازی سلول‌ های پوستی کاهش پیدا کرده و همین اتفاق سبب بروز روند پیری در پوست شما خواهد شد.

1. تغییرات ساختاری

ساختار پوستی در کودکان یعنی نوزادان و خردسالان، ساختاری بسیار نازک و حساس است. در این دوران لایه شاخی ضعیف‌ تر بوده و لیپید و چربی طبیعی پوست بسیار کم است. به همین دلیل پوست انسان در این سنین بسیار نفوذپذیر بوده و به‌ واسطه میزان بالاتر تبخیر آب سطحی، قدرت نگهداری رطوبت در آن به شدت کاهش پیدا می‌کند. در نوجوانی هم پوست به دلیل تغییرات و تاثیرات هورمونی، ضخیم‌ تر شده و در کنار آن غدد سبابه فعال‌ تر می‌شوند. ولی با افزایش سن و ورود به دوران جوانی و بزرگسالی، پوست با کاهش کلاژن و کاهش ضخامت درم روبرو می‌شود که این امر موجب بروز علائم پیری خواهد شد.

2. تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی هم پایه و اساس تغییرات و تولید چربی هستند که این تغییرات در دوران کودکی کمتر و در دوران نوجوانی بیشتر خود را نشان می‌دهند. در دوران بزرگسالی هم با درنظر گرفتن سن و هورمون‌ ها، این تغییرات می‌توانند کمی ناپایدارتر خود را نشان دهند. مثلاً بعد از سن ۳۰ سالگی یا بعد از بروز یائسگی در بانوان، پوست به سمت خشکی از دست دادن قابلیت ارتجاعی خود پیش رفته و بوضوح شل‌ تر می‌شود.