پوست یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین اعضای بدن و اولین سطح دفاعی است که نیاز به مراقبت ویژه دارد. برای داشتن پوستی سالم و شاداب، استفاده از محصولات مراقبتی مثل مرطوب‌کننده و آبرسان بسیار متداول است. اما آیا می‌دانید تفاوت میان مرطوب‌کننده و آبرسان چیست و هر کدام چه نقشی در حفظ سلامت پوست دارند؟ در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم.

مرطوب‌کننده چیست و چرا استفاده از آن ضروری است؟

مرطوب‌کننده‌ها یکی از پایه‌ای‌ترین محصولات مراقبت از پوست هستند که به منظور حفظ سلامت و نرمی پوست طراحی شده‌اند. پوست به طور طبیعی یک لایه محافظ دارد که مانع از تبخیر رطوبت و ورود عوامل مضر محیطی می‌شود. وقتی این لایه آسیب ببیند یا پوست خشک شود، استفاده از مرطوب‌کننده به بازیابی این سد محافظتی کمک می‌کند.

عملکرد اصلی مرطوب‌کننده‌ها

مرطوب‌کننده‌ها دو وظیفه اصلی دارند:

• حفظ رطوبت پوست: آنها با تشکیل یک لایه محافظ روی سطح پوست، مانع از تبخیر آب و از دست رفتن رطوبت می‌شوند. این لایه نقش سد فیزیکی دارد و باعث می‌شود آب داخل پوست باقی بماند.
• تغذیه و ترمیم پوست: بسیاری از مرطوب‌کننده‌ها ترکیباتی دارند که به بازسازی سلول‌های پوست و بهبود بافت آن کمک می‌کنند، مانند ویتامین‌ها، روغن‌های طبیعی و آنتی‌اکسیدان‌ها.

ترکیبات اصلی مرطوب‌کننده‌ها

مرطوب‌کننده‌ها معمولا شامل سه نوع ترکیب مهم هستند:

• اوکلوسیوها (Occlusives): این ترکیبات مثل وازلین، شی‌باتر، روغن‌های معدنی و طبیعی باعث تشکیل سد محافظتی روی پوست می‌شوند و مانع از تبخیر آب می‌شوند.
• امولسیفایرها (Emollients): موادی که باعث نرمی و صاف شدن پوست می‌شوند، مانند روغن‌های گیاهی، سیلیکون‌ها و اسیدهای چرب.
• هیدراتورها (Humectants): اگرچه هیدراتورها بیشتر در آبرسان‌ها استفاده می‌شوند، اما برخی مرطوب‌کننده‌ها نیز ترکیبی از هیدراتورها دارند که به جذب آب از محیط کمک می‌کند.

انواع مرطوب‌کننده‌ها بر اساس نوع پوست

• برای پوست خشک: مرطوب‌کننده‌های غنی‌تر و چرب‌تر که حاوی روغن‌های طبیعی و اوکلوسیوهای قوی هستند، بهترین انتخاب‌اند.
• برای پوست چرب یا مختلط: مرطوب‌کننده‌های سبک‌تر و فاقد چربی (Oil-Free) که جذب سریعی دارند و منافذ پوست را نمی‌بندند، مناسب‌تر هستند.
• برای پوست حساس: مرطوب‌کننده‌های بدون عطر و مواد تحریک‌کننده که دارای ترکیبات ضدالتهاب هستند، توصیه می‌شوند.

چرا استفاده از مرطوب‌کننده مهم است؟

• جلوگیری از خشکی و ترک‌خوردگی: خشکی پوست علاوه بر ظاهر ناخوشایند، می‌تواند باعث خارش، التهاب و حتی آسیب‌های جدی شود. مرطوب‌کننده‌ها با حفظ رطوبت، از این دسته مشکلات جلوگیری می‌کنند.
• حفظ انعطاف‌پذیری پوست: پوست مرطوب و نرم بهتر می‌تواند در برابر عوامل محیطی مقاومت کند.
• کاهش علائم پیری زودرس: پوست خشک و آسیب‌دیده بیشتر مستعد چین و چروک است. مرطوب‌کننده‌ها با حفظ رطوبت و بهبود ساختار پوست، روند پیری را کند می‌کنند.
• مکمل درمان‌های پوستی: بسیاری از درمان‌های پوست مانند ضدآفتاب‌ها، کرم‌های ضدلک یا ضدچین و چروک بهتر روی پوست مرطوب عمل می‌کنند.

آبرسان چیست و چرا استفاده از آن اهمیت دارد؟

آبرسان‌ها (Hydrators) محصولات مراقبت پوستی هستند که تمرکز اصلی‌شان روی افزایش میزان آب موجود در لایه‌های بالایی پوست است. آنها پوست را به صورت عمیق‌تر و سریع‌تر هیدراته (آبرسانی) می‌کنند و به بازگرداندن طراوت و شادابی پوست کمک می‌کنند.

عملکرد آبرسان‌ها چگونه است؟

آبرسان‌ها معمولاً حاوی ترکیباتی هستند که توانایی جذب و نگه‌داشتن آب در پوست را دارند. این ترکیبات به صورت مولکول‌های کوچک آب را به خود جذب می‌کنند و آن را در لایه‌های سطحی پوست تثبیت می‌کنند.

ترکیبات رایج آبرسان‌ها

• هیالورونیک اسید: یکی از بهترین مولکول‌های جذب‌کننده آب است که می‌تواند تا ۱۰۰۰ برابر وزن خود آب جذب کند و در نتیجه پوست را به خوبی هیدراته نگه دارد.
• گلیسرین: ماده‌ای طبیعی که آب را به سمت پوست جذب می‌کند و رطوبت پوست را افزایش می‌دهد.
• آلوئه ورا: علاوه بر خواص تسکین‌دهنده، باعث افزایش رطوبت پوست می‌شود.
• پنتنول (ویتامین B5): به جذب آب و بهبود نرمی پوست کمک می‌کند.
• فواید استفاده از آبرسان
• افزایش طراوت و شادابی پوست: پوست آبرسانی شده شفاف‌تر و نرم‌تر به نظر می‌رسد.
• بهبود انعطاف‌پذیری پوست: آبرسانی مناسب باعث می‌شود پوست کمتر دچار کشیدگی و خشکی شود.
• کاهش خطوط ریز و چین و چروک‌های ناشی از خشکی: با حفظ رطوبت، پوست ظاهری جوان‌تر پیدا می‌کند.

چه زمانی باید از آبرسان استفاده کنیم؟

• بعد از شست‌وشوی پوست، زمانی که پوست هنوز کمی مرطوب است، بهترین موقع برای استفاده از آبرسان است تا رطوبت را بهتر جذب کند.
• می‌توان آبرسان را قبل از استفاده از کرم مرطوب‌کننده به کار برد تا پوست ابتدا به خوبی هیدراته شود و سپس مرطوب‌کننده آن رطوبت را حفظ کند.

تفاوت عملکرد آبرسان و مرطوب‌کننده در مراقبت از پوست

پوست برای حفظ سلامت و زیبایی نیازمند مراقبت‌های خاصی است که یکی از مهم‌ترین آن ها تامین و حفظ رطوبت است. در این مسیر دو محصول مهم وجود دارد: آبرسان و مرطوب‌کننده. گرچه به نظر می‌رسد هردو برای رفع خشکی پوست به کار می‌روند، اما عملکرد و نقش آن ها در مراقبت از پوست متفاوت و مکمل یکدیگر است.

عملکرد آبرسان (Hydrator)

آبرسان‌ها به منظور افزایش میزان آب موجود در لایه‌های سطحی پوست طراحی شده‌اند. پوست به دلایل مختلف مثل شرایط محیطی، استرس، استفاده از محصولات نامناسب یا پیری، ممکن است دچار کمبود آب شود (دهیدراته شود). این کمبود آب باعث خشکی، کدری و کشیدگی پوست می‌شود.

    نحوه عملکرد: آبرسان‌ها ترکیباتی دارند که می‌توانند آب را به سمت پوست جذب کنند و آن را در داخل لایه‌های بالایی پوست نگه دارند. این ترکیبات، مانند هیالورونیک اسید و گلیسرین، مولکول‌های آب را به خود متصل کرده و موجب افزایش آبرسانی و نرم شدن پوست می‌شوند.

    هدف اصلی: افزایش میزان رطوبت پوست.

    نتیجه: پوست شاداب‌تر، نرم‌تر و با انعطاف‌تر خواهد شد.

عملکرد مرطوب‌کننده (Moisturizer)

مرطوب‌کننده‌ها محصولاتی هستند که نقش اصلی‌شان حفظ رطوبت پوست است. به عبارت دیگر، حتی اگر پوست آب کافی داشته باشد، بدون وجود سد محافظتی، این رطوبت به سرعت از بین می‌رود و پوست دوباره خشک می‌شود.

    نحوه عملکرد: مرطوب‌کننده‌ها معمولا حاوی موادی مانند اوکلوسیوها (مانند وازلین، روغن‌های طبیعی) هستند که روی سطح پوست یک لایه محافظ ایجاد می‌کنند و مانع از تبخیر و خروج آب از پوست می‌شوند. علاوه بر این، امولسیفایرها و مواد نرم‌کننده به بهبود بافت و ظاهر پوست کمک می‌کنند.

    هدف اصلی: حفظ و نگهداری رطوبت داخل پوست با جلوگیری از تبخیر آن.

    نتیجه: پوست مرطوب، نرم و محافظت‌شده در برابر عوامل محیطی خواهد بود.

خلاصه تفاوت عملکرد

چگونه این دو محصول را به عنوان مکمل استفاده کنیم؟

برای بهترین نتیجه، توصیه می‌شود ابتدا از آبرسان استفاده کنید تا میزان آب داخل پوست افزایش یابد. سپس مرطوب‌کننده را روی پوست بزنید تا رطوبت ایجاد شده حفظ شود و پوست در برابر خشکی و عوامل محیطی محافظت گردد.

تهیه شده توسط تحریریه لوسیانا