تصور کنید که بدن شما یک خانه است و سد دفاعی پوست، سقف و دیوارهای این خانه است. اگر این سد ترک بخورد یا سوراخ شود، آب و هوای بیرون به داخل نفوذ می‌کند، آلودگی، اشعه‌ های مضر خورشید، مواد شیمیایی و حتی باکتری‌ ها وارد می‌شوند و همه‌ چیز را به‌ هم می‌ریزند. به همین دلیل، این سد نه‌ تنها نقش حفاظتی دارد، بلکه تعادل پوست را نیز حفظ می‌کند و اگر به‌ درستی عمل نکند، پوست شما نه‌ تنها زیبایی و درخشندگی خود را از دست می‌دهد، بلکه دچار التهاب، خشکی، ترک‌ خوردگی و انواع مشکلات پوستی می‌شود.

یکی از مؤثرترین راه‌ها برای تقویت سد دفاعی پوست، استفاده از کرم مرطوب‌ کننده‌ با فرمولاسیون خاص است که قادر به حفظ و جذب رطوبت در لایه‌ های بیرونی پوست باشد. در ادامه مطلب با بررسی علل تخریب و آسیب به لایه طبیعی، بیشتر درباره راه ها و روش های تقویت سد دفاعی پوست صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

سد دفاعی پوست دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟

سد دفاعی پوست مثل یک سپر نامرئی عمل می‌کند. این لایه نازک که بر روی سطح بیرونی پوست قرار دارد، از ترکیب چربی‌ های طبیعی (لیپیدها)، پروتئین‌ ها و سلول‌ های شاخی تشکیل شده است. یکی از وظایف اصلی آن جلوگیری از خروج بیش از حد رطوبت از پوست و همین‌ طور ممانعت از ورود رادیکال های آزاد، عوامل بیماری‌ زا، مواد آلرژی‌ زا و آلودگی‌ ها به لایه‌ های زیرین پوست است. از دیگر کارهای مهم این سد عبارتند از:

• حفظ سطح pH طبیعی پوست
• کمک به عملکرد ایمنی پوست
• جلوگیری از التهاب و قرمزی ناشی از تحریکات محیطی
• محافظت در برابر آسیب‌های UV و اکسیداتیو

سد دفاعی پوست چگونه آسیب می‌بیند و دلایل تخریب آن چیست؟

آسیب به سد دفاعی پوست می‌تواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد و بسیاری از این دلایل مربوط به کارهایی است که خودمان به‌ صورت روزمره انجام می‌دهیم، بدون اینکه بدانیم به پوستمان آسیب می‌زنیم. برخی از رایج‌ ترین دلایل تخریب این سد عبارتند از:

1. استفاده بیش از حد از شوینده‌ های قوی

بسیاری از شوینده‌ ها، به‌ ویژه آن‌هایی که حاوی سولفات یا الکل هستند، چربی‌ های طبیعی پوست را از بین می‌برند. این چربی‌ها برای حفظ رطوبت و قدرت دفاعی پوست حیاتی هستند.

2. لایه‌ برداری زیاد

لایه‌ برداری اگر به‌ اندازه باشد، مفید است، اما زمانی که زیاده‌ روی کنیم، لایه‌های محافظ پوست را نازک کرده و سد دفاعی را تخریب می‌کنیم.

3. عدم استفاده از ضد آفتاب

اشعه ماوراء بنفش خورشید یکی از دشمنان بزرگ سد دفاعی پوست است. قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید بدون محافظ، می‌تواند به تدریج این سد را تضعیف کند.

4. تغییرات شدید آب‌ و هوایی

هوای بسیار سرد یا گرم، بادهای شدید، یا رطوبت پایین می‌توانند ساختار سد دفاعی پوست را تحت تاثیر قرار دهند.

5. مصرف محصولات مراقبتی نامناسب

محصولاتی که برای نوع پوست شما طراحی نشده‌اند، یا دارای ترکیبات محرک مثل عطرها، الکل‌ ها و رنگ‌ های مصنوعی هستند، باعث التهاب و تضعیف سد دفاعی می‌شوند.

علایم آسیب دیدگی سد دفاعی پوست

وقتی سد دفاعی پوست شما آسیب ببیند، بدن با ارسال نشانه‌ هایی به شما هشدار می‌دهد. این علایم ممکن است به‌ ظاهر ساده یا بی‌ اهمیت باشند، اما در واقع فریادی از سوی پوست هستند که کمک می‌خواهند! اگر این نشانه‌ها نادیده گرفته شوند، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌ تری مثل اگزما، درماتیت و حتی عفونت‌ های پوستی شوند. پس نباید آنها را ساده گرفت. علایم شایع شامل:

• خشکی و زبری پوست
• قرمزی و التهاب
• خارش مداوم
• جوش‌های مکرر
• حساسیت به محصولات پوستی

راه‌ های تقویت و مراقبت از سد دفاعی پوست

1. روتین مراقبت از پوست خود را ساده کنید

همه ما وسوسه می‌شویم تا از چندین سرم، تونر، ماسک و کرم استفاده کنیم، به این امید که پوستی درخشان‌تر داشته باشیم. استفاده مکرر از چندین محصول حاوی ترکیبات فعال (مثل رتینول، اسیدها و ویتامین C) بدون درک اثرات جانبی آنها، می‌تواند نتیجه معکوس داشته و تعادل پوست را به‌ هم بزند. پس به یاد داشته باشید که “کم اما مؤثر” همیشه بهتر است. ساده‌ سازی روتین یعنی کاهش تعداد محصولات و تمرکز روی چند عنصر اصلی.

1. از مرطوب‌ کننده‌ های حاوی هیالورونیک اسید، پترولاتوم یا گلیسیرین استفاده کنید

هیالورونیک اسید، پترولاتوم (وازلین) و گلیسیرین از مهم‌ترین مواد مؤثره‌ای هستند که در این زمینه نقش کلیدی ایفا می‌کنند. هر مولکول هیالورونیک اسید می‌تواند تا ۱۰۰۰ برابر وزن خود آب جذب کند. این خاصیت باعث می‌شود که پوست نرم، انعطاف‌پذیر و مرطوب باقی بماند. گلیسیرین نیز یک ماده مرطوب‌کننده قوی است که نه‌ تنها رطوبت را به پوست می‌کشد بلکه مانع از تبخیر آن از سطح پوست می‌شود. همچنین به بازسازی لایه‌ های سطحی پوست کمک می‌کند.

برخلاف دو ماده قبل، پترولاتوم بیشتر به‌ عنوان یک عامل انسدادی عمل می‌کند. یعنی یک لایه محافظ روی پوست ایجاد کرده و اجازه نمی‌دهد رطوبت از آن خارج شود. این ویژگی به‌ ویژه برای افرادی که پوست خشک یا آسیب‌ دیده دارند بسیار مفید است. استفاده مداوم از کرم های مرطوب‌ کننده‌ ای که این ترکیبات را دارد، سد دفاعی را قوی‌ تر کرده و از خشک شدن، تحریک و حساس شدن پوست جلوگیری می‌کند. مهم است که بعد از شست‌ و شو و زمانی که پوست هنوز کمی مرطوب است از این کرم‌ها استفاده کنید تا حداکثر جذب صورت گیرد.