تابستان، گرم‌ ترین فصل سال است که تابش نور خورشید در این دوران به بالاترین حد خود می‌رسد؛ بنابراین باید بیشترین محافظت را از پوست انجام داد. یکی از بهترین روش‌های مراقبت از پوست در تابستان، خرید کرم ضد آفتاب و استفاده از آن است. این محصولات از لایه‌ های سطحی و عمقی بدن در برابر اشعه‌ های مضر نور خورشید محافظت کرده و از بروز پیری زودرس، چین‌ و چروک، لک و حتی سرطان ملانوما نیز جلوگیری می‌کنند.

اما متأسفانه خیلی از افراد هنگام استفاده از ضد آفتاب، دچار اشتباهات رایجی می‌شوند که می‌تواند سلامت پوست‌ شان را تهدید کند. شاید تصور کنید فقط زدن کرم ضد آفتاب کافی است، اما واقعیت این است که روش و زمان استفاده و باورهای اشتباه می‌توانند تمام تلاش شما برای مراقبت از پوست را بی‌اثر کنند. رایج‌ ترین تصورات اشتباهی که در فصل تابستان هنگام استفاده از کرم ضد آفتاب خواهید داشت عبارتند از:

• هرچه SPF بالاتر باشد، می‌توانید زمان طولانی‌ تری در معرض اشعه خورشید قرار بگیرید
• پوست های سفید باید ضد افتاب بزنند و پوست های تیره و سبزه نیازی به آن ندارند.
• برای جلوگیری از کمبود ویتامین D نباید از ضد آفتاب استفاده کنید.
• اطراف چشم و لب ها نیازی به محافظت ندارند.
• فقط صورت را کاور کنید و از پوست گردن، دست ها و روی پاها غافل باشید.
• بلافاصله پس از استفاده از خانه خارج شوید و اجازه جذب محصول را ندهید.
• مدل ضد افتاب در زمستان با تابستان یکسان باشد. در زمستان باید از محصولاتی با ویژگی رطوبت رسانی استفاده کرد و در تابستان قابلیت ضد آب و ضد تعریق بودن مهم است.
• هنگامی که از خانه بیرون نمیروید، نیازی به زدن ضد افتاب نیست، در حالیکه لامپ های مهتابی و وسایل الکترونیک جزو نور آبی محسوب میشوند که برای مهار آنها ضد افتاب نیاز است.

بایدها و نبایدهای استفاده از کرم ضد افتاب در فصول گرم سال

1. عدد SPF ربطی به مدت زمان ماندگاری کرم روی پوست ندارد

SPF مخفف Sun Protection Factor است و اغلب این تصور اشتباه وجود دارد که SPF بالا به معنای محافظت کامل و طولانی‌ تر است. مثلاً اگر کرمی با SPF 100 بزنید، فکر می‌کنید می‌توانید تمام روز در آفتاب بمانید بدون اینکه نیاز به تمدید داشته باشید. در حالی‌ که SPF نشان‌ دهنده میزان محافظت نسبت به زمان معمول است و نه میزان زمان نامحدود. حتی اگر از ضد آفتاب با SPF بالا استفاده می‌کنید، باید آن را هر ۲ تا ۳ ساعت تمدید کنید، به‌ ویژه اگر عرق کرده‌اید یا در حال شنا بوده‌ اید. ضد آفتاب‌ های معمولی بعد از مدتی کارایی خود را از دست می‌دهند و پوست را در معرض خطر قرار می‌دهند. پس هر چقدر هم که SPF بالا باشد، تمدید منظم کلید اصلی محافظت است.

2. ضد آفتاب مانع رسیدن ویتامین D به پوست نمیشود

ویتامین D یکی از ویتامین‌ هایی است که بدن از طریق نور خورشید آن را تولید می‌کند. بعضی افراد این اشتباه ار میکنند که استفاده از ضد آفتاب جلوی جذب ویتامین D را بگیرد. این یک نگرانی به‌ ظاهر منطقی است، اما تحقیقات نشان داده‌اند که حتی با استفاده منظم از ضد آفتاب، بدن هنوز هم مقدار کافی ویتامین D را جذب می‌کند. اما اگر باز هم نگران کمبود ویتامین D هستید، بهتر است به جای رها کردن ضد آفتاب، سراغ مکمل‌ ها یا رژیم غذایی حاوی این ویتامین بروید. ماهی‌ های چرب، تخم‌ مرغ، و لبنیات غنی‌ شده منابع خوبی برای این ماده حیاتی هستند. محافظت از پوست نباید به قیمت از دست دادن سلامت بدن تمام شود.

3. در خانه نیازی به استفاده از محصولات ضد آفتاب نیست

خیلی از افراد تصور می‌کنند فقط زمانی که زیر نور مستقیم خورشید هستند، باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنند. اما حقیقت این است که اشعه‌ های مضر خورشید می‌توانند از طریق پنجره‌ ها و شیشه‌ ها وارد خانه شوند و به پوست آسیب برسانند. در محیط‌ هایی با پنجره‌ های بزرگ یا نورگیر، پوست شما هم چنان تحت تأثیر اشعه‌ ها قرار دارد. اشعه UVA که از شیشه‌ ها عبور می‌کند، مسئول پیری زودرس پوست و بروز لک‌ های تیره است. حتی اگر آفتاب‌ سوختگی رخ ندهد، قرار گرفتن مداوم در معرض UVA می‌تواند کلاژن پوست را تخریب کرده و منجر به چین و چروک شود. بنابراین حتی در خانه، به‌ویژه اگر کنار پنجره می‌نشینید، ضد آفتاب را فراموش نکنید.

4. کرم را در اطراف چشم بزنید

پوست اطراف چشم بسیار نازک‌ تر و حساس‌ تر از سایر نقاط صورت است و به‌ همین دلیل بیشتر در معرض آسیب ناشی از آفتاب قرار می‌گیرد. با این حال، یکی دیگر از اشتباهات رایج عدم استفاده از ضد آفتاب در اطراف چشم است. شاید این سوال برایتان پیش آید که آیا میتوان ضد آفتاب را دور چشم زد؟ پاسخ بله است اما بسیاری از افراد از ترس تحریک شدن پوست این ناحیه، از آن غافل می‌شوند که این اشتباه می‌تواند منجر به تیرگی، چروک و حتی افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌ های پوستی در این ناحیه شود.

برای جلوگیری از تحریک، می‌توانید از ضد آفتاب‌ های مخصوص ناحیه دور چشم استفاده کنید که فرمولاسیون سبک‌ تر و ضد حساسیت و تحریک دارند. همچنین، ضد آفتاب‌ های مینرال (حاوی زینک اکسید یا تیتانیوم دی‌ اکسید) برای این ناحیه مناسب‌ ترند، چون کمتر باعث سوزش یا اشک‌ ریزی می‌شوند. از پخش کرم با انگشتان به حالت فشاری یا کشیدن خودداری کرده و به‌ جای آن، به آرامی با انگشت حلقه آن را پخش کنید.

5. پوست های تیره دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوند

یکی از بزرگترین اشتباهات هنگام استفاده از کرم ضد آفتاب، توجه به رنگ پوست است. این تصور که پوست هایی با تناژ سفید فقط باید کرم ضد افتاب بزنند و برنزه ها و کسانی که رنگ پوستشان تیره و سبزه است نیازی به آن ندارند، کاملا اشتباه است. درست است که ملانین (رنگدانه طبیعی پوست) می‌تواند تا حدودی از نفوذ اشعه UV جلوگیری کند، اما این محافظت محدود است. پوست تیره‌ تر ممکن است کمتر دچار آفتاب‌ سوختگی شود، اما به معنای ایمن بودن کامل از آسیب‌ های خورشید نیست.

پوست‌ های تیره ممکن است به دلیل تأخیر در نشان دادن علائم آفتاب‌ سوختگی، آسیب‌ های جدی‌ تری را تجربه کنند. این نوع پوست‌ ها در برابر سرطان پوست نیز آسیب‌ پذیر هستند، ولی چون علائم دیرتر ظاهر می‌شوند، معمولاً دیرتر تشخیص داده می‌شوند. استفاده نکردن از ضد آفتاب برای پوست تیره مثل رانندگی با کمربند باز است؛ شاید اتفاقی نیفتد، ولی اگر بیفتد، پیامدش جدی خواهد بود. ضد آفتاب، صرف‌ نظر از رنگ پوست، یک ضرورت است.

6. از محصولات ضد آب و مقاوم در برابر تعریق استفاده نمی‌کنید

یکی دیگر از مهم ترین اشتباهات رایج هنگام زدن کرم ضد آفتاب در تابستان، استفاده از همان محصولات قدیمی است که مقاومتی در برابر تعریق ندارند. در فصول گرم سال، تعریق بدن به شدت افزایش می‌یابد و اگر ضد آفتابی که استفاده می‌کنید مقاوم در برابر آب یا عرق نباشد، به‌ راحتی از روی پوست پاک می‌شود. این اتفاق در ظاهر قابل مشاهده نیست، ولی عملکرد محافظتی کرم را به‌ طور کامل مختل می‌کند. بنابراین، بدون اینکه متوجه شوید، پوستتان در برابر نور خورشید بی‌دفاع می‌شود. اگر قصد دارید به ساحل بروید، ورزش کنید یا مدت طولانی در فضای باز باشید، حتماً از ضد آفتاب‌ های مخصوص ورزشکاران یا محصولات دارای برچسب “Water Resistant” یا “Sweat Resistant” استفاده کنید. این محصولات، حتی در شرایط تعریق زیاد، دوام بیشتری دارند. با این حال، حتی ضد آفتاب‌ های ضد آب نیز باید پس از هر ۲ ساعت یا بعد از شنا و تعریق شدید تمدید شوند.

7. از پشت شیشه پنجره دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوید

بسیاری فکر می‌کنند که شیشه خودرو یا پنجره‌ های خانه آن‌ ها را از تمام اشعه‌ های مضر خورشید محافظت می‌کند، اما اینطور نیست. اشعه UVB ممکن است از شیشه عبور نکند، ولی اشعه UVA به راحتی عبور می‌کند و در طول زمان آسیب‌های شدیدی به پوست وارد می‌کند، مخصوصاً اگر ساعت‌ های زیادی در خودرو یا کنار پنجره باشید. شیشه‌های دودی یا دارای پوشش UV ممکن است تا حدی جلوی ورود اشعه‌ها را بگیرند، اما بازهم به معنای محافظت کامل نیست. بهترین راهکار این است که حتی در خودرو یا دفتر کار، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. به خصوص در نقاطی مثل دست‌ ها، بازوها و صورت که بیشتر در معرض نور هستند.

8. فقط صورت را کاور می‌کنید و از گردن، دست و پاها غافلید

گاهی تمرکز شما فقط روی صورت است و فراموش می‌کنید که گردن، پشت گوش، دست‌ ها، بازوها، پاها و حتی قفسه سینه نیز در برابر آفتاب آسیب‌ پذیرند. این نقاط که معمولاً بیشتر از صورت در معرض نور قرار دارند، می‌توانند دچار لک، خشکی و پیری زودرس شوند، اما اغلب نادیده گرفته می‌شوند. مخصوصاً هنگام رانندگی یا پیاده‌ روی که بازوها و دست‌ ها بیشتر در معرض آفتاب هستند.

برای جلوگیری از این اشتباه هنگام ضد آفتاب زدن آن را همانند مرطوب‌ کننده استفاده کنید؛ یعنی تمام قسمت‌هایی از بدن که بدون پوشش هستند باید کاور شوند. در روزهای گرم، استفاده از اسپری ضد آفتاب برای پاها و دست‌ها راحت‌ تر است. همچنین بهتر است کرم ضد آفتاب را در دو مرحله بزنید: بار اول برای پوشش اولیه و بار دوم برای اطمینان از کامل بودن آن.

9. بعد از استفاده از کرم ضد آفتاب بلافاصله از خانه خارج شوید

یکی از رایج‌ ترین اشتباهات هنگام استفاده از کرم ضدآفتاب، این است که بلافاصله بعد از زدن، خانه را ترک کنید و در معرض مستقیم آفتاب قرار بگیرید. در حالی‌ که اغلب کرم‌ های ضد آفتاب نیاز به حداقل ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زمان دارند تا به‌ طور کامل در پوست جذب شده و شروع به محافظت کنند. استفاده فوری و بدون زمان جذب باعث می‌شود اشعه‌ های مضر UV قبل از فعال شدن مواد محافظ، به پوست نفوذ کنند و آسیب ایجاد کنند.

بهترین زمان برای استفاده از ضد آفتاب، حدود نیم ساعت پیش از خروج از منزل است. این کار اجازه می‌دهد تا ترکیبات شیمیایی یا فیزیکی درون کرم، لایه محافظ موثری روی پوست ایجاد کنند. اگر دیرتان شده و زمان کافی برای جذب ندارید، بهتر است از اسپری‌ های ضد آفتاب فوری استفاده کنید که سریع‌ تر جذب می‌شوند، ولی این‌ محصولات هم باید روی پوست تمیز و خشک اعمال شوند تا مؤثر باشند. به یاد داشته باشید، عجله در استفاده از ضد آفتاب مساوی است با کاهش تأثیر آن!

10. از کرم ضد آفتاب طیف گسترده استفاده نمی‌کنید

همه ضد آفتاب‌ها محافظت کامل ایجاد نمی‌کنند. اگر ضد آفتابی فقط از پوست در برابر اشعه UVB محافظت کند، هنوز در برابر اشعه‌های مضر UVA که به لایه‌ های عمیق‌ تر پوست نفوذ می‌کنند، بی‌ دفاع هستید. UVA مسئول پیری زودرس، چین‌ و چروک و حتی سرطان پوست است. به همین دلیل، کرمی که فقط SPF بالا دارد اما از نوع طیف گسترده (Broad Spectrum) نیست، محافظت کامل به شما نمی‌دهد. ضد آفتاب‌ هایی با برچسب “Broad Spectrum” یا “طیف گسترده” از پوست شما هم در برابر UVB و هم در برابر UVA محافظت می‌کنند. هنگام خرید، حتماً این ویژگی را بررسی کنید. اگر ضد آفتاب شما فاقد این ویژگی است، بهتر است آن را با محصولی مناسب‌ تر جایگزین کنید، به‌ خصوص اگر پوست حساس دارید یا سابقه خانوادگی سرطان پوست وجود دارد.