رژیم کتوژنیک و رژیم پالئو هر دو جزء رژیم‌های کم‌کربوهیدرات و محبوب هستند، اما اگر دقیق‌تر به آن‌ها نگاه کنیم، می‌بینیم که مسیر رسیدن به سلامت و تناسب اندام در هر کدام از این رژیم‌ها متفاوت است.

هرچند این دو رژیم برخی اصول مشترک دارند، اما تفاوت‌های کلیدی نیز بین آنها وجود دارد که انتخاب یکی از آنها را به چالشی تبدیل می‌کند. در این مقاله از مجله زوم لایف به بررسی اصول، مزایا و معایب هر دو رژیم غذایی پرداختیم و به سوالات متداول پاسخ دادیم تا بتوانید با اطلاعات کافی انتخابی مناسب داشته باشید.

تعریف و اصول رژیم پالئو و کتوژنیک

رژیم پالئو چیست؟

رژیم پالئو بر اساس الگوی غذایی انسان‌های دوران پارینه‌سنگی بنا شده و مصرف مواد غذایی فرآوری نشده مانند گوشت، ماهی، سبزیجات، میوه‌ها و مغزها را توصیه می‌کند.

• اصول رژیم پالئو: اجتناب از غذاهای فرآوری‌شده، غلات، حبوبات، لبنیات، شکر تصفیه‌شده و تأکید بر مواد غذایی طبیعی موجود در دوران انسان‌های اولیه.

رژیم کتوژنیک چیست؟

رژیم کتوژنیک یک رژیم با چربی بالا، پروتئین متوسط و کربوهیدرات پایین است که هدف اصلی آن ورود بدن به وضعیت کتوزیس است؛ وضعیتی که در آن بدن از چربی به‌عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می‌کند.

• اصول رژیم کتو: کربوهیدرات بسیار پایین (<10%)، چربی بالا (~70-80%)، پروتئین متوسط (~20-25%)

بررسی مزایای رژیم کتو و پالئو

رژیم کتوژنیک:

• کاهش وزن: به سوزاندن چربی از طریق کتوز کمک می‌کند.
• افزایش انرژی: انرژی پایدارتر از طریق استفاده از ذخایر چربی.
• شفافیت ذهنی: برخی گزارش‌ها از افزایش تمرکز به دلیل تولید کتون‌ها حکایت دارند.
• کنترل قند خون: برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یا مقاومت به انسولین مفید است.

رژیم پالئو:

• تمرکز بر غذاهای طبیعی: تشویق به مصرف غذاهای کامل و غنی از مواد مغذی.
• ضد التهابی: کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و التهاب‌زا.
• سلامت روده: حذف لبنیات و غلات که در برخی افراد حساسیت ایجاد می‌کنند.

بررسی معایب رژیم کتوژنیک و پالئو

رژیم کتوژنیک:

• فاز تطبیق: تجربه علائمی مانند “آنفولانزای کتو” در هفته‌های اولیه شامل خستگی، سردرد و حالت تهوع.
• کمبود فیبر: محدودیت در مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوه‌ها و برخی سبزیجات.
• پایدار بودن در طولانی مدت: چالش‌برانگیز در حفظ محدودیت شدید کربوهیدرات‌ها.

رژیم پالئو:

• محدودیت‌ها: حذف گروه‌های غذایی مانند غلات و حبوبات که سرشار از مواد مغذی هستند.
• هزینه: مواد غذایی ارگانیک و با کیفیت بالاتر می‌توانند گران باشند.
• کمبود مواد مغذی: ممکن است منجر به کمبود کلسیم و ویتامین D شود به دلیل حذف لبنیات.

شباهت‌های بین رژیم کتوژنیک و پالئو

• هر دو رژیم بر غذاهای کامل و فرآوری نشده تأکید دارند و شکر تصفیه‌شده را محدود می‌کنند.
• هر دو رژیم غلات و حبوبات را حذف می‌کنند و به جای آن بر منابع غذایی طبیعی تأکید دارند.
• هر دو رژیم مصرف سبزیجات و پروتئین را تشویق می‌کنند.

تفاوت‌های رژیم کتو و پالو

محدودیت کربوهیدرات:

• در رژیم کتوژنیک، مصرف کربوهیدرات بسیار محدود است تا بدن در حالت کتوز باقی بماند.
• در رژیم پالئو، مصرف کربوهیدرات‌های سالم مانند میوه‌ها و سبزیجات نشاسته‌ای مجاز است.

لبنیات:

• کتو لبنیات (به‌ویژه گزینه‌های پرچرب مانند پنیر و خامه) را مجاز می‌داند، در حالی که پالئو آن را کاملاً حذف می‌کند.

تمرکز:

• کتو بیشتر یک رژیم متابولیکی است که بر ورود به کتوز و سوزاندن چربی برای سوخت تمرکز دارد.
• پالئو بیشتر بر الگوی تغذیه تکاملی انسان تأکید دارد بدون نیاز به ورود به کتوز.

نتیجه گیری

هر دو رژیم کتوژنیک و پالئو بر مصرف غذاهای سالم‌تر از طریق حذف مواد فرآوری‌شده و شکر تأکید دارند. رژیم کتو بیشتر یک رژیم متابولیکی است که برای کاهش سریع وزن و تثبیت انرژی مناسب است، در حالی که رژیم پالئو به یک رویکرد طبیعی‌تر و قابل‌حفظ‌تر در تغذیه متکی است. انتخاب بین رژیم کتوژنیک یا رژیم پالئو  به اهداف شخصی شما بستگی دارد—آیا به دنبال کاهش سریع چربی هستید یا یک رویکرد پایدارتر و طبیعی‌تر؟

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.