بیش فعالی و اضطراب دو اختلال مجزا از هم هستند با این حال در بسیاری از موارد اضطراب به عنوان اختلال همراه بیش فعالی بروز پیدا می کند. مغز کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی در پردازش داده های حسی با اختلال مواجه است همچنین بسیاری از آن ها در مهار و کنترل هیجانات خود چالش دارند. عدم درک صحیح از موقعیت، هیجانات و هنجارهای رفتاری مکانیزم اضطرابی را در کودکان و نوجوانان بیش فعال راه اندازی می کند.

علائم اضطراب در کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی

افراد مبتلا به ADHD در موقعیت های چالش برانگیز علائم اضطرابی زیر را نشان می دهند:

• نگرانی و استرس بیش از حد: این می تواند در مورد هر چیزی باشد، از تکالیف مدرسه یا عملکرد شغلی گرفته تا تعاملات اجتماعی یا کارهای روزمره.
• بی قراری و تکانشگری: این یکی از علائم رایج ADHD و اضطراب است و می تواند با شرایط دیگر تشدید شود.
• مشکل در تمرکز: اضطراب می تواند تمرکز روی یک کار را دشوار کند، که به ویژه برای افراد مبتلا به ADHD می تواند چالش برانگیز باشد.
• مشکل در خواب: اضطراب می تواند در خواب اختلال ایجاد کند که می تواند علائم ADHD را بدتر کند.
• تحریک پذیری: هم ADHD و هم اضطراب می توانند افراد را تحریک پذیر کنند و داشتن هر دو بیماری می تواند این علامت را حتی شدیدتر کند.
• علائم جسمانی: اضطراب می تواند باعث تعدادی از علائم فیزیکی مانند ضربان قلب، تعریق و مشکل در تنفس شود.

دو دلیل اصلی برای اضطراب در بیماران ADHD وجود دارد:

• چالش های زندگی روزانه با بیش فعالی: علائم اصلی ADHD، مانند نقص توجه، بیش فعالی و تکانشگری، می تواند وظایف و تعهدات روزمره را چالش برانگیز کند. این می تواند منجر به مشکلات در مدرسه، محل کار و روابط شود. افراد مبتلا به ADHD ممکن است در مدیریت زمان، سازماندهی و رعایت مهلت های زمانی نیز دچار مشکل شوند. این ناامیدی ها می توانند بر عزت نفس تأثیر بگذارند، به استرس کمک کنند، و منجر به احساس اضطراب می شود.
• ترس از شکست یا پیامدهای منفی: افراد مبتلا به ADHD ممکن است بیش از حد نگران فراموش کردن وظایف مهم، اشتباه کردن یا ناامید کردن دیگران باشند. این ترس از شکست یا پیامدهای منفی می تواند منجر به اضطراب و به تعویق انداختن کار شود. به عنوان مثال، دانش آموز مبتلا به ADHD ممکن است به قدری نگران رد شدن در آزمون باشد که مطالعه را تا آخرین لحظه موکول کند.

در اینجا عوامل دیگری وجود دارد که ممکن است در ایجاد اضطراب در بیماران ADHD نقش داشته باشد:

• ژنتیک: ADHD و اختلالات اضطرابی هر دو یک جزء ژنتیکی دارند.
• شیمی مغز: تفاوت در شیمی مغز ممکن است هم در ADHD و هم در اضطراب نقش داشته باشد.
• عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی، مانند استرس و ضربه، ممکن است خطر ابتلا به اضطراب را در افراد مبتلا به ADHD افزایش دهند.

درمان اضطراب در کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی

تعدادی از درمان های مبتنی بر شواهد وجود دارد که می تواند به کاهش اضطراب در بیماران ADHD کمک کند. در اینجا برخی از رایج ترین آنها آورده شده است:

درمان غیردارویی

• درمان شناختی رفتاری (CBT): CBT نوعی درمان است که می تواند به افراد مبتلا به ADHD کمک کند تا الگوهای فکری منفی را که به اضطراب کمک می کند شناسایی و تغییر دهند.
• درمان مبتنی بر ذهن آگاهی: درمان مبتنی بر ذهن آگاهی به افراد مبتلا به ADHD می آموزد که چگونه توجه خود را بر لحظه حال متمرکز کنند و افکار و احساسات خود را بدون قضاوت بپذیرند.

دارو درمانی

• داروهای محرک: داروهای محرک، مانند آدرنالین و ریتالین، خط اول درمان ADHD هستند. این داروها همچنین می توانند به بهبود علائم اضطراب در برخی از افراد مبتلا به ADHD کمک کنند.
• داروهای غیر محرک: داروهای غیر محرک مانند اتوموکستین گزینه دیگری برای درمان ADHD است. این داروها همچنین ممکن است برای کاهش علائم اضطراب مفید باشند.
• داروهای ضد اضطراب: در برخی موارد، داروهای ضد اضطراب ممکن است برای کمک به مدیریت علائم شدید اضطراب تجویز شوند. با این حال، این داروها معمولاً در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند درمان استفاده می‌شوند.

تغییر سبک زندگی

• ورزش منظم: نشان داده شده است که ورزش در کاهش علائم اضطراب موثر است. در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط ​​را هدف قرار دهید.
• عادات خواب سالم: خواب کافی هم برای سلامت جسمی و هم برای سلامت روان مهم است. وقتی به خوبی استراحت می کنید، بهتر می توانید با استرس و اضطراب کنار بیایید.
• تکنیک‌های آرام‌سازی: تکنیک‌های تمدد اعصاب، مانند تنفس عمیق و یوگا، می‌توانند به آرامش ذهن و بدن کمک کنند.
• رژیم غذایی سالم: خوردن یک رژیم غذایی سالم می تواند خلق و خوی کلی و رفاه شما را بهبود بخشد.

توجه به این نکته مهم است که بهترین درمان برای اضطراب در بیماران ADHD بسته به نیازها و علائم خاص فرد متفاوت است. یک پزشک یا متخصص سلامت روان می تواند به شما کمک کند تا یک برنامه درمانی مناسب برای شما ایجاد کنید.

در نهایت بهترین الگوی درمانی اختلال اضطرابی در مبتلایان به بیش فعالی درمان های مبتنی بر کنترل آگاهانه احساسات و عملکرد از طریق بالا بردن سطح آگاهی و شناخت مانند CBT( Cognitive Behavior Therapy) ، DBT(Dialectical Behavior Therapy ).

در صورت عدم درمان صحیح و بهنگام اختلال اضطرابی در نوجوانان مبتلا به ADHD چرخه افسردگی می تواند به عنوان حلقه سوم اختلالات همراه در بیش فعالی بروز پیدا کند.

این نکته رو در نظر داشته باشین که افسردگی کودکان و نوجوانان غالبا با پرخاشگری همراه است و در نهایت حلقه چهارم اختلالات رفتاری در مبتلایان به بیش فعالی به جریان می افتد تا تکمیل کننده این پازل باشد.

به منظور پیشگیری از عوارض بعدی ناشی از اضطراب در مبتلایان به بیش فعالی در صورت مشاهده یک یا تعدای از علائم فوق الذکر در فرزندتان سریعا با یکی از مراکز ارائه دهنده خدمات تخصصی سلامت ذهن و روان کودکان و نوجوانان (تیوان کلینیک) مشورت نمایید.

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.