جوانه گندم یک قسمت بسیار کوچک از مغز گندم را تشکیل می‌دهدکه تقریبا حدود 25 درصد از وزن کل هسته را دارد اما با این وجود می‌توان یک لیست بلندی از مواد مغذی و ویژگی‌های مفید تغذی‌هایی آن تهیه کرد. جوانه گندم خواص بسیار زیادی برای سلامت بدن، پوست و زیبایی دارد که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه با جوانه گندم بیشتر آشنا شوید.

مصرف جوانه گندم موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و به عنوان یک عامل در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی و نیز سرطان محسوب می‌شود. همچنین جوانه گندم خواص ضد پیری دارد و می‌تواند به رشد عضلانی، استقامت بدن، تسریع بهبود زخم‌ها و همچنین افزایش عملکرد ذهن کمک کند. مواد مغذی موجود در جوانه گندم همچنین می‌توانند به گوارش و هضم غذا کمک کنند که همین امر باعث کاهش وزن نیز خواهد شد.

بعضی از غذاها به طور کلی می‌توانند مغذی و مفید باشند و مصرف آنها به تغذیه سالم کمک کند. گندم هم یکی از این مواد غذایی است و جوانه گندم مفیدترین بخش از این گیاه است. دانه گندم تشکیل شده است از پوسته بیرونی یا همان سبوس گندم، نشاسته (اندوسیرم) گندم که در تولید آرد گندم مورد استفاده است و جوانه گندم که عضو تولید مثل گندم است.

جوانه گندم چیست؟

جوانه گندم بخشی از هسته است که در بازسازی و رویش مجدد دانه گندم به طور طبیعی نقش دارد و حاوی مواد مغذی مورد نیاز گیاه برای رشد و تکثیر یک گیاه سالم و جدید است. درگذشته دانه‌های گندم تنها برای تولید آرد سفید مورد استفاده قرار می‌گرفتند و به این صورت سبوس و جوانه گندم که بخش‌های ارزشمندتری بودند، بی‌مصرف مانده و هدر می‌رفتند در حقیقت آرد سفید نسبت به بخش‌های دیگر ارزش غذایی کمتری دارد و حتی اضافه کردن ویتامین‌های مصنوعی و همچنین سفیدکننده‌ها آسیب بیشتری به این محصول می‌زند.

زمانی که این جوانه‌ها از هسته خارج می‌شوند موارد کاربرد فراوانی دارند مثلا اگر به صورت جوانه گندم تاره خورده شوند تمام مزایای آن به بدن ما منتقل می‌شود. همچنین می‌توان از آن در تهیه سالادها و سس‌ها استفاده کرد البته باید در نظر داشته باشید که حرارت زیاد روغن می‌تواند به مواد مغذی آن صدمه وارد کند پس بهتر است از آن به عنوان یک افزودنی در دسرها، کوکی، اسموتی و سالادها استفاده کرد و این در بسیاری از دستورات غذایی و نیز رژیم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جوانه‌های کوچک منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا3 هستند که مصرف آن برای بدن مفید و ضروری است.

امروزه که مردم نسبت به تغذیه سالم آگاهی بیشتری دارند و بیشتر مراقب سلامت خود هستند. شما می‌توانید آرد جوانه گندم را از نزدیکترین فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کنید، پس خلاق باشید و این مواد مغذی را در دستورهای آشپزیتان به کار ببرید. اگر چه اندازهی جوانه گندم بسیار کوچک است اما مقدار قابل توجهی مواد مغذی در خود دارد. پوسته بیرونی گندم یا همان سبوس هم بسیار مفید است و می‌تواند در آشپزی و رژیم غذایی شما بسیار کاربردی باشد. جوانه گندم منبع سرشاری از انرژی، فیبر و کربوهیدرات‌های پیچیده است که هر کدام از آنها به مزایای فراوانی برای بدن دارند و مصرف روزانه آنها مهم است ویتامین‌هایی مانند فولات، ویتامین E و ویتامین B پتاسین و پتامین و B6 با مقادیر زیادی پتاسیم، آهن و همچنین روی، کلسیم، پتاسیم، فسفر و سلیسیوم است.

خواص تغذیه‌ایی جوانه گندم

جوانه گندم دارای طیف وسیعی از خواص است که می‌تواند به شما در داشتن یک رژیم غذایی سالم کمک کند پس بهتر است نگاه دقیقی به این خواص بیاندازید.

1. تقویت سیستم ایمنی بدن

با اضافه کردن جوانه‌های کوچک گندم به رژیم غذایی خود. شما می‌توانید عملکرد مثبت سیستم ایمنی بدن خود را افزایش بدهید تا در برابر انواع بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی و نیز سرطان مقاوم باشید، طی تحقیقات علمی نشان داده شده که هیدرولیزات پیوتئین جوانه گندم به طور مثبتی باعث افزایش فعالیت آنتیاکسیدانی در سیستم‌های حیاتی می‌شود.

آنتیاکسیدان‌ها در بدن مامور دنبال کردن و همچنین تخریب رادیکال‌های آزاد و نیز سایر میکرو ارگانیسم‌های بیماری‌زا در بدن هستند که به صورت جدی باعث کاهش و یا کم شدن احتمال بیماری می‌شوند. جوانه گندم به صورت طبیعی دارای مقادیر زیادی از این هیدرولیزات‌هاست که باعث تحریک آنتیاکسیدان‌ها در سیستم ایمینی بدن می‌شوند.

2. کمک سلامت قلب

مطالعات نشان داده است که مصرف منظم جوانه گندم در رژیم غذایی احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد و همچنین سلامت کلی سیستم قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.

3. کاهش کلسترول بد (LDL)

کلسترولی است که در بدن اکسید شده و در رگ‌ها و شریان‌های خونی باقی می‌ماند و همین امر و یکی از دلایل رایج و عوامل خطرناک در حمله‌های قلبی و نیز سکته مغزی است. اگر رژیم غذایی شما حاوی جوانه گندم باشد این دو ماد با تامین میزان فیبر در رژیم غذایی شما خطر ابتلا به این بیماری‌های قلبی را تا درصد قابل توجهی کاهش می‌دهد.

همچنین مادهای به نام اکتا واسانول در جوانه گندم می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش داده و احتمال سکته‌های مغزی و قلبی و سایر بیماری‌های مرتبط با این ماده را به حداقل برساند، سطح بالای اسیدهای چرب امگا3 در جوانه گندم اثرات منفی اسیدهای چرب امگا 6 را خنثی کرده و همین باعث سلامت قلب و عروق می‌شود.

4. جلوگیری از سرطان

اضافه کردن جوانه گندم یا اشکال مختلفی از این ماده همچون آرد جوانه گندم به کاهش عواملی که باعث انواع سرطان می‌شوند، کمک خواهد کرد. یک مطالعه علمی که توسط JUD SON PL و همکارانش انجام شده است اثرات مثبت شیمیایی جوانه گندم را در مراحلی ازسرطان تخمدان تایید می‌کند. مطالعه علمی دیگری که توسط محققان در مجارستان انجام شده نیز خواص ضد سرطانی جوانه گندم را تایید می‌کند.

این تحقیقات نشان داده که افرادی که در رژیم غذایی‌شان از جوانه گندم استفاده می‌کنند سطح ترشح TNF در سلول‌هایشان توسط ماکروفازها افزایش پیدا کرده که این باعث تحریک فعالیت سلول‌های NK (سلول‌های طبیعی قلب) شده که این امر باعث مرگ سلول‌های سرطانی و تومورها می‌شود. جوانه‌های کوچک گندم ممکن است خیلی به چشم نیاییند. اما اثرات سلامتی بسیار با ارزشی در بدن دارند. آخرین تحقیقات علمی در سال 2018 درباره مصرف جوانه گندم و تاثیر آن نتایج امیدوار کننده‌تری در درمان سرطان را روشن کرده است.

5. جوانه گندم و خواص ضد پیری

مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در جوانه گندم اثرات قابل توجهی بر سلامت پوست و نیز کاهش ریزش مو دارد و مصرف آن در رژیم غذایی یک راه طبیعی و ساده برای بهره‌مندی از خواص ضد پیری آن است بعضی از افراد با استفاده از جوانه گندم برروی پوست و مو به صورت ماسک و مخلوط کردن آنها با مواد دیگر بهره بیشتری از آن می‌برند.

ویتامین E موجود در جوانه گندم تاثیر بسزایی بر سلامت پوست و مو دارد و استفاده منظم و روزانه از آن می‌تواند نیاز بدن به این ویتامین را تامین کند که همین امر به طور مثبت در بهبود بیماری‌هایی همچون پسوریازیس، آفتاب‌سوختگی، اگزما، چین و چروک پوست و نیز ریزش مو موثر است.

6. عملکرد جسمی را افزایش می‌دهد

مطالعات نشان می‌دهد که گندم دارای میزان بالایی از اکتا و اسانول طبیعی است که خاصیت ارگونومیک دارد این به آن معناست که وقتی جوانه گندم به عنوان بخشی از رژیم غذایی به صورت منظم مصرف شود عملکرد تولید انرژی در بدن را افزایش می‌دهد. لازم به ذکر است با اینکه این اثرات از نظر علمی بارها به اثبات رسیده است.

اما چون در یک تحقیق علمی متغییرها وابسته به شرایط هستند و هر بار طی شرایط متفاوت تعبیر می‌کنند لذا تایید این عملکرد جوانه گندم از نظر علمی هنوز قطعیت لازم را ندارد.

7. بهبود متابولیسم سلولی

یکی دیگر از ویتامین‌های مفید موجود در پروتین جوانه گندم ویتامین B است که شامل گروهی از انواع این ویتامین است از جمله یناسین، یتامین و فولات این ویتامین‌ها برای متابولیسم سلولی حیاتی هستند و باعث تبدیل مواد مغذی همچون کربوهیدرات، چربی و گلوکز به انرژی مصرفی مورد نیاز برای سلول‌ها می‌شوند.

یتامین همچنین در مقابله با اختلالات متابولیکی مانند چاقی مزمن نقش بسزایی دارد. متابولیسم کارکردی بالا به معنی سطح انرژی بالاتر همزمان با کاهش وزن و نیز میزان قدرت و هشیاری بالا در این شرایط است. ویتامین B در بسیاری ازغلات و دانه‌های کامل همچون گندم موجود است.

8. افزایش سلامت عضلات

یکی از بهترین منابع پروتئن در رژیم غذایی جوانه گندم است و پروتئین دارای یک لیست بلند از خواص و ویژگی‌های مفیدی برای بدن است. پروتئین در حفظ سلامت عضلات نقش اساسی دارد. ترمیم بافت‌های آسیب دیده، تنظیم سطح انرژی در بدن و کمک به تعادل سیستم کل بدن از دیگر وظایف پروتئین است. پروتئین مخصوصا برای ورزشکارانی که مایل‌اند حجم تودهی عضلانی خود را افزایش بدهند ضروری است.

9. جلوگیری از دیابت

مقدار بالای اسید فولیک در جوانه گندم اثرات ثانوی‌های برای افراد مبتلا به دیابت دارد، اسید فولیک با ترکیباتی به نام”هموسیستئین”در بدن مرتبط است که این ترکیبات در کاهش ابتلا به بیماری‌های عروق دیابت و بیماری‌های قلبی نقش بسزایی دارد. اسید فولیک در بسیاری از غلات کامل وجود دارد بنابراین اگر به رژیم افراد مبتلا به دیابت جوانه گندم اضافه شود. سطح هموسیستئین در بدن آنها کاهش یافته و بدین ترتیب احتمال وقوع شرایط خطرناک ناشی از بیماری‌های ثانویه در این افراد کاهش می‌یابد.

عوارض جانبی جوانه گندم

جوانه گندم در کنار فواید بسیاری که برای سلامت بدن دارد، عوارضی هم دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

رژیم غذایی بدون گلوتن

گروه زیادی از افراد توانایی هضم گلوتن در بدن نشان را ندارد. گلوتن یکی از اجزای اصلی دانه‌هایی مانند گندم است. این نقض در سیستم گوراشی اغلب ناشی از بیماری‌هایی مانند سلیاک می‌باشد. خوردن مواد حاوی گلوتن برای این افراد ممکن است باعث درد و ناراحتی در سیستم گوارشیشان گردد و حتی در بعضی از موارد منجر به مرگ بیمار شود.

با وجود تمام ویژگی و خواص گندم و جوانه آن، اگر شما جز آن دسته از افراد هستید که بدنتان به گلوتن حساسیت دارد می‌بایست از مصرف این گیاه و محصولات مرتبط با آن چشم پوشی کنید.

کالری بالای دارد

جوانه گندم علاوه بر اینکه غنی از مواد مغذی است یک منبع سرشار از کالری نیز محسوب می‌گردد، پس در این صورت اگر شما جز آن دسته از افرادی هستید که کالری روزانه‌تان به دلیل اضافه وزن یا دیگر مسائل مربوط به سلامت، تحت کنترل است میبایستی بدون در نظر گرفتن خواص و مواد مغذی جوانه گندم، مصرف آن را کاهش دهید.

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.