عمل زیبایی، سطحی و آسان به نظر می‌رسد؛ اما باید آن را جدی گرفت. جراحی زیبایی، معمولا ایجاد استرس و اضطراب می‌کند و برای پشت سر گذاشتن عوارض عمل و بهبودی سریع، باید جسم شما سالم و در وضعیتی مناسب باشد.

در این مقاله، درباره مشکلات رایج پزشکی قبل از عمل زیبایی، در جریان عمل، یا پس از آن ممکن است نیاز به مراقبت داشته باشند، توضیحاتی داده‌ایم. همچنین در مورد ارزیابی وضعیت خود و قرار دادن جسم خود در بهترین حالت سلامت پیش از عمل، اطلاعاتی به شما می‌دهم تا نتایج خوب و بدون عارضه‌ای به دست بیاورید.

هشدار: اگر به علت بیماری تحت درمان هستید، ممکن است لازم باشد قبل از عمل جراحی زیبایی مشکل و بیماری شما به وسیله پزشک معالج برطرف شود تا جراح زیبایی و متخصص بیهوشی بتوانند شما را درمان کنند.

مشکلات رایج پزشکی قبل از عمل زیبایی

در ادامه رایج‌ترین مشکلات پزشکی بیماران عمل زیبایی (Plastic surgery) و نتایج این بیماری‌ها بر جراحی ذکر شده است.

1. افزایش فشار خون

اگر تحت درمان بیماری افزایش فشار خون (هیپرتانسیون) هستید، احتمالا فشار خون شما تحت کنترل است، اگر مصرف داروها به درستی ادامه یابند، جراحی تقریباً بدون خطر انجام خواهد شد (تصمیم همیشه با جراح خواهد بود). تنها مورد استثنا هنگامی است که داروهای شما نتوانسته باشد به طرزی موفقیت آمیز سطح فشار خون شما را کنترل کند.

کنترل فشار خون قبل از عمل زیبایی مهم است، زیرا فشار خون بالا در جریان عمل زیبایی یا پس از آن موجب خونریزی می‌شود. اگر در جریان عمل جراحی فشار خون بالا برود، تیم جراحی می‌تواند با تجویز داروهای وریدی به کنترل آن کمک کند. در هر صورت، اگر فشار خون زیاد باشد و پیش از عمل درمان نشود یا تحت کنترل در نیاید، جراحی باید بعد از ثبات وضعیت انجام شود.

2. بیماری قلبی

گاهی بسیاری از بیماران قلبی، جراحی زیبایی را بدون خطر پشت سر می‌گذارند. اگر بیماری قلبی دارید، شاید متخصص بیهوشی از شما بخواهد که از پزشک قلب گواهی عدم ممنوعیت جراحی و بیهوشی بگیرید. اگر امکان دارد، از پزشک قلب خود بخواهید کپی نوار قلب شما را برای جراح زیبایی بفرستد.

اگر چه نیاز است بیمار، جراح را از وضعیت خود آگاه کنید، اما به احتمال زیاد می‌توانید با وجود بیماری قلبی مورد عمل زیبایی قرار بگیرید.

بسیاری از اوقات نوار قلبی نشان میدهد که احتمالا بیمار اخیراً حمله قلبی داشته است. تا روشن شدن وضعیت، متخصص بیهوشی اقدامی نمی‌کند. اگر یک حمله قلبی تازه اتفاق افتاده و درمان نشده باشد، ممکن است انجام بیهوشی و جراحی موجب آریتمی (بی نظمی ضربان قلب) یا حمله دوم شود، که هر کدام می‌تواند کشنده باشد.

توجه اصلی متخصصین بیهوشی، ندادن بیهوشی به افرادی است که بیماری قلبی درمان نشده دارند؛ چه فردی که احتمال حمله قلبی در او وجود دارد؛ چه شخصی که احتمال بروز آریتمی قلبی در او زیاد است. مطمئنا آنها به شخصی که مبتلا به نارسایی قلبی است، بیهوشی نمی‌دهند. اگر از شما خواسته شود که از پزشک قلب تأییدیه بگیرید، نترسید و نا امید نشوید. هدف جراح و تیم او اطمینان خاطر از امنیت شما در جریان عمل زیبایی است.

3. پرولاپس دریچه میترال

پرولاپس دریچه میترال عارضه دریچه‌ای نسبتا بی‌خطری است که در جریان معاینه قلب توسط گوشی، صدای «کلیک» با یک سوفل قلبی ایجاد کرده که به این ترتیب تشخیص داده می‌شود. در این حالت، دریچه میترال شل‌تر از دریچه‌های میترال طبیعی است. پرولاپس می‌تواند در دوران پس از عمل موجب عفونت دریچه شود؛ اگر این عارضه را دارید، جراح شما باید با تجویز آنتی بیوتیک در زمان عمل جراحی، احتیاط لازم را به عمل آورد.

معمولا جراح از شما می‌خواهد چند روز پیش از جراحی آنتی بیوتیک مصرف کنید؛ ضمن آن که در جریان عمل زیبایی به صورت وریدی آنتی بیوتیک دریافت می‌کنید. تجویز آنتی بیوتیک از ابتلای شما به بیماری آندوکاردیت تحت حاد باکتریایی (SBE)، که عفونت خطرناک دریچه‌های قلب است، جلوگیری می‌کند. مصرف آنتی بیوتیک همیشه می‌تواند از وقوع SBE جلوگیری کند.

4. مصرف دخانیات

افرادی که سیگار می‌کشند مشکلات متعددی دارند که مانع انجام جراحی زیبایی می‌شود. (1)

نیکوتین مویرگ‌ها را منقبض می‌کند، بنابراین احتمال بروز مشکلات تنفسی و قلبی افراد سیگاری بیشتر است. همچنین گردش خون پوست افراد سیگاری ضعیف‌تر است و به ویژه افرادی که برخی جراحی‌های خاص نظیر لیفت صورت، پستان و آبدومینوپلاستی روی آنها انجام می‌‌شود، مشکل ساز است؛ زیرا موفقیت جراحی زیبایی به میزان زیادی به گردش خون خوب پوست بستگی دارد. برخی جراحان زیبایی از انجام لیفت صورت افراد سیگاری خودداری می‌کنند.

بسیاری از جراحان اکیداً از بیمار خود می‌خواهند که مصرف سیگار را قطع کنند (حتی به مدت چند هفته تا چند ماه قبل از جراحی) یا اگر بیمار نتواند سیگار را ترک کند، مقدار آن را کاهش دهد. نمی‌توان در این مورد از آب نبات یا آدامس نیکوتین استفاده کرد؛ زیرا همان مشکل گردش خون را ایجاد می‌کنند. (مسئله اصلی قطع مصرف نیکوتین است).

هشدار: مصرف سیگار باعث می‌شود که جریان خون به ناحیه جراحی کاهش یابد و پوست از بین برود (بخشی از پوست می‌میرد)، مرگ پوست در لبه زخم لیفت صورت، لیفت پستان و جمع کردن شکم ایجاد می‌شود و در این مورد کندترین روند بهبودی دیده می‌شود. همچنین بیماران سیگاری بیشتر از دیگر بیماران سرفه و خونریزی می‌کنند. بنابر همه این دلایل، بیمار باید در مورد میزان مصرف سیگار خود صادقانه همه چیز را به جراح خود بگوید.

5. دیابت و عمل زیبایی

افراد مبتلا به دیابت (بیماری قند) می‌توانند عمل زیبایی داشته باشند؛ اما اگر دیابت نوع اول دارید، باید قبل از عمل میزان مصرف انسولین با دقت تنظیم شود. نزدیک به زمان عمل رژیم غذایی معمولی قطع می‌شود، و خطر افت قند خون (هیپوگلیسمی) افزایش می‌یابد. تنظیم برنامه درمانی بر عهده جراح و متخصص بیهوشی است، اما شرکت فعال شما در این برنامه‌ها اهمیت دارد.

افرادی که دیابت شدید دارند بیشتر مستعد عفونت‌های پس از عمل هستند و باید بدانید به عنوان یک بیمار دیابتی مثل دیگر افراد از سلامتی برخوردار نیستید. اگر دیابت شما به خوبی کنترل شده باشد، خطر عمل زیبایی بسیار اندک است.

در هر صورت، اگر دیابت موجب بروز برخی ناراحتی‌ها مثلا ناراحتی و بیماری شدید قلبی، بیماری کلیوی، یا مشکلات گردش خون در پاها و ساق پا شده باشد، از نظر جراح، شما برای جراحی مناسب نیستید، نمی‌توانید خطرات را نادیده بگیرید و باید با جراح همراه شوید.

6. مشکلات تنفسی

آسم و بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) بیماری‌هایی هستند که توانایی ریه را در عرضه اکسیژن به بدن کاهش می‌دهند. قبل از جراحی باید آسم یا COPD به خوبی کنترل شوند. حمله آسم یا بدتر شدن انسداد ریوی، می‌تواند بیهوشی را بسیار خطرناک سازند.

اگر نمی‌توانید به دلیل تنگی نفس مسافت کمی را قدم بزنید یا از پله ها بالا بروید، یا اگر به علت اشکال در تنفس همیشه به اکسیژن نیاز دارید، برای یک عمل بزرگ مناسب نیستید.

شما و پزشک‌تان باید ارزیابی دقیقی از وضعیت به عمل آورید و با توجه به نوع جراحی زیبایی تصمیم بگیرید.

7. کم خونی و جراحی

اگر کم خونی (آنمی) دارید، باید قبل از عمل جراحی آن را درمان کنید. در همه شیوه‌های جراحی زیبایی، احتمال خونریزی زیاد است. خونریزی، کم خونی را تشدید می‌کند. در حالی که در بیماران بدون کم خونی یک خونریزی جزیی یا متوسط به خوبی تحمل و کنترل می‌شود؛ همین مقدار خونریزی می‌تواند در بیمار مبتلا به کم خونی خطرناک باشد؛ به ویژه اگر به دلیل خونریزی به تزریق خون نیاز باشد.

تقریبا همه جراحان زیبایی از تزریق خون ابا دارند، زیرا خطراتی که تزریق خون دارد (هپاتیت، ایدز) بهایی‌گران برای یک عمل جراحی انتخابی است.

8. اختلالات خونریزی دهنده

تعدادی از اختلالات خونریزی دهنده می‌توانند عمل زیبایی را با خطر همراه کنند. اگر در اثر زخمی شدن یا کشیدن دندان، خونریزی زیادی داشته اید، باید این امر را به جراح بگویید. اگر پیش‌تر در جریان عمل جراحی به تزریق خون نیاز داشته اید، آن را نیز به جراح گزارش کنید. برخی بیماران، مانند افراد مبتلا به هموفیلی، چون عامل ایجاد لخته شدن خون را در خود ندارند، ممکن است خونریزی شدید داشته باشند و به طور طبیعی خون آنها بند نیاید.

هنوز می‌توانید امیدوار باشید که با همکاری جراح و متخصص هماتولوژی و مصرف فرآورده‌های خونی، جراحی را انجام دهید. در هر صورت، بیماری‌های خونریزی دهنده، بیماری‌هایی بالقوه خطرناک هستند و نیاز به کار تخصصی دارند.

هشدار: آسپیرین، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS) و برخی مکمل‌های گیاهی خونریزی را افزایش می‌دهند و ۷ تا ۱۰ روز پیش از عمل جراحی باید مصرف آنها را متوقف کرد، مطمئن شوید که درباره مصرف داروها و مکمل‌ها به جراح اطلاعات کافی داده‌اید و بدون اجازه جراح هیچ چیز  حتی از مکمل‌های گیاهی استفاده نکنید.

برخی بیماران چون به مصرف رقیق کننده‌های خون نیاز دارند، در نتیجه مجبورند که کومادین مصرف کنند؛ این دارو قابلیت انعقاد خون را کاهش می‌دهد؛ برای متوقف کردن این داروها باید با پزشکی که آنها را تجویز کرده هماهنگ باشید.

9. بیماری‌های عفونی

بیماری‌هایی نظیر هپاتیت و ایدز (HIV) را نباید دست کم گرفت. اگر با داروها و مراقبت‌های پزشکی وضعیت با ثباتی دارید، ممکن است جراح با انجام جراحی موافقت کند، در هر صورت، به علت افزایش خطر تماس همه کارکنان تیم جراحی، اگر یکی از این بیماری‌ها را دارید، باید به جراح بگویید. آشکار است که هپاتیت فعال مانع از انجام عمل جراحی است، زیرا کبد بیمار، شما را در معرض استرس جراحی قرار داده و مواد بیهوش کننده موجب وخامت بیماری می‌شوند.

بسیاری از جراحان دوست ندارند خود و کارکنانشان را در خطر ویروس HIV قرار دهند، بنابراین از عمل کردن این بیماران خودداری می‌کنند. اگر شکی در مورد یک بیمار HIV وجود داشته باشد، باید از پزشک معالج خود تأییدیه بگیرند. وجود اختلال ایمنی و همزمان وجود عفونت در زمان جراحی موجب اختلال در بهبودی جراحی و عفونت زخم می‌شود.

اگر HIV دارید اما بیمار نیستید، مشکلی برای عمل جراحی شما پیش نمی‌آید. اگر HIV مثبت هستید، پرسنل پزشکی باید مراقب باشند با ابزار یا سوزن خود را آلوده نکنند. آنها باید از چیزی که «احتیاط عمومی» نامیده می‌شود، استفاده کنند: استفاده از دو دستکش؛ و به ویژه در حمل همه وسایل برنده احتیاط و دقت کنند. در هر صورت، من عقیده دارم که اگر چه بسیاری از جراحان پلاستیک راضی به عمل چنین بیمارانی هستند، اما از این که بیمار آنها را مطلع سازد، قدردانی خواهند کرد. اگر HIV مثبت هستید، پیشنهاد من این است که به سلامت اعضای تیم جراحی احترام بگذارید و به آنها گزارش دهید.

10. مولیتپل اسکلروز (M.S)

آیا عمل زیبایی افراد مبتلا به MS می‌توانند موفقیت آمیز باشد؟ بسیاری از افراد مبتلا به MS زندگی طبیعی خود را می‌گذرانند. در اوقاتی که آنها علائم عصبی حاد را تجربه می‌کنند (دوره‌های عود بیماری)، می‌توانند به نحوی ایمن مورد عمل جراحی زیبایی قرار گیرند.

انجام هر نوع جراحی برای بدن استرس ایجاد می‌کند. استرس موجب تشدید مولیتپل اسکلروز می‌شود، بنابراین شما، جراح زیبایی و متخصص اعصاب باید با یکدیگر تشریک مساعی کنید که آیا جراحی زیبایی عاقلانه است. اگر متخصص اعصاب اجازه دهد، بسیاری از جراحان پلاستیک از کمک به شما خوشحال می‌شوند.

11. اختلالات بافت همبند

لوپوس اریتماتو، اسکلرودرمی و آرتریت روماتونید؛ نمونه‌هایی از بیماری بافت همبند هستند و بیماری‌هایی مزمن و از نوع خود ایمنی هستند. به طور کلی، این بیماری‌ها مانع جراحی زیبایی نیستند، مگر این که در مرحله حاد باشند. اگر چه باید احتمال جراحی را با پزشک خود مطرح کنید (که معمولا متخصص داخلی است)، اما معمولا مانع جراحی زیبایی شما نخواهد شد.

درمان این گروه از بیماری‌ها اکثرا شامل استفاده از داروهای استروئیدی است. مصرف بلندمدت استروئید، پوست را شکننده می‌کند و قابلیت بهبودی سریع و طبیعی زخم را کاهش می‌دهد. رابطه جراح و پزشک معالج شما تعیین کننده اجازه عمل خواهد بود.

12. چاقی و عمل زیبایی

داشتن اضافه وزن زیاد، گاهی تا اندازهای خطر هر نوع عمل جراحی را افزایش می‌دهد. اگر قبل از جراحی مقداری وزن کم کنید، بسیار خوب است. بیماران خیلی چاق، به علت وزن قفسه سینه و شکم مشکلات تنفسی بیشتری دارند. همچنین چاقی موجب کنش و فشار بیشتری در محل برش جراحی می‌شود و احتمال دارد زخم جراحی از محل بخیه باز شود.

اگر چاقی برخی فعالیت‌های روزمره مانند قدم زدن، بالا رفتن از پله ها و زندگی روزانه را برای شما دشوار ساخته است، متخصص بیهوشی جز در موارد فوریت‌ها به شما بیهوشی نخواهد داد. احتمالا از شما می‌خواهند پیش از جراحی مقداری وزن کم کنید، به نحوی که بتوانید کارهایتان را به صورت طبیعی انجام دهید. در هر صورت، در برخی موارد جراح استثناء قائل می‌شود. به عنوان مثال، اگر نتوانید ورزش کنید، حاضر می‌شود کمی از چربی شکمتان را بردارد، تا بتوانید راحت تر ورزش‌کنید و به تدریج وزن خود را کاهش دهید.

اگر ابتدا وزن را به صورت طبیعی کم کنید، ایمن‌تر است؛ اما همیشه این کار ممکن نیست، و قبول کمی خطر برای کاهش وزن از طریق جراحی، از خطرات آینده کم خواهد کرد. اگر چاق هستید، احتمالا فکر می‌کنید لیپوساکشن راه حل خوبی است؛ اما باید بگویم متأسفانه، لیپوساکشن روش مناسبی برای کاهش وزن نیست؛ بلکه روشی برای تغییر شکل برخی از نواحی بدن است. مثلا، اگر از بزرگی شکم رنج می‌برید، لیپوساکشن همان راه حل مطلوب است. در هر صورت، اگر کمر، شکم، ران، زانوها و پشت شما بزرگ و بدقواره است، لیپوساکشن مشکلات شما را حل نمی‌کند.

هشدار: حداقل یک هفته پیش از جراحی، دارویی مصرف نکنید، احتمالا پس از جراحی برای شما داروهای ضد درد تجویز می‌شود. هرگز همراه آنها داروهای تفریحی مصرف نکنید.

اول سلامت بعد عمل زیبایی

جراح زیبایی شما و همکاران او باید بدانند آیا مشکل خاصی دارید که احتمالا بر توانایی شما برای تحمل بیهوشی اثر گذارد، یا احتمال بروز عوارض جراحی را بیشتر کند. به عنوان بخشی از بررسی شما برای جراحی، جراح شما یک شرح حال پزشکی تهیه می‌کند که درباره وضعیت سلامتی شما در حال و گذشته اطلاعاتی به دست می‌دهد. این شرح حال شامل داروهایی است که مصرف می‌کنید؛ آلرژی نسبت به داروها، مواد طبیعی و غیره؛ و سابقه جراحی‌های قبلی است.

توجه: اگر مشکل پزشکی جدی دارید که احتمال دارد بر بیهوشی یا دوران بهبودی شما اثری منفی داشته باشد، باید جراح و متخصص بیهوشی را به طور کامل در جریان بگذارید تا آنها بتوانند ایمنی شما را فراهم کنند؛ مثلا اگر سابقه بیماری قلبی داشته باشید، باید کپی نوار قلبی خود را به جراح بدهید.

ممکن است پیش از ادامه، لازم باشد که از نظر پزشکی درمان شوید. درمان قبل از جراحی هزینه‌ها را افزایش می‌دهد و زمان جراحی را به تعویق می‌اندازد اما بسیار لازم است. اگر جراح از شما بخواهد تأیید پزشکی بگیرید، این یک درخواست نمایشی نیست، بلکه توجهی جدی به سلامت شما و نتایج جراحی است.

کلام آخر:

ما در این مطلب بیماری‌هایی که ممکن است در عمل زیبایی مشکل ساز باشد تا بررسی کرده‌ایم اما این بیماری‌ها و مشکلات فقط مختص به جراحی زیبایی نیست و ممکن است برخی از آن‌ها در بسیاری از جراحی‌ها مشکل ساز باشند. به هر حال خوب است قبل از عمل زیبایی با پزشک درباره مشکلات خودتان صحبت کنید.

• کتاب: جراحی زیبایی، نویسنده: مریل اولسن

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.