واریس پا چیست و چه علائمی دارد؟ چرا واریس ایجاد می‌شود؟ چند نوع واریس وجود دارد و رگ های واریسی چطور تشخیص داده می‌شود؟ واریس پا چگونه درمان میشود؟ در این مطلب از سایت زوم لایف به طور مفصل درباره واریس، علائم، تشخیص و درمان واریس پا توضیح داده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

خواندن این مطلب برای چه کسانی مفید است؟

• افرادی که درباره واریس پا و این رگ های عنکبوتی اطلاعاتی ندارند.
• کسانی که برای درمان واریس به دنبال راهکار هستند.
• افرادی که در جوانی دچار واریس شده‌اند، اما دلیل آن را نمی‌دانند.
• کسانی که می‌خواهند درباره روش‌های تشخیص واریس را بدانند.
• افراد مسنی که دچار واریس پا هستند و می خواهند آنرا درمان کنند.

اگر دچار واریس پا شدید و از ظاهر رگ‌های واریسی خسته‌اید، نگران نباشید زیرا واریس پا قابل درمان است. واریس، شایع‌ترین بیماری عروقی انسان است و حدود 20 تا 10% جمعیت جهان به واریس مبتلا می‌شوند. امروزه روش‌های مختلفی برای درمان قطعی واریس پا وجود دارد که در این مطلب به معرفی روش‌های مختلف درمان واریس پا اشاره کرده‌ایم.

واریس پا چیست؟

واریس (Varicose veins) یا رگ‌های واریسی همان رگ‌های بزرگ‌شده و پیچ‌خورده هستند که بیشتر در پاها و ران‌ها دیده می‌شوند. هر رگی ممکن است واریسی شود اما رگ‌هایی که معمولاً واریسی می‌شوند، رگ‌های موجود در پا هستند. زیرا ایستادن و راه رفتن، فشار روی رگ‌های پایین‌تنه شما را زیاد می‌کند.

در بسیاری از افراد، رگ‌های واریسی و رگ‌های عنکبوتی (یک نوع خفیف از رگ‌های واریسی) تنها یک مشکل زیبایی به‌شمار می‌آیند. برای برخی دیگر، رگ‌های واریسی می‌تواند دلیل درد و ناراحتی آنها شود. گاهی‌اوقات رگ‌های خونی به مشکلات حادتری منجر می‌شوند.

علت واریس پا چیست؟

دریچه‌های ضعیف و یا آسیب‌دیده می‌تواند باعث ایجاد واریس شود. سرخرگ‌ها خون را از قلب به دیگر بافت‌های بدن می‌رسانند و سیاهرگ‌ها خون را از اعضای بدن به قلب باز می‌گردانند تا خون دوباره وارد جریان شود. برای برگرداندن خون به قلب شما، رگ‌های در پای شما باید در خلاف جهت جاذبه زمین کار کنند.

انقباض عضلات در پاهای شما به عنوان یک پمپ عمل می‌کند و دیوارهای الاستیک رگ‌ها به خون کمک می‌کنند تا به قلب شما باز گردد. دریچه‌های کوچکی در رگ‌های شما با جریان یافتن خون به سمت قلبتان باز می‌شوند و سپس بسته می‌شوند تا از جریان خون به سمت برعکس جلوگیری کنند. اگر این دریچه‌ها ضعیف باشند یا آسیب دیده باشند، خون می‌تواند برعکس برگردد و در رگ‌ها قرار بگیرد که باعث گشاد شدن و یا پیچ‌خوردن رگ‌ها می‌شود.

واریس پا چه علائمی دارد؟

واریس پا چه علائمی دارد؟ واریس ممکن است هیچ دردی نداشته باشد. علائمی که نشان‌دهنده این هستند که شما رگ‌های واریسی دارید شامل این موارد است:

• رگ‌هایی که به رنگ بنفش یا آبی پررنگ هستند.
• رگ‌هایی که به شکل پیچ‌خورده و برآمده هستند؛ آنها اغلب روی پای شما شبیه سیم هستند.

هنگامی که علائم دردناک رخ می‌دهند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• هرگونه احساس درد، ضعف یا سنگینی در پاهای شما؛
• سوختگی، خفگی، گرفتگی عضلات و ورم در قسمت پایین پاهای شما؛
• دردی که پس از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی بدتر می‌شود.
• خارش اطراف یک یا چند رنگ شما؛
• تغییر رنگ اطراف یک رگ واریسی؛

رگ‌های واریسی در بیشتر موارد بدون علائم آزاردهنده هستند و مردم آنها را به چشم یک مشکل زیبایی می‌بینند. مقدار خونی که در رگ‌های واریسی تجمع می‌یابد، اندک است و بیشتر حجم خون به قلب بر‌می‌گردد، ولی با این اوصاف، داشتن واریس برای شما نوعی هشدار است که بدانید گردش خون شما مشکل دارد.

چه عواملی باعث ایجاد واریس پا می‌شود؟

این عوامل خطر ایجاد واریس و ابتلا به رگ‌های واریسی را در شما افزایش می‌دهند:

• افزایش سن: خطر ابتلا به رگ‌های واریسی با سن افزایش می‌یابد. بالا رفتن سن باعث آسیب و پاره شدن دریچه‌های رگ‌هایی می‌شود که جریان خون را برقرار می‌کنند. درنهایت این آسیب‌ها باعث می‌شوند تا دریچه‌ها به خون اجازه جریان برگشتی به رگ‌ها را دهد که در اینصورت بجای اینکه به قلب بازگردد، در آنجا جمع می‌شود.
• جنسیت: زن‌ها با احتمال بیشتری به این شرایط مبتلا می‌شوند. تغییرات هورمونی در حین بارداری، قاعدگی و یا یائسگی می‌تواند یک عامل خطر باشد زیرا هورمون‌های زنانه باعث شل شدن دیواره رگ‌ها می‌شود. هورمون درمانی مانند قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌تواند خطر ابتلا به رگ‌های واریسی را در شما افزایش دهد.
• بارداری: در طول بارداری، حجم خون در بدن شما افزایش پیدا می‌کند. این تغییرات باعث حمایت از جنین می‌شود اما همچنین اثرات جانبی نامناسبی نیز مانند بزرگ شدن رگ‌های پای شما ایجاد می‌کند. تغییرات هورمونی در طول بارداری نیز می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.
• سابقه خانوادگی: اگر دیگر اعضای خانواده شما رگ‌های واریسی دارد، احتمال بیشتری دارد که شما نیز مبتلا شوید.
• چاقی: اضافه‌وزن داشتن فشار بیشتری روی رگ‌ها وارد می‌کند.
• ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی: اگر شما برای مدت طولانی در یک وضعیت قرار بگیرید، خون شما نمی‌تواند به‌خوبی جریان داشته باشد.

روش‌های تشخیص واریس پا

برای تشخیص واریس، پزشکتان یک تست فیزیکی مانند نگاه کردن به پاهای شما هنگامی‌که ایستاده‌اید برای بررسی وجود تورم، انجام خواهد داد. پزشکتان ممکن است از شما بخواهد تا هرگونه دردی را در ناحیه پاهایتان بیان کنید. شما همچنین ممکن است به یک تست فراصوت نیاز داشته باشید تا ببینید که آیا دریچه‌های رگ‌های شما به صورت طبیعی کار می‌کنند و آیا اثری از لخته خون وجود دارد یا نه.

در این تست غیرتهاجمهی، یک متخصص از یک دستگاه دستی کوچک استفاده می‌کند که اندازه آن تقریباً به اندازه یک صابون است و آن را مقابل پوستتان و در ناحیه‌ای که باید بررسی شود، قرار می‌دهد. این دستگاه تصاویری را از رگ‌های پاهای شما به یک صفحه نمایش ارسال می‌کند تا متخصص و پزشکتان آن را ببینند.

انواع روش‌های درمان واریس پا 

خوشبختانه، درمان همیشه به معنای بستری شدن و یا یک دوره استراحت طولانی‌مدت نیست. با استفاده از فرایند‌های کم‌تهاجمی، واریس پا می‌تواند به‌صورت سرپایی درمان شود.

خودمراقبتی

از‌مهم‌ترین روش‌های درمان خانگی واریس پا خودمراقبتی است! رفتارهای خودمراقبتی مانند نرمش، کاهش وزن و یا نپوشیدن لباس‌های تنگ، بالا نگه‌داشتن پاها و پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت، می‌تواند درد واریس را کاهش داده و از بدتر شدن واریس پا جلوگیری کند.

استفاده از جوراب واریس برای درمان واریس پا

پوشیدن جوراب واریس (جوراب‌های فشار) یکی از روش‌های مرسوم برای درمان واریس پا است. این جوراب‌ها به‌شدت پاهای شما را فشرده می‌کنند و به رگ‌ها و عضلات پای شما کمک می‌کنند تا خون را بهتر حرکت دهند.

استفاده از جوراب واریس با کلاس فشار مناسب و میزان پوشش دهی مناسب با شرایط فرد طبق تجویز پزشک متخصص کمترین میزان عارضه را برای فرد به همراه خواهد داشت و همچنین استفاده از جوراب واریس استاندارد با فشار تدریجی در پروسه درمان فرد بسیار مؤثر خواهد بود.

اگر شما به رفتارهای خودمراقبتی یا جوراب‌های فشار پاسخ ندادید و یا شرایط شما شدیدتر بود، پزشکتان ممکن است یکی از روش‌های زیر را برای درمان واریس پا به شما پیشنهاد دهد:

• اسکلروتراپی: در این فرایند، پزشکتان محلول یا فومی را وارد رگ واریسی با اندازه کوچک و یا متوسط شما می‌کند تا آن را بریده و ببندد. در طی چندین هفته، رگ واریسی درمان‌شده باید ناپدید شود.

اگرچه همان رگ ممکن است به بیش از یک بار تزریق نیاز داشته باشد اما این روش تنها وقتی‌که به‌درستی اعمال شود مؤثر خواهد بود. اسکلروتراپی به بیهوشی نیاز ندارد و در مطب پزشکتان انجام می‌شود.

• اسکلروتراپی فومی رگ‌های بزرگ: تزریق محلول فوم به رگ‌های بزرگ نیز یک روش برای بستن رگ و پوشاندن آن است.
• درمان لیزری: پزشکان از تکنولوژی جدید در لیزردرمانی استفاده می‌کنند تا رگ‌های واریسی کوچک و رگ‌های عنکبوتی را ببندند. لیزردرمانی با ارسال اشعه‌های قوی نور به رگ‌ها عمل می‌کند که باعث از بین رفتن رگ‌ها و ناپدید شدن آنها می‌شود. هیچ تزریق و سوزنی هم نیاز نیست.
• فرایند کمک-کاتتر با استفاده از انرژی لیزر و یا فرکانس رادیویی: در یکی از این درمان‌ها، پزشک یک لوله (کاتتر) باریک را وارد یک رگ بزرگ‌شده می‌کند و انتهای کاتتر را با استفاده از انرژی لیزر یا فرکانس رادیویی گرم می‌کند. با خارج کردن کاتتر، گرما رگ را نابود کرده و می‌بندد. این فرایند برای رگ‌های واریسی بزرگ ترجیح دارد.
• انعقاد بالا و حذف رگ: این فراید شامل متصل کردن یک رگ قبل از این است که به یک رگ عمیق برسد و حذف رگ از طریق یک برش کوچک می‌شود. این فرایند برای بسیاری از افراد سرپایی است. برداشتن رگ در گردش خون در پاهای شما اثری نخواهد داشت زیرا رگ‌های عمیق‌تر در پای شما، حجم خون بیشتر را مدیریت می‌کنند.
• آمبولی فلبکتومی: پزشک شما رگ‌های واریسی کوچک را از طریق سوراخ‌های کوچک روی پوست شما خارج می‌کند. تنها بخشی از پای شما که زخمی می‌شود در این فرایند سرپایی مورد بی‌حسی قرار می‌گیرد. زخم‌ها معمولاً بسیار کم هستند.
• جراحی آندوسکوپی: شما ممکن است در موارد بسیار پیشرفته که شامل زخم پا می‌شود و دیگر روش‌ها جواب نمی‌دهند، به جراحی نیاز داشته باشید. جراح شما از یک دوربین ویدئویی باریک که وارد پای شما شده است استفاده می‌کند تا رگ‌های واریسی را ببیند و آنها را ببندد و سپس رگ را از طریق شکاف‌های کوچکی خارج کند. این فرایند نیز سرپایی انجام می‌شود.

عوارض واریس پا چیست؟

مشکلات و عوارض واریس پا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• زخم: زخم‌های دردناک ممکن است روی پوست و نزدیک رگ‌های واریسی ایجاد شود مخصوصاً نزدیک مچ پاهای شما. یک ناحیه تغییر رنگ یافته روی پوست معمولاً قبل از ایجاد زخم رخ می‌دهد. اگر شما مشکوک هستید که در حال ابتلا به این مشکل هستید، به‌سرعت به پزشک خود مراجعه کنید.
• لخته خون: گاهی‌اوقات، رگ‌هایی که در عمق پا هستند بزرگ می‌شوند. در این موارد، پا ممکن است دردناک و متورم شود. هرگونه درد یا ورم مزمن پا به توجه پزشکی نیاز دارد زیرا ممکن است نشانه یک لخته خون باشد. شرایطی که در زبان پزشکی به اسم ترومبوفلبیت شناخته می‌شود.
• خونریزی: گاهی‌اوقات، رگ‌ها به سطح پوست بسیار نزدیک بوده و ممکن است دچار پارگی شوند. این اتفاق معمولاً باعث خونریزی‌های جزئی می‌شود. اما هرگونه خونریزی به توجه پزشکی نیاز دارد.
• نارسایی وریدی: یکی از عوارض شایع واریس است که به علت عدم تخلیه کافی خون از اندام تحتانی می‌تواند پاها دچار تورم وورم مداوم بالاخص بعد از ایستادن یا نشستن طولانی مدت ایجاد شود.

روش‌های پیشگیری از ایجاد واریس

هیچ راهی برای پیش‌گیری کامل از رگ‌های واریسی وجود ندارد. اما بهبود جریان خون و ماهیچه‌ها می‌تواند باعث کاهش خطر ابتلا به رگ‌های واریسی و یا بیشتر شدن آنها شود. معیارهای مشابهی را می‌توانید برای درمان مشکلات ناشی از رگ‌های واریسی در خانه برای جلوگیری از ابتلا به رگ‌های واریسی اتخاذ کنید که شامل این موارد هستند:

• نرمش؛
• مراقبت از وزن؛
• خوردن مواد غذایی با فیبر بالا و نمک کم؛
• پرهیز از کفش پاشنه‌بلند و جوراب‌های تنگ؛
• بالا بردن پاها؛
• تغییر وضعیت نشستن یا ایستادن خود به‌صورت منظم؛

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

مراقبت از خود مانند نرمش، بالا بردن پاهای خود و یا پوشیدن جوراب‌های فشرده می‌تواند در کاهش درد رگ‌های واریسی کمک کرده و ممکن است از بدتر شدن آنها جلوگیری کند. اما اگر شما درباره ظاهر و احساس رگ‌های خود نگران هستید و این رفتارهای مراقبتی جلوی بدتر شدن شرایط شما را نگرفته است، به پزشک خود مراجعه کنید.

حرف پایانی

واریس پا همانطور که گفته شد، یکی از شایع‌ترین بیماری عروقی انسان است اما براحتی قابل پیشگیری و درمان می‌باشد. برای پیشگیری از واریس پا باید از سبک زندگی سالم پیروی کنید. همچنین برای درمان واریس پا نیز روش‌های خانگی وجود دارد که در این مطلب به آنها اشاره کردیم.

• mayoclinic
• medicalnewstoday

توجه: محتوای مجله زوم لایف، جایگزین نسخه پزشکان نیست. اگر مشکل پزشکی دارید، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.