زبان برنامه نویسی جاوا یکی از محبوب‌ترین و با سابقه‌ترین زبان‌های برنامه نویسی جهان است. توسعه‌دهندگان بسیاری در سراسر جهان از زبان جاوا برای توسعه برنامه‌های کاربردی دسکتاپ، اپلیکیشن‌های موبایل، برنامه‌های تحت شبکه، اپلیکیشن‌های سازمانی و سایر موارد استفاده می‌کنند. طراحان این زبان برنامه نویسی قدرتمند در طی این سال‌ها با ارائه بروزرسانی‌های پیوسته و افزودن ویژگی‌های جذاب به جاوا توانسته‌اند توسعه‌دهندگان و شرکت‌های مختلف را برای استفاده از جاوا در حوزه کسب‌وکار خود مجاب کنند. بر همین اساس در این مطلب از مجله فرادرس ضمن پاسخگویی به این سوال که جاوا چیست سعی شده است تا به تمام جوانب مربوط به این زبان برنامه نویسی همچون دلیل پیدایش، ویژگی‌ها، کاربردها، مولفه‌های اصلی و سایر موارد پرداخته شود. در انتها نیز سعی شده است تا به متداول‌‌ترین و مهم‌ترین سوالات مربوط به جاوا پاسخ داده شود.

جاوا چیست؟

جاوا زبانی همه‌منظوره مبتنی بر کلاس با پشتیبانی از مفاهیم شی‌گرایی است که به منظور داشتن وابستگی‌های کمتر در پیاده‌سازی‌های مختلف طراحی شده است.

این زبان برنامه نویسی به عنوان پلتفرمی محاسباتی برای توسعه برنامه‌های کاربردی شناخته می‌شود. بنابراین، جاوا سریع، امن و مطمئن است. جاوا به طور گسترده در توسعه برنامه‌های کاربردی دسکتاپ، اپلیکیشن‌های موبایل، کنسول‌های بازی، برنامه‌های تحت وب و سایر موارد کاربرد دارد.

منظور از پلتفرم جاوا چیست؟

پلتفرم جاوا شامل مجموعه برنامه‌ها و ابزارهایی است که به برنامه‌نویسان در جهت توسعه و اجرای برنامه‌های نوشته شده با زبان برنامه نویسی جاوا کمک می‌کند. این پلتفرم شامل موتور اجرایی، کامپایلر و مجموعه‌ای از کتابخانه‌های مختلف است. در واقع، این پلتفرم محیطی برای توسعه برنامه‌های کاربردی جاوا در نظر گرفته می‌شود که از ۳ بخش اصلی زبان برنامه نویسی جاوا، بسته‌های نرم‌افزاری و ماشین مجازی جاوا تشکیل شده است.

تاریخچه جاوا

جاوا زبان برنامه نویسی سطح بالایی است که به طور کامل از مفاهیم برنامه نویسی شی‌گرا پشتیبانی می‌کند. ویژگی‌های جذاب این زبان برنامه نویسی نظیر مستقل از پلتفرم بودن، امنیت بالا، پشتیبانی از «چند نخی» (Multi-Threading) و انعطاف پذیری بالای آن در امر توسعه موجب شده است تا این زبان برنامه نویسی به عنوان یکی از محبوب‌ترین زبان‌های شی‌گرا شناخته شود.

جاوا به طور گسترده در زمینه توسعه نرم‌افزارهای مختلف، برنامه‌های تحت وب و اپلیکیشن‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، جاوا در تجزیه و تحلیل «کلان داده» (Big Data) و برنامه‌های مرتبط با سرور نیز کاربرد دارد. پیش از بررسی سایر ویژگی‌ها و کاربردهای جاوا در این بخش از نوشته تاریخچه جاوا و نحوه پیدایش آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین، به این سوال پاسخ داده خواهد شد که دلیل پیدایش جاوا چیست و چگونه این زبان برنامه نویسی توانسته به جایگاه کنونی خود دست یابد.

چرا زبان جاوا شکل گرفت؟

در سال ۱۹۹۰ میلادی (۱۳۶۹ شمسی) شرکت Sun Microsystems به عرصه توسعه نرم‌افزار برای دستگاه‌های الکترونیکی مختلف وارد شد. پروژه این شرکت در زمینه توسعه نرم‌افزار ابتدا «پروژه مخفیانه» (Stealth Project) نام‌گذاری شد و سپس به «پروژه سبز» (Green Project) تغییر نام داد. در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی) تیمی ۴ نفره متشکل از «بیل جوی» (Bill Joy)، «جیمز گاسلینگ» (James Gosling)، «مایک شرادین» (Mike Sheradin) و «پاتریک ناتون» (Patrik Naughton) به طور جدی کار روی این پروژه آغاز کردند.

در این بین تلاش‌های یک فرد یعنی جیمز گاسلینگ به نتایج بسیار مهمی ختم شد که به نوعی می‌توان پیدایش زبان برنامه نویسی جاوا را نتیجه تلاش‌های این فرد دانست. جیمز گاسلینگ برای توسعه پروژه مورد نظر شرکت Sun Microsystems تصمیم گرفت تا از زبان برنامه نویسی ++C استفاده کند. مشکل اصلی گاسلینگ در پیشبرد پروژه به کمک زبان ++C این بود که زبان ++C وابستگی بسیاری به پلتفرم داشت. این وابستگی باعث شده بود تا نتوان از ++C بر روی پردازنده‌های مختلف دستگاه‌های الکترونیکی استفاده کرد. بنابراین، گاسلینگ تصمیم به توسعه زبان برنامه نویسی جدیدی گرفت تا امکان اجرای آن بر روی پلتفرم‌های مختلف وجود داشته باشد. در نتیجه این امر محبوب‌ترین زبان مستقل از پلتفرم تحت عنوان Oak متولد شد. در واقع اولین نام جاوا Oak بود که بعدها به دلیل مشکلات کپی رایت به جاوا تغییر پیدا کرد.

اولین نسخه زبان جاوا چه زمانی منتشر شد؟

اولین نسخه زبان جاوا موسوم به JDK 1.0 در سال ۱۹۹۶ میلادی (۱۳۷۵ شمسی) توسط شرکت Sun Microsystems منتشر شد. در حال حاضر آخرین نسخه منتشر شده از جاوا نسخه JDK 21 است که در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۳ میلادی منتشر شده است. امروزه به لطف تلاش‌های جیمز گاسلینگ و همکارانش شاهد کاربرد گسترده جاوا در حوزه‌های مختلفی همچون برنامه‌های کاربردی تحت وب، اپلیکیشن‌های موبایل و ویندوز، برنامه‌های تحت وب، اپلیکیشن‌های سازمانی و سایر موارد هستیم. نسخه‌های جدید زبان جاوا هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که همین امر سبب ماندگاری طولانی این زبان برنامه نویسی و مجبوبیت آن در بین توسعه‌دهندگان شده است.

دلیل محبوبیت زیاد جاوا چیست؟

برای پاسخ به این سوال که دلیل محبوبیت جاوا چیست، دلایل بسیاری را می‌توان برشمرد. اولین و مهم‌ترین دلیل محبوبیت جاوا در بین توسعه‌دهندگان و سازمان‌‌ها مختلف ویژگی مستقل از پلتفرم بودن آن است. این ویژگی به قدری حائز اهمیت است که دلیل پیدایش جاوا توسط جیمز گاسلینگ نیز ایجاد زبانی مستقل از پلتفرم بوده است.

منظور از مستقل از پلتفرم بودن جاوا چیست؟

مستقل از پلتفرم بودن جاوا بدین معنا است که توسعه‌دهندگان به کمک «ماشین مجازی جاوا» (Java Virtual Machine | JVM) امکان اجرای نرم‌افزار خود را بر روی هر پلتفرم و سیستم عاملی بدون توجه به پیکربندی آن دارند. به عبارت دیگر جاوا از قانون (Write Once Run Anywhere | WORA) پیروی می‌کند که بدین معنا است که یک مرتبه بنویس و هرجایی اجرا کن.

سایر ویژگی‌های جذاب جاوا در امر توسعه کدامند؟

جاوا در کنار مستقل از پلتفرم بودن خود ویژگی‌های جذابی همچون امنیت بالا در برابر جعل و دستکاری اطلاعات و تهدیدهای ناشی از ویروس‌ها را ارائه می‌دهد. این زبان برنامه نویسی از چند نخی نیز پشتیبانی می‌کند که از طریق این ویژگی می‌توان چندین فرایند را به طور مستقل و همزمان اجرا کرد. علاوه بر این، جاوا عملکرد بسیار خوبی را نیز ارائه می‌دهد. جاوا از کامپایلر JIT استفاده می‌کند که توانایی کامپایل مجزای متد فراخوانی شده را دارد و نیازی به کامپایل تمام برنامه از طریق آن وجود ندارد. همین مورد به میزان زیادی موجب صرفه‌جویی در زمان می‌شود و توسعه کلی برنامه را کارآمدتر می‌کند.

علاوه بر این، جاوا به دلیل کارایی بالای خود کاربردهای بسیار متنوعی دارد. جاوا یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های برنامه نویسی مورد استفاده در توسعه اپلیکیشن‌های اندروید است که همچنان نیز توسعه‌دهندگان بسیاری از این زبان در امر برنامه نویسی اندروید استفاده می‌کنند. به طور کلی، مجموعه‌ای از این ویژگی‌ها سبب محبوبیت بالای زبان جاوا شده است.

چرا جاوا ارزش یادگیری دارد؟

در این بخش از نوشته به این سوال پاسخ داده خواهد شد که چرا باید جاوا را یاد گرفت. اولین نکته‌ای که در این زمینه باید به آن اشاره داشت این است که یادگیری جاوا برای برنامه‌نویسان آسان است. بسیاری از افراد جاوا را به عنوان زبان برنامه نویسی اول خود انتخاب می‌کنند و در واقع، شروع فرایند برنامه‌نویس شدن برای آن‌ها با یادگیری جاوا همراه است.

در کنار این موارد محبوبیت جاوا در دنیای فناوری با گذشت سال‌ها از ظهور آن همچنان ادامه دارد. بسیاری از شرکت‌ها و کسب‌وکارهای دنیای فناوری همچون وب‌سایت‌ها و برنامه‌های سازمانی، سیستم‌های مراقبت بهداشتی، آموزش و پرورش و حتی برنامه‌های مرتبط با سازمان‌های نظامی و دفاعی از جاوا استفاده می‌کنند. در نتیجه، جاوا ارزش یادگیری دارد. با یادگیری جاوا فرصت‌های شغلی متعددی نیز پیش روی افراد قرار می‌گیرد و از این بابت نیز می‌توان مزیت دیگری برای جاوا در نظر گرفت.

مولفه‌های زبان برنامه نویسی جاوا

ساختار کلی اجرای برنامه‌های نوشته شده به زبان جاوا به این صورت است که برنامه‌نویس جاوا کدهای برنامه را به زبانی قابل درک برای انسان می‌نویسد. این کدها برای پردازنده و تراشه‌های الکترونیکی قابل درک نیست، زیرا تراشه‌های الکترونیکی تنها کدهای نوشته به «زبان ماشین» (Machine Language) را درک می‌کنند.

زبان ماشین یک «زبان برنامه نویسی سطح پایین» (Low Level Programming Language) است که در سطح CPU اجرا می‌شود. بنابراین، با توجه به نوع و مدل CPU کدهای ماشین متفاوتی نیاز است. فرایند ترجمه و تبدیل کدهای جاوا به کدهای قابل فهم زبان ماشین درون ۳ مولفه تشکیل دهنده پلتفرم جاوا صورت می‌گیرد. در ادامه این بخش به سوال پاسخ داده خواهد شد که بخش‌های تشکیل دهنده پلتفرم جاوا چیست و هر کدام مسئولیت چه کارهایی را بر عهده دارند.

کیت توسعه جاوا چیست؟

«کیت توسعه جاوا» (Java Development Kit | JDK) ابزاری ضروری برای توسعه نرم‌افزارهای جاوا محسوب می‌شود. JDK شامل مجموعه کتابخانه‌ها و ابزارهای مورد نیاز برای توسعه نرم‌افزارهای مبتنی بر جاوا است. توسعه‌دهندگان جاوا می‌توانند از این کیت توسعه در سیستم عامل‌های مختلف از جمله ویندوز، مک و «لینوکس» (Linux) استفاده کنند. همچنین، امکان نصب بیش از یک نسخه JDK در کامپیوتر وجود دارد.

دلایل استفاده از JDK چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر نیز عنوان شد، JDK ابزاری ضروری در توسعه برنامه‌های جاوا محسوب می‌شود. در ادامه، دلایل استفاده از JDK آورده شده است.

• JDK ابزارها و کتابخانه‌های مورد نیاز برای نوشتن برنامه‌های جاوا را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد.
• JDK شامل ابزارهایی همچون کامپایلر، راه‌انداز برنامه جاوا، Appletviewer و سایر موارد است.
• کامپایلر JDK کد نوشته شده در جاوا را به بایت‌کد تبدیل می‌کند.
• راه‌انداز جاوا نیز به بارگذاری متدها و کلاس‌های اصلی جاوا کمک می‌کند.

ماشین مجازی جاوا چیست؟

«ماشین مجازی جاوا» (Java Virtual Machine | JVM) موتوری است که یک محیط زمان اجرا برای هدایت کد جاوا یا سایر برنامه‌های کاربردی فراهم می‌کند. عمل ترجمه بایت‌کد به زبان ماشین توسط این ابزار صورت می‌گیرد. JVM در واقع بخشی از «محیط زمان اجرا جاوا» (Java Runtime Environment | JRE) است. در سایر زبان‌های برنامه نویسی کامپایلر کد ماشین را برای هر سیستم به صورت جداگانه تولید می‌کند. در نقطه مقابل، کامپایلر جاوا این کد را برای ماشین مجازی جاوا تولید می‌کند. همین امر سبب می‌شود تا جاوا به عنوان زبانی مستقل از پلتفرم شناخته شود.

ماشین مجازی جاوا چگونه کار می‌کند؟

امکان اجرای برنامه‌های نوشته شده به زبان جاوا بر روی هر پلتفرم با مشخصات سخت‌افزاری مختلف وجود دارد. این مورد به لطف ماشین مجازی جاوا امکان‌پذیر شده است. در این بخش نحوه عملکرد ماشین مجازی جاوا به صورت گام‌به‌گام مورد بررسی قرار گرفته است.

• گام اول: کامپایلر جاوا کد نوشته شده را به بایت‌کد تبدیل می‌کند. خروجی کار در این مرحله یک فایل با پسوند .class

   است.

• گام دوم: بایت‌کد تولید شده توسط کامپایلر جاوا برای هیچ پلتفرمی قابل درک نیست و تنها ماشین مجازی جاوا امکان درک بایت‌کد را دارد.
• گام سوم: ماشین مجازی جاوا در حافظه RAM سیستم عامل قرار دارد و پلتفرم مورد نظر برای تبدیل بایت‌کد را از همین طریق شناسایی می‌کند. در نهایت، عملیات تبدیل بایت‌کد به کد ماشین توسط ماشین مجازی جاوا صورت می‌گیرد.

دلایل استفاده از JVM چیست؟

ماشین مجازی جاوا در پلتفرم جاوا مسئولیت ترجمه بایت‌کد به زبان ماشین را برعهده دارد. در ادامه، مهم‌ترین دلایل استفاده از JVM آورده شده است.

• ماشین مجازی جاوا موجب شده است تا کدهای نوشته شده به زبان جاوا به صورت مستقل از پلتفرم اجرا شوند.
• JVM مجموعه کاملی از ابزارها، کتابخانه‌ها و فریمورک‌های مختلف را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد.
• به واسطه ماشین مجازی جاوا می‌توان برنامه‌های جاوا را بر روی هر پلتفرمی اجرا کرد. در نتیجه، این امر موجب صرفه‌جویی در زمان می‌شود.
• ماشین مجازی جاوا دارای کامپایلر درجا (Just In Time | JIT) است که کد جاوا را به زبان ماشین سطح پایین تبدیل می‌کند. بنابراین، به واسطه وجود ماشین مجازی جاوا برنامه‌ها سریعتر اجرا می‌شوند.

محیط زمان اجرای جاوا چیست؟

محیط زمان اجرای جاوا بخشی از یک نرم‌افزار است که به منظور اجرا نرم‌افزارهای دیگر طراحی شده است. JRE مجموعه‌ ابزارهای مختلفی همچون کتابخانه، کلاس و ماشین مجازی جاوا را در برمی‌گیرد. به بیان ساده برای اجرا تمام برنامه‌های جاوا به JRE نیاز است.

دلایل استفاده از JRE چیست؟

دلایل اصلی استفاده از محیط زمان اجرا جاوا به شرح زیر است.

• محیط زمان اجرا جاوا کتابخانه‌ها، کلاس‌ها، ماشین مجازی جاوا و سایر موارد را شامل می‌شود. JRE هیچ‌گونه ابزاری برای توسعه جاوا همچون دیباگر، کامپایلر و سایر موارد ندارد.
• JRE از کلاس‌های مهمی همچون math ،swing ،util ،lang ،awt و کتابخانه‌های زمان اجرا استفاده می‌کند.
• برای اجرا برنامه‌های نوشته شده به زبان جاوا باید JRE در سیستم نصب باشد.

نسخه‌ های مختلف پلتفرم جاوا کدامند؟

در حال حاضر ۴ نسخه مختلف از پلتفرم زبان برنامه نویسی جاوا وجود دارد. نسخه‌های مختلف پلتفرم جاوا به شرح زیر است.

• «نسخه استاندارد جاوا» (Java Standard Edition | Java SE): در این نسخه از پلتفرم جاوا عملکردهای اصلی مربوط به زبان برنامه نویسی جاوا ارائه شده است. همچنین، تمام مفاهیم ابتدایی از تعریف شی گرفته تا کلاس‌های سطح بالا در این نسخه وجود دارد. علاوه بر این، از نسخه استاندارد جاوا در ارتباط با مفاهیمی همچون شبکه، امنیت، دسترسی به «پایگاه داده» (Database)، توسعه رابط کاربری گرافیکی و سایر موارد استفاده می‌شود.
• «نسخه سازمانی جاوا» (Java Enterprise Edition | Java EE): این نسخه از پلتفرم جاوا برای سازمان‌ها و اهداف تجاری بسیار مناسب است. نسخه سازمانی جاوا API و محیط زمان اجرا در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. با استفاده از نسخه سازمانی جاوا توسعه‌دهندگان امکان توسعه برنامه‌‌های تحت شبکه با مقیاس‌پذیری بالا خواهند داشت. همچنین، برنامه‌های توسعه داده شده به کمک این پلتفرم از امنیت بالایی نیز برخوردار هستند.
• «نسخه میکرو جاوا» (Java Micro Edition | Java ME): این نسخه از پلتفرم جاوا برای محیط‌های با منابع محدود مورد استفاده قرار می‌گیرد. نسخه جاوا ME ماشین مجازی بسیار کم‌حجمی را ارائه می‌دهد که به کمک آن می‌توان برنامه‌های جاوا را در دستگاه‌های کوچکی همچون تلفن‌های همراه اجرا کرد.
• پلتفرم JavaFX: به کمک این پلتفرم می‌توان وب‌ اپلیکیشن‌های غنی را با استفاده از رابط کاربری آسان توسعه داد. اپلیکیشن‌های توسعه داده شده به کمک این پلتفرم امکان اجرا بر روی دستگاه‌های مختلف همچون رایانه‌ها، تلفن‌های هوشمند، تلویزیون‌ها، تبلت‌ها و سایر موارد دارند. این پلتفرم از موتورهای گرافیکی قدرتمند برای بهبود عملکرد اپلیکیشن‌های توسعه داده شده استفاده می‌کند.

مهم‌ترین ویژگی‌های زبان جاوا چیست؟

از ابتدای متن تا کنون ویژگی‌ها و امکانات مختلف زبان برنامه نویسی جاوا به طور مختصر مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش از نوشته قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که مهم‌ترین ویژگی‌های جاوا چیست و هر کدام از چه اهمیتی برخوردار است.

جایگاه کنونی جاوا در دنیای برنامه نویسی مرهون ویژگی‌های جذاب آن است که هر کدام از این ویژگی‌ها مزیت رقابتی منحصر به فردی را برای این زبان برنامه نویسی در قیاس با سایر زبان‌های برنامه نویسی به وجود آورده است. در ادامه این بخش به طور کامل ویژگی‌های منحصر به فرد جاوا مورد بررسی قرار گرفته است.

منظور از ساده بودن جاوا چیست؟

جاوا در مقایسه با زبان‌های برنامه نویسی قبل از خود بسیار آسان‌تر و قابل درک‌تر است و پیچیدگی‌های زیادی در این زبان برنامه نویسی محبوب وجود ندارد. ساده و قابل درک بودن یکی از اهداف اصلی طراحان جاوا بوده است، زیرا جاوا برای کار روی دستگاه‌ها و پردازنده‌های الکترونیکی با حافظه و منابع اندک طراحی شده است. علاوه بر این، جاوا «سینتکس» (Syntax) مشابهی با زبان‌های C و ++C دارد که همین مورد سبب شده است تا برنامه‌نویسانی که قصد تغییر زبان برنامه نویسی خود به جاوا را دارند با مشکلی از بابت سینتکس روبرو نباشند. همچنین، مفهوم دشوار «اشاره‌گرها» (Pointers) به طور کامل از جاوا حذف شده است که باعث سردگمی بسیاری از توسعه‌دهندگان می‌شد.

پشتیبانی جاوا از مفاهیم شی‌گرایی

جاوا به طور کامل از مفاهیم برنامه نویسی شی‌گرا پشتیبانی می‌کند. شی‌گرایی یکی از اصلی‌ترین رویکردهای موجود در برنامه نویسی است که با نزدیک ساختن مفاهیم برنامه نویسی به موجودیت‌های دنیای واقعی سعی در ساده‌سازی این مفاهیم دارد. به کمک استفاده از مفاهیم شی‌گرایی برنامه‌نویسان می‌توانند بهتر کدهای خود را مدل‌سازی کنند. در نتیجه، توانایی توسعه برنامه‌های ساختاریافته‌تری را نیز خواهند داشت.

جاوا نیز زبانی شی‌گرا است، یعنی تمام موجودیت‌های این زبان بر اساس شی و کلاس پیاده‌سازی شده‌اند. شی و کلاس از مفاهیم اصلی موجود در زبان‌های برنامه نویسی شی‌گرا به شمار می‌روند. در ادامه این بخش دو مفهوم مهم شی و کلاس در برنامه نویسی جاوا مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

منظور از شی در برنامه نویسی جاوا چیست؟

شی در برنامه نویسی جاوا معادل یک موجودیت در دنیای واقعی در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند شخص، مکان یا هر چیز دیگری را شامل شود. هر شی مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و رفتارهای مخصوص به خود را دارد که موجب تمایز آن با سایر اشیا می‌شود. به عنوان مثال، گوشی تلفن همراه یک موجودیت واقعی است که ویژگی‌های همچون رنگ، مدل، کیفیت دوربین و سایر موارد را دارد. همچنین، عملکردهایی همچون تماس گرفتن، ارسال پیام کوتاه، گرفتن عکس و سایر موارد به کمک تلفن همراه قابل انجام است. در زبان برنامه نویسی جاوا ویژگی‌های شی با متغیرها و عملکردهای شی با متدها نشان داده می‌شوند.

منظور از کلاس در برنامه نویسی جاوا چیست؟

در برنامه نویسی شی‌گرا مجموعه‌ای از اشیا با ویژگی‌ها و متدهای یکسان درون کلاس تعریف می‌شوند. به عنوان مثال، برندهای مربوط به گوشی‌های هوشمند همچون سامسونگ، اپل، شیائومی و سایر موارد با اینکه هر کدام گوشی‌های مختلفی تولید می‌کنند، اما همگی در گروه بزرگ‌تر تلفن همراه قرار می‌گیرند.

مهم‌ترین مفاهیم برنامه نویسی شی‌گرا در جاوا چیست؟

علاوه بر دو مفهوم بسیار مهم شی و کلاس در جاوا مفاهیم دیگری نیز در برنامه نویسی شی‌گرا وجود دارد. در ادامه، مهم‌ترین مفاهیم برنامه نویسی شی‌گرا آورده شده است.

• کلاس و شی
• «کپسوله سازی» (Encapsulation)
• «انتزاع» (Abstraction)
• «وراثت» (Inheritance)
• «چندریختی» (Polymorphism)

آشنایی با اصول ارائه شده در بالا کمک شایانی در جهت درک و یادگیری بهتر رویکرد برنامه نویسی شی‌گرا می‌کند. پیش‌تر در مطلب زیر از مجله فرادرس اصول برنامه نویسی شی‌گرا به زبان ساده مورد بررسی قرار گرفته است.

مستقل از پلتفرم بودن

همان‌طور که پیش‌تر نیز عنوان شد، ماموریت اصلی تیم طراحان جاوا به رهبری جیمز گاسلینگ توسعه زبانی با قابلیت اجرا بر روی پلتفرم‌های مختلف بود. منظور از پلتفرم همان سیستم عامل یا سخت‌افزار است. جاوا به عنوان یک زبان برنامه نویسی مستقل از پلتفرم به برنامه‌نویسان اجازه نوشتن برنامه‌های مختلف با قابلیت اجرا بر روی انواع سیستم عامل‌ها و سخت‌افزارها را می‌دهد.

راز مستقل از پلتفرم بودن جاوا چیست؟

مستقل از پلتفرم بودن جاوا به نحوه اجرا و کامپایل کدهای آن ارتباط دارد. در زبان برنامه نویسی جاوا کد نوشته شده توسط برنامه‌نویس به «بایت‌کد» (ByteCode) تبدیل می‌شود و این بایت‌کد محدود به هیچ پلتفرم خاصی نیست. در واقع، بایت‌کدهای جاوا فقط توسط ماشین مجازی جاوا اجرا می‌شوند و این ماشین مجازی باید بر روی سیستم عامل مورد نظر نصب شده باشد. بدین ترتیب، برای اجرای کدهای جاوا تنها کافی است که نسخه مورد نظر از ماشین مجازی جاوا را با توجه به سیستم عامل مورد استفاده نصب کرد.

مزیت مستقل از پلتفرم بودن جاوا چیست؟

مستقل از پلتفرم بودن جاوا موجب کاهش هزینه‌های مربوط به توسعه می‌شود، زیرا دیگر نیازی به نوشتن چندین برنامه برای اجرا روی پلتفرم‌های مختلف وجود ندارد. در واقع، توسعه‌دهندگان تنها با یک مرتبه کد نویسی می‌توانند برنامه خود را بر روی هر پلتفرمی اجرا کنند.

قابل حمل بودن یکی دیگر از ویژگی‌های جاوا

مستقل از پلتفرم بودن جاوا سبب شده است تا این زبان برنامه نویسی «قابل حمل» (Portable) نیز باشد. توسعه‌دهندگان به کمک جاوا تنها با یک مرتبه کد نویسی خروجی یکسانی در پلتفرم‌های مختلف در اختیار خواهند داشت. دلیل این امر نیز ماشین مجازی جاوا و بایت‌کد است. با نصب نسخه‌های مختلف از ماشین مجازی جاوا بر روی پلتفرم‌های مختلف به سادگی می‌توان برنامه‌های جاوا را در این پلتفرم‌ها توسعه داد. بنابراین، قابلیت حمل جاوا به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا به جای تمرکز بر روی نوشتن کدهای مختلف برای چندین پلتفرم بر روی توسعه و بهره‌وری سایر بخش‌ها کار کنند.

امنیت بالا

به لطف وجود اینترنت دستگاه‌ها و برنامه‌های مختلف به یکدیگر متصل شده‌اند و شبکه بسیار گسترده‌ای را تشکیل داده‌اند. اینترنت در کنار تمام مزایایی که دارد اما به دلیل اتصال دستگاه‌های مختلف امکان هک اطلاعات را نیز فراهم کرده است. بنابراین، تامین امنیت برنامه‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی توسعه‌دهندگان تبدیل شده است.

برنامه‌های توسعه داده شده با جاوا نیز همانند سایر برنامه‌ها به امنیت نیاز دارند. برای این منظور نیز جاوا ویژگی‌های امنیتی مختلفی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار داده است. مشکلات امنیتی نظیر تهدیدات ناشی از ویروس‌ها، دستکاری اطلاعات، استراق سمع و جعل هویت را به کمک جاوا می‌توان به حداقل رساند.

راه‌ حل‌های امنیتی جاوا چیست؟

به منظور ایمن‌سازی اطلاعات جاوا از الگوریتم‌های رمزگذاری و رمزگشایی استفاده می‌کند. راه حل جاوا برای رفع مشکل جعل هویت نیز استفاده از «امضای دیجیتال» (Digital Signature) است. امضای دیجیتال در واقع فایلی حاوی اطلاعات شناسایی فرد در فرمتی غیرقابل خواندن است. به کمک جاوا می‌توان برای برنامه‌ها امضای دیجیتال تولید کرد.

آیا امکان ویروسی شدن فایل‌های جاوا وجود دارد؟

به طور کلی ویروس‌ها برنامه‌‌هایی هستند که با اهداف خرابکارانه به منظور آسیب رساندن به سیستم‌های رایانه‌ای تولید می‌شوند. ویروس‌ها معمولاً از طریق فایل‌های اجرایی یا EXE، فایل‌های تصویری و ویدیویی منتشر می‌شوند، ولی امکان انتشار آن‌ها از طریق فایل‌های متنی وجود ندارد. نکته مهم در خصوص جاوا این است که بایت‌کدهای جاوا نوعی فایل متنی هستند. حتی در صورت اضافه شدن ویروس درون بایت‌کدها همچنان امنیت در جاوا برقرار است، زیرا ماشین مجازی جاوا بسیار هوشمندانه ویروس‌ها را از سایر برنامه‌ها تشخیص می‌دهد. در صورت پیدا شدن ویروس درون فایل بایت‌کد ماشین مجازی جاوا اجرای برنامه را متوقف می‌کند.

دلیل عملکرد قوی جاوا چیست؟

جاوا در زمینه اجرای برنامه‌ها عملکرد بسیار خوبی را ارائه می‌دهد و امکان مدیریت خطاهای احتمالی برنامه در جاوا وجود دارد. ۲ ویژگی مهم در جاوا این عملکرد قوی را امکان پذیر می‌کند. اولین ویژگی جاوا «مدیریت استثنا» (Exception Handling) نام دارد. به لطف این ویژگی در صورت بروز خطا کد نوشته شده در جاوا با مشکل مواجه نمی‌شود. در حالی که در سایر زبان‌های سطح پایین در صورت بروز خطا برنامه از کار می‌افتد.

دلیل دیگر برای کارایی فوق العاده زبان جاوا ویژگی مدیریت حافظه آن است. در زبان جاوا بر خلاف سایر زبان‌های سطح پایین یک «جمع‌آوری کننده زباله» (Garbage Collector) توسط ماشین مجازی جاوا ارائه شده است که تمام متغیرها و اشیا استفاده نشده را جمع‌آوری می‌کند.

کاربرد جمع‌آوری کننده زباله در جاوا چیست؟

گردآور زباله یک برنامه مخصوص است که تحت ماشین مجازی جاوا هر از چند گاهی اجرا می‌شود. این برنامه متغیرها و اشیا استفاده نشده در برنامه را شناسایی و آن‌ها را حذف می‌کند. در نتیجه، با حذف متغیرهای بلا استفاده فضا مورد نظر در حافظه آزاد می‌شود. سایر زبان‌های برنامه‌ نویسی سطح پایین برنامه‌ای به این شکل برای مدیریت حافظه ندارند و برنامه‌نویس شخصاً باید نسبت به تخصیص و آزادسازی فضاهای حافظه اقدام کند. در غیر این صورت ممکن است برنامه به دلیل عدم وجود حافظه کافی از کار بیفتد.

تفسیر شده

زبان‌های برنامه نویسی از منظر نحوه اجرا به ۲ دسته زبان‌های کامپایلری و مفسری تقسیم می‌شوند. نکته جالب در خصوص جاوا این است که جاوا هم از کامپایلر و هم از مفسر استفاده می‌کند. برنامه‌های جاوا برای تولید فایل‌های بایت‌کد کامپایل می‌شوند و سپس ماشین مجازی جاوا فایل بایت‌کد را در حین اجرا تفسیر می‌کند. علاوه بر این، ماشین مجازی جاوا از کامپایلر JIT به منظور افزایش سرعت اجرا نیز استفاده می‌کند.

پشتیبانی از چندنخی

کوچک‌ترین واحد اجرایی سیستم عامل «نخ | رشته» (Thread) نامیده می‌شود. هر Thread یک فرایند فرعی و مستقل از برنامه در حال اجرا است که منابع را به اشتراک می‌گذارد. امکان اجرای چند Thread به صورت همزمان نیز وجود دارد که در این صورت باید برنامه مورد نظر از چندنخی پشتیبانی کند. در بسیاری از برنامه‌ها چندین کار مختلف به صورت همزمان اجرا می‌شود. به عنوان مثال، برنامه Google Docs در زمان تایپ متن بررسی خطاهای املایی و تصحیح خودکار را به صورت همزمان انجام می‌دهد. علاوه بر این، سرورها نیز از چندنخی پشتیبانی می‌کنند تا امکان ارائه خدمات به چندین درخواست مشتری را داشته باشند. در جاوا به دو روش زیر می‌توان Thread ایجاد کرد.

• پیاده‌سازی اینترفیس Runnable
• از طریق بسط دادن کلاس Thread در جاوا

کاربردهای مختلف جاوا چیست؟

زبان برنامه نویسی جاوا با توجه ویژگی‌های جذاب خود و همه‌منظوره بودن کاربردهای مختلفی در حوزه‌های گوناگون دارد. سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف از این زبان برنامه نویسی برای توسعه ابزارها و نرم‌افزارهای مختلف استفاده می‌کنند.

در این بخش از نوشته به این سوال پاسخ داده خواهد شد که کاربردهای مختلف جاوا چیست و چگونه این زبان برنامه نویسی توانسته در این حوزه‌ها کاربرد داشته باشد.

کاربرد جاوا در توسعه اپلیکیشن موبایل

با ظهور گوشی‌های هوشمند و افزایش ضریب استفاده از این دستگاه‌ها در بین آحاد جامعه نیاز به توسعه اپلیکیشن‌‌های کاربردی برای این دستگاه به شدت احساس شد. در نتیجه، با توسعه برنامه‌های مختلف برای این دستگاه‌ها صنعت توسعه اپلیکیشن‌های موبایل شکل گرفت. امروزه میلیون‌ها اپلیکیشن در فروشگاه‌‌ها و بسترهای ارائه کننده اپلیکیشن‌های موبایل وجود دارد. در این بین زبان جاوا انتخابی عالی برای ساخت اپلیکیشن‌های پیچیده موبایل است. علاوه بر این، جاوا به عنوان زبان برنامه نویسی اپلیکیشن‌های موبایل عملکرد بسیار خوبی را ارائه می‌دهد، زیرا در اتصال دستگاه‌های مختلف بسیار خوب عمل می‌کند.

کاربرد جاوا در حوزه هوش مصنوعی

از زبان برنامه نویسی جاوا به طور گسترده در توسعه نرم‌افزارها و ابزارهای مرتبط با «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) استفاده می‌شود. هوش مصنوعی نوعی نرم‌افزار است که برای انجام محاسبات پیچیده خودکار طراحی شده است. از نرم‌افزارهای هوش مصنوعی در بخش‌های مختلفی همچون موسسات اعتباری، بانک‌ها، ربات‌های دستیار، ماشین‌های خودران و سایر موارد استفاده می‌شود.

کاربرد جاوا در حوزه کلان داده

«کلان داده» (Big Data) یکی از صنایع نوظهور در دنیای توسعه نرم‌افزار است که با استخراج و ارائه تجزیه و تحلیل از مجموعه داده‌های پیچیده سروکار دارد. امروزه شرکت‌های بسیاری از تجزیه و تحلیل داده‌ها برای جذب مشتریان جدید، بهبود خدمات و افزایش فروش محصولات خود استفاده می‌کنند. جاوا با ارائه ابزارها و فریمورک‌های مختلف در حوزه کلان داده کار با این مدل داده‌ها را بسیار آسان کرده است. در نتیجه، جاوا به دلیل ساده‌سازی فرایند کار با این داده‌های پیچیده انتخابی عالی در حوزه کلان داده محسوب می‌شود.

توسعه نرم‌افزار به کمک جاوا

زبان جاوا از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است و با توجه به ویژگی مستقل از پلتفرم بودن این زبان امکان اجرای برنامه‌های توسعه داده شده با آن در محیط‌های مختلف وجود دارد. بنابراین، جاوا گزینه بسیار خوبی برای توسعه نرم‌افزار است. علاوه بر این، توسعه‌دهندگان تنها با یک مرتبه کد نویسی می‌توانند به طور همزمان برای چندین پلتفرم خروجی مورد نظر را ایجاد کنند. در نتیجه این امر موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه توسعه نرم‌افزار می‌شود. همچنین، به دلیل ماهیت کامپایل برنامه‌ها در جاوا می‌توان برنامه‌های توسعه داده شده با این زبان را در دستگاه‌های دارای ماشین مجازی جاوا اجرا کرد. مجموعه‌ای از مسائل فوق سبب شده است تا جاوا همچنان در بخش‌ها و صنایع مختلف کاربرد داشته باشد.

کاربرد جاوا در اینترنت اشیا

امروزه با توجه به پشتیبانی دستگاه‌های مختلف از اینترنت و ایجاد بسترهای ارتباطی مناسب مفهومی تحت عنوان «اینترنت اشیا» (Internet of Things | IoT) در دنیای فناوری پدید آمده است. اینترنت اشیا به مجموعه دستگاه‌های فیزیکی متصل به هم اشاره دارد که نیاز به برقراری ارتباط و اشتراک‌گذاری داده دارند. امروزه نیاز دستگاه‌ها برای ارتباط با یکدیگر افزایش یافته است. به عنوان مثال، ارتباط هواپیماها و برج‌های مراقبت و کنترل کننده‌های ترافیک هوایی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بین زبان جاوا با ارائه ابزارها و فریمورک‌های محبوبی همچون Kura ،ThingWorx و Eclipse Iot توسعه برنامه‌های مرتبط با این حوزه را بسیار آسان کرده است.

توسعه وب به کمک جاوا

یکی از نکات جالب توجه در خصوص زبان برنامه نویسی جاوا این است که در طول این سال‌ها با وجود تغییرات بسیار زیاد در حوزه‌های مختلف همچنان از جاوا به عنوان یکی از عناصر اصلی توسعه برنامه‌های تحت وب استفاده می‌شود. جاوا در برنامه‌نویسی وب به منظور مدیریت پایگاه داده و موارد مرتبط با آن کاربرد دارد. توسعه‌دهندگان از جاوا به منظور افزودن تعامل به صفحات وب استفاده می‌کنند و «تجربه کاربری» (User Experience) را بهبود می‌بخشند.

کاربرد جاوا در برنامه نویسی بلاک چین

در طی سال‌های اخیر به لطف ظهور ارزهای دیجیتال محبوبیت علوم مرتبط با بلاک چین نیز افزایش یافته است. بلاک چین سیستمی است که از آن برای ثبت اطلاعات به گونه‌ای غیرقابل تغییر استفاده می‌شود. علاوه بر این، بلاک چین از هک شدن و مخدوش شدن اطلاعات نیز جلوگیری می‌کند. استفاده از بلاک چین منحصر به ارزهای دیجیتال نیست. در واقع، اولین کاربرد آن در ردیابی اطلاعات مرتبط با مقالات علمی بود. مزیت استفاده از بلاک چین این بود که از طریق رمزنگاری صحت اطلاعات مقالات علمی را تضمین می‌کرد.

با محبوبیت بلاک چین استفاده از آن نیز در حوزه‌های مختلف افزایش یافت و امروزه تقریباً در همه جا از جمله توسعه اپلیکیشن‌های تلفن‌ همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نتیجه، با توجه به نقش کلیدی جاوا در توسعه اپلیکیشن‌های موبایل می‌توان از این زبان در برنامه نویسی بلاک چین برای توسعه موبایل نیز استفاده کرد.

مزایا و معایب زبان برنامه نویسی جاوا چیست؟

جاوا در طول دوران حضور خود در دنیای برنامه نویسی و توسعه نرم‌افزار همواره زبانی محبوب و پرکاربرد بوده است. این زبان برنامه نویسی به توسعه‌دهندگان در حل بسیاری از مسائل پیچیده موجود در دنیای واقعی کمک کرده است. علاوه بر این، بسیاری از برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های کاربردی به کمک این زبان توسعه یافته‌اند. در کنار تمام موارد مثبت زبان جاوا این زبان برنامه نویسی در بعضی از قسمت‌ها دچار ضعف‌هایی نیز است. با توجه به همین مورد در این بخش به طور مختصر مزایا و معایب زبان برنامه نویسی جاوا آورده شده است.

 مزایای جاوا چیست؟

مزایای زبان برنامه نویسی جاوا به شرح زیر است.

• ساده بودن
• شی‌گرایی
• امنیت بالا
• صرفه‌جویی در زمان و هزینه
• مستقل از پلتفرم بودن
• پشتیبانی از چندنخی
• بروزرسانی‌های پیوسته

 معایب جاوا چیست؟

معایب زبان برنامه نویسی جاوا به شرح زیر است.

• ضعف در ساخت رابط کاربری پیچیده برای برنامه‌ها
• مشکلات در پشتیبان گیری اطلاعات
• درگیر کردن فضای زیادی از حافظه دستگاه
• وجود برخی کدهای پیچیده در مقایسه با پایتون

بازار کار جاوا چگونه است؟

زبان برنامه نویسی جاوا همچنان یکی از پرتقاضاترین و پرکاربردترین زبان‌های برنامه نویسی محسوب می‌شود. به طور کلی، دنیای مدرن امروزی را بدون حرفه برنامه نویسی نمی‌توان تصور کرد. تقاضای زیاد در بازار کار، فرصت‌های شغلی متنوع، امکان دورکاری و نرخ دستمزد بالا همگی سبب شده‌اند تا افراد بیشتری به این حوزه علاقه‌مند شوند.

در این بین زبان برنامه نویسی جاوا با توجه به ویژگی‌های جذاب و کاربردهای گسترده خود بخش زیادی از بازار حوزه برنامه نویسی را به خود اختصاص داده است. این مورد سبب شده است تا تقاضای خوبی برای جذب نیروی کار متخصص جاوا وجود داشته باشد. در نتیجه، افرادی زیادی امروزه به دنبال یادگیری زبان جاوا و استفاده از فرصت‌های شغلی موجود در آن هستند.

جایگاه جاوا در مقایسه با سایر زبان های برنامه نویسی

بر اساس، گزارش‌های ارائه شده توسط سایت معروف Stackoverflow در سال ۲۰۲۱ میلادی (۱۴۰۰ شمسی) جاوا همچنان در بین زبان‌های برنامه نویسی برتر از جایگاه خوبی برخوردار است. همچنین، بیش از ۶۵ درصد کاربران سایت Stackoverflow این زبان برنامه نویسی را به عنوان پرکاربردترین زبان برنامه نویسی انتخاب کرده‌اند. کارشناسان این حوزه معتقدند که با توجه به نرخ بالای استفاده از جاوا در طیف گسترده‌ای از کاربردهای مختلف همچنان تقاضای بسیار خوبی برای جذب نیروهای متخصص جاوا وجود خواهد داشت.

آیا جاوا انتخاب خوبی برای سال ۲۰۲۳ است؟

جاوا با توجه به ۳۰ سال حضور پیوسته در دنیای برنامه نویسی همچنان بسیار خوب عمل می‌کند. امروزه بیش از ۹۰ درصد از شرکت‌های برتر حوزه فناوری از این زبان برنامه نویسی استفاده می‌کنند. این زبان برنامه نویسی پیوسته در حال تکامل است و به خوبی خود را با آخرین روندها و تکنولوژی‌های جدید تطبیق می‌دهد. استفاده گسترده از جاوا در حوزه‌های نوظهوری همچون هوش مصنوعی، «یادگیری ماشین» (Machine Learning)، اینترنت اشیا، برنامه نویسی بلاک چین و کلان داده موجب شده است تا انتخاب جاوا به گزینه‌ای عالی برای مسیر شغلی و کاری در نظر گرفته شود.

تفاوت جاوا اسکریپت و جاوا چیست؟

در طول سال‌های اخیر شباهت‌های موجود در نام‌گذاری جاوا و جاوا اسکریپت موجب ایجاد سردرگمی برای بسیاری از افراد شده است. حتی عده‌ای زیادی از افراد به دلیل همین نام‌گذاری این دو مفهوم را یکسان در نظر می‌گیرند، اما در واقع این دو مفهوم تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند.

تنها شباهت بین جاوا و جاوا اسکریپت یکی استفاده از کلمه جاوا در هر دو مفهوم است و دیگری نیز این است که هر دو زبان برنامه نویسی هستند. این دو زبان برنامه نویسی تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند. جاوا اسکریپت زبانی مفسری است، در حالی که جاوا ابتدا کامپایل می‌شود و سپس فایل اجرایی توسط ماشین مجازی جاوا تفسیر می‌شود. همین تفاوت کوچک در نحوه اجرای این دو زبان برنامه نویسی سبب شده است تا نحوه کار توسعه‌دهندگان نیز تغییر کند. در این بخش به سوال پاسخ داده شده است که تفاوت‌های اساسی جاوا اسکریپت و جاوا چیست.

تفاوت های اساسی جاوا و جاوا اسکریپت

اساسی‌‌ترین تفاوت‌های جاوا و جاوا اسکریپت به شرح زیر است.

• با توجه به مبتنی بر متن بودن جاوا اسکریپت این زبان برنامه نویسی نیازی به کامپایل ندارد. در نقطه مقابل، کدهای نوشته شده به زبان جاوا ابتدا باید کامپایل شده و سپس توسط ماشین مجازی جاوا تفسیر شوند.
• کدهای نوشته شده به زبان جاوا اسکریپت تنها بر روی مرورگر قابل اجرا هستند. در نقطه مقابل، به کمک جاوا می‌توان طیف وسیعی از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های قابل اجرا بر روی مرورگر و سایر پلتفرم‌ها را توسعه داد.
• از منظر پیچیدگی نیز این دو زبان تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. جاوا زبانی پیچیده و بسیار قدرتمند است و در نقطه مقابل، جاوا اسکریپت زبانی بسیار ساده و سبک است که برای اجرا به مرورگر نیاز دارد.
• از منظر پشتیبانی نیز اپلیکیشن‌های جاوا بر روی بیشتر پلتفرم‌ها و سیستم‌عامل‌ها اجرا می‌شوند. در نقطه مقابل، جاوا اسکریپ زبان برنامه نویسی است که در کنار کدهای HTML و CSS به کار گرفته می‌شود. بر همین اساس، این زبان برنامه نویسی برای اجرا به مروگر نیاز دارد و خوشبختانه اکثر مرورگرها از جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کنند.

سوالات متداول

در این بخش از نوشته سعی شده است تا به برخی از متداول‌ترین سوالات مربوط به جاوا پرداخته شود که در طول متن کمتر به آن‌ها اشاره شده است.

مهم‌ترین ویژگی جاوا چیست؟

مهم‌ترین ویژگی زبان جاوا مستقل از پلتفرم بودن و شی‌گرایی است. در واقع، هدف اصلی طراحان جاوا از توسعه این زبان برنامه نویسی ساختن زبانی با قابلیت اجرا بر روی پلتفرم‌های مختلف بوده است. در نتیجه، جاوا با توجه به همین ویژگی‌ها در بین زبان‌های برنامه نویسی سطح بالا از محبوبیت بالایی برخوردار است.

کاربردهای اصلی جاوا چیست؟

جاوا زبانی همه‌منظوره با انعطاف‌پذیری بالا است که همین مورد سبب شده تا در حوزه‌های مختلفی همچون ساخت بازی، اینترنت اشیا، توسعه اپلیکیشن موبایل، برنامه‌های کاربردی سازمانی، هوش مصنوعی، کلان داده و سایر موارد کاربرد داشته باشد. علاوه بر این، ویژگی‌های جذاب جاوا همچون مستقل از پلتفرم بودن، امنیت بالا، شی‌گرایی، قابل حمل بودن و سادگی استفاده از آن سبب شده است تا این زبان برنامه نویسی تبدیل به گزینه محبوب توسعه‌دهندگان شود. پیش‌تر در مطلب زیر از مجله فرادرس کاربردهای مختلف زبان جاوا مورد بررسی قرار گرفته است.

کاربرد جاوا در دنیای واقعی چیست؟

از کاربردهای قابل لمس جاوا در دنیای واقعی می‌توان به توسعه برنامه‌های تحت وب و اپلیکیشن‌های موبایل اشاره کرد. علاوه بر این، جاوا در ساخت سرور نیز کاربرد دارد. همچنین، به کمک کتابخانه‌های متنوع موجود در جاوا تقریباً می‌توان هر کاری انجام داد. برنامه‌های توسعه داده شده به کمک جاوا از طریق اینترنت یا هر شبکه دیگری قابل توزیع هستند.

چه فرصت‌های شغلی برای توسعه‌دهندگان جاوا وجود دارد؟

یکی از نقاط قوت زبان برنامه نویسی جاوا گسترده بودن جامعه توسعه‌دهندگان آن است. این زبان برنامه نویسی با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است و فرصت‌های شغلی بسیاری برای توسعه‌دهندگان خبره جاوا وجود دارد. همچنین، با توجه به مقیاس پذیر بودن جاوا می‌توان از آن در توسعه اپلیکیشن‌های موبایل، برنامه‌های تحت وب، سرورها، نرم‌افزارهای کاربردی، برنامه‌های سازمانی و سایر موارد استفاده کرد.

چرا جاوا از مفهوم اشاره‌گر پشتیبانی نمی‌کند؟

در زبان برنامه نویسی جاوا بر خلاف ++C مفهوم اشاره‌گر به طور کلی حذف شده است، زیرا اشاره‌گرها به دلیل پیچیدگی‌هایی زیاد خود موجب سردرگمی برنامه‌نویسان می‌شدند. در نتیجه، احتمال بروز خطا در برنامه افزایش پیدا می‌کرد. علاوه بر این، استفاده از اشاره‌گرها موجب بروز مشکلات امنیتی در برنامه می‌شد، زیرا هکرها امکان توسعه ویروس‌های اشاره‌گر و سایر برنامه‌های خرابکارانه را داشتند. با توجه به دلایل فوق طراحان جاوا مفهوم اشاره‌گر به طور کلی از جاوا حذف کردند.

جمع‌بندی

به جرات کمتر کسی یافت می‌شود که در دنیای برنامه نویسی فعالیت داشته باشد و جاوا را نشناسد. زبان برنامه نویسی جاوا یکی از محبوب‌ترین و باسابقه‌ترین زبان‌های برنامه نویسی جهان است. علاوه بر این، پلتفرم جاوا مجموعه ابزارهای مختلفی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد تا به کمک آن بتوانند برنامه‌های کاربردی مختلفی را توسعه دهند. در این مطلب از مجله فرادرس ابتدا زمینه و دلیل پیدایش زبان برنامه نویسی جاوا مورد بررسی قرار گرفت. سپس به این سوال پاسخ داده شد که جاوا چیست و چگونه توانسته به جایگاه فعلی خود در دنیای برنامه نویسی برسد.

در ادامه نیز تمام جوانب زبان برنامه نویسی جاوا همچون مولفه‌های اصلی تشکیل دهنده آن، نسخه‌های مختلف، ویژگی‌ها، کاربردها و سایر موارد عنوان شد. در انتها نیز سعی شد تا به متداول‌ترین سوالات این حوزه پاسخ داده شود.